--------------------------------------------------------
XÔNG NHÀ SÁNG MỒNG MỘT TẾT
Hoàng Văn Kính
Năm nay Covid, Coveo hoành hành, không khí những ngày tết trùng hẳn xuống, đường xá vắng hẳn tiếng xe cộ, tiếng cười nói. Cũng phải thôi loa đài khuyến cáo ra rả như thế ai còn dám gặp gỡ, tụ tập đông người có mà tự rước họa vào thân.
Sáng mồng 3 đang một mình ngồi nhâm nhi li cà phê, dỏng tai thưởng thức những ca khúc về mùa xuân trên tivi, bỗng điện thoại reo gọi, đầu dây bên kia chiến hữu hẹn đến chơi. Mấy ngày bị cô lập, tôi mừng quýnh bảo bà xã làm mấy món đón bạn hiền.
Chuyện trò vui như tết, bỗng lão hỏi: Này hình như ông tuổi Dần à.
- Rồi, có chuyện gì à.
- Sáng mồng 1 năm nay, ông có nhờ người xông nhà không?
- Xông với pha cái gì. Mình cứ ở hiền ắt gặp lành, ai đến chơi cũng quý. Bây giờ là thời buổi nào rồi mà các ông còn hay vẽ chuyện.
Lão trợn tròn mắt: Chẳng biết ở các nước khác thế nào chứ ở xứ mình từ xa xưa đã có tập tục xông nhà sáng mồng 1 tết. Phong tục ấy đã trở thành nét văn hóa, một nét truyền thống. Nó có cái hay ở chỗ tạo cho gia chủ niềm tin về một năm mới có nhiều điều tốt đẹp, về một tương lai thuận hòa tươi sáng. Bởi vậy chọn được người xông nhà theo đúng chủ ý hợp tuổi của gia chủ là điều rất quan trọng phải tham khảo, tìm hiểu trước tết cả tháng đấy, không dễ đâu.
- Thì cứ tìm một người tâm đầu ý hợp rồi đặt cọc năm nào cũng nhờ có phải đỡ đau đầu, mất thời gian không.
- Nói như ông. Mỗi năm mỗi tuổi lại ứng với một linh vật trong 12 con giáp, chọn được đúng người hợp với tuổi mình sẽ mang lại bình an, may mắn, phú quí cho cả năm, ngược lại sẽ gặp toàn điều xui xẻo chẳng ra gì. Ví dụ với người tuổi Giáp Dần thì năm Nhâm Dần này phải tìm được người tuổi Giáp Ngọ, Nhâm Tuất xông nhà mới tốt. Nhưng năm ngoái (2021) xông nhà phải là người tuổi Giáp Tý, đâu phải cứ hợp cạ với ai là mời xông nhà được.
- Thế nếu không nhờ được người hợp tuổi, ba ngày tết cứ đóng cửa im ỉm à.
- Thế mới phải cố mà tìm chứ, kiểu gì cũng phải tìm bằng được.
.jpg)
Tranh vui minh họa
Cũng vì cái chuyện ấy mà tết năm ngoái tôi với lão hàng xóm không nhìn mặt nhau đấy. Hai nhà cạnh nhau, cùng mặt đường, cùng là dân buôn bán cả. Nhà lão chuyên bán gà cắt tiết tại trận, cứ vào những ngàylễ, nhất là ngày ông Công ông Táo, rằm tháng giêng hoặc cận tết nguyên đán có ngày đông khách phải huy động tổng lực con cháu dễ đến 8-9 người cắt tiết, nhổ lông, tuốt lòng đến cả trăm con.
Hai nhà sống hữu hảo, nước sông không xâm phạm nước giếng, anh em tối lửa tắt đèn có nhau. Vì tôi với lão không hợp tuổi, tôi tuổi Dần còn lão tuổi
Sửu, nghe các thầy bảo 2 cái tuổi này khắc tinh nhau nên luôn có cách nhìn nhận và suy nghĩ không giống nhau. Vợ chống lão từng bắn tin: Tuổi Sửu của lão chỉ hợp với tuổi Tý hoặc tuổi Hợi. Biết thế nên nhà tôi giữ ý cứ tầm muộn muộn mới sang chúc tết.
- Ừ thế cũng được, người ta đã kiêng thì mình cũng phải giữ cho lành.
- Thế mà cũng có chuyện đấy ông ạ. Sáng mồng 1 tết Tân Sửu tôi ra mở cổng, ngó sang thì thấy cái cổng nhà lão đã mở toang từ lúc nào. Cứ ngỡ mọi thủ tục đầu năm mới bên lão đã xong, tôi trịnh trọng đội cái mũ phớt, diện bộ Comle, cổ cồn, Cavat, không quên nhét mấy bao lì xì vào túi. Bước vào cổng, tôi hắng giọng:
- Chào hai bác, nhân dịp đầu xuân năm mới kính chúc hai bác và các cháu luôn mạnh khỏe, gia đình…
Câu chúc chơi vơi mới được non nửa thì bà vợ lão từ trong bếp, tay cầm con dao chắc đang làm cỗ lao ra đứng chặn trước mặt: Ấy ây, nhà tôi đang chờ người xông nhà, chú thông cảm. Ông chồng đang ngồi trong nhà không thấy nói năng gì.
- Xấu hổ quá, tôi xin lỗi rồi quay đầu. Bước ra khỏi cổng còn nghe tiếng bà ta nói với chồng: Người gì mà vô duyên, đầu xuân năm mới không mời cũng đến. Năm nay mà…thì biết tay tôi.
Chẳng biết có phải vì cái sự vô duyên của tôi mà dịch Covid lại bùng phát đợt 4, hàng hóa ế ẩm, chấp hành quy định nhà bà ấy không được phép nuôi gà trong thành phố. Mà cũng chẳng hiểu do trùng hợp ngẫu nhiên thế nào mà thằng út nhà bà ấy đi xe máy gây tai nạn phải đền mấy chục triệu. Thế là từ đấy nhà ấy cạch cái mặt tôi.
Tôi nâng cốc an ủi bạn: Thôi cho qua đi, nhưng cũng phải thừa nhận sống cạnh một hàng xóm như thế cũng khó chịu thật. Đừng chấp, một điều nhịn bằng chín điều lành ông ạ.
- Ừ thì biết làm sao được. Lại còn chuyện này nữa chứ: Cái tết cách đây cũng phải đến chục năm. Sáng mồng 1, tôi vừa mở khóa cổng thì cũng bà hàng xóm ấy mặt hầm hầm xách cái túi buộc con Minu quẳng ngay vào sân.
- Trả nhà ông cái xui xẻ, mới sáng mồng 1 tết đã sang xông đất mang điều xúi quẩy sang nhà tôi.
- Sao bác không dọa rồi đuổi nó mà lại đánh gẫy chân thế này. Bà ấy lạnh lùng nói: Tôi trả cái xui xẻo đầu năm về cho nhà ông.
Ông đã từng đi đây đi đó, bằng nọ cấp kia mà không biết câu đầu năm: Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giầu à.
Chẳng lẽ mới sáng mồng 1 lại choảng cho một trận. Chờ qua rằm tôi mới sang giải thích cho bà ấy yên tâm: Con mèo tôi nuôi cả chục năm rồi mọi năm cứ đêm giao thừa là nhốt lại, năm nay quên không chốt cửa. Câu ấy chẳng có ý nghĩa gì liên quan đến vận mệnh của con người cả, nó chỉ là sự suy đoán. Con mèo kêu meo meo thì người ta liên tưởng đến chữ nghèo, eo với èo cùng vần mà. Còn con chó kêu gâu gâu thì liên tưởng đến giầu vì chúng cùng vần âu. Thế chẳng lẽ sáng mồng 1 tết con bò nhốt trong chuồng kêu ò, ò thì trong năm cả nhà đều phải bò à.
- Đấy khổ thế, nhiều người lầm tưởng đấy là một nét văn hóa nhưng sự thật nó chỉ là một hủ tục, một thói quen tâm lí ngày đầu năm có khi nó mang lại niềm vui cho gia chủ nhưng cũng có thể là sự oán hận, trách móc nếu trong năm gặp phải điều xui xẻo bởi vậy nên nhà tôi đã bỏ từ lâu rồi, giảm được một nỗi phiền hà, phải bận tâm. Rồi trong năm mọi điều diễn ra tốt đẹp thì hý hửng sởi lởi, còn dở thì suy đoán lung tung mất hết tình nghĩa bạn bè.
- Ừ có lẽ từ tết sang năm nhà tôi cũng phải học tập theo ông. Đầu xuân năm mới cứ mở rộng cửa đón bạn bè, hàng xóm láng giềng, già trẻ, gái trai ai đến chơi nhà cũng mừng, cũng quý còn cả năm có ăn nên làm ra hay không điều ấy tùy thuộc vào phúc đức nhà mình phải không ông. Nào ta cùng nâng cốc chúc mừng năm mới vạn sự như ý, mọi sự may mắn, lộc trời ban phát đều cho mọi nhà, mọi người. Xin chúc mừng.
Hoàng Văn Kính
CTV Trang TT&BT Trường Sơn tại Hà Nội
Hội viên Hội VHNT Trường Sơn VN