Trong những năm đầu tiên của nhân loại, do nhận thức hạn chế, con người có xu hướng gán cho những hiện tượng không thể giải thích và không thể cưỡng lại được trong tự nhiên với sức mạnh của thánh thần. Cả trong nền văn minh phương Đông và phương Tây, có những màu sắc tôn giáo nguyên thủy rất mạnh mẽ.

Để làm hài lòng các vị thần, loài người giành sự tôn trọng và những lễ tế long trọng. Đó được coi là ưu tiên hàng đầu của mỗi quốc gia thời cổ đại. Vào thời Tây Chu ở Trung Quốc, có một quy định rằng “Quốc chi đại sự, tại tự dư nhung ", nghĩa là việc trọng đại của đất nước là cúng tế và chiến tranh. Các thầy cúng bái có thể giao tiếp với thần linh cũng dần trở thành một tầng lớp đặc quyền của xã hội. Ở một mức độ nhất định, họ đã làm chủ sự sống và cái chết của nhiều người để giành lấy quyền lực.

Tại thời điểm đó, “nhân tế” là một hình thức vô cùng tàn khốc. Các ghi chép lịch sử liên quan đến việc tế người đều khiến ngay cả giới khảo cổ cũng phải ghê sợ. Thời cổ đại, có nhiều hình thức nhân tế khác nhau, hoặc chôn sống, hoặc dìm xuống đáy ao, và những cách làm ghê rợn khác.

Năm 1990, núi lửa Sabancaya trong vành đai núi lửa Andes ở Nam Mỹ phun trào, một dòng nham thạch nóng bỏng tại thời điểm đỏ làm tan tuyết trên đỉnh cao 6.000 mét so với mực nước biển, phơi bày một thế giới mới dưới băng và tuyết. Hiện tượng tự nhiên hiếm gặp này đã vô tình cung cấp cho các nhà khảo cổ học một cơ hội khảo sát hiếm có.

Trước khi mở các tuyến đường mới và dòng người châu Âu đổ vào châu Mỹ, châu Mỹ đã có nền văn minh cổ đại của riêng họ, nền văn minh Ấn Độ. Thành tựu của nền văn minh châu Mỹ rất đáng chú ý. Người dân ở đây đã xây dựng những ngôi đền độc đáo cho các loại cây trồng năng suất cao như ngô và khoai tây. Họ cũng đã phát minh ra các văn tự chưa được giải mã. Trong khảo cổ học, nền văn minh này có quá nhiều bí ẩn lịch sử cần được giải đáp.

Các cuộc khai quật khảo cổ vào những năm 1990 đã thực sự mang lại kết quả bất thường. Một nhà khảo cổ học tên là Johan Reinhard đã nhặt được một số lông màu sau khi leo lên đỉnh ampato ở độ cao hơn 6.000 mét. Sau đó, ông tiếp tục truy đuổi và khám phá, và những gì ông tìm thấy trong một hang đá khiến ông kinh ngạc. Đó  là một khám phá khảo cổ với ba xác ướp đông lạnh.

Khi băng và tuyết tan chảy, mọi thứ xuất hiện rõ ràng hơn. Việc phát hiện ra ba xác ướp này đã gây chấn động thế giới. Trong số 3 xác ướp, có một cái là của một bé gái 6 tuổi, một cái là của cậu bé 7 tuổi. Xác ướp được bảo tồn tốt nhất là một cô gái 15 tuổi với chiếc khăn choàng màu xám, mái tóc dài rũ xuống, đầu hơi cúi, mắt khẽ nhắm lại, hai tay vòng dưới bụng, ngồi khoanh chân, như thể cô đang ngủ. Điều kinh ngạc hơn là làn da của cô gái trông mềm mại và vẫn có độ đàn hồi. Sau khi tìm hiểu, được biết cô đã qua đời được hơn 500 năm.

Ở đỉnh cao vài nghìn mét so với mực nước biển, tại sao lại có xác ướp của ba đứa trẻ? Theo báo cáo, ngoài ba xác ướp, các cổ vật văn hóa khác nằm rải rác ở lối vào hang động, như một số đồ trang sức và dụng cụ sinh hoạt. Kết hợp với các đặc điểm của văn hóa Ấn Độ, các nhà khảo cổ học suy đoán rằng những đứa trẻ được lựa chọn cho một buổi tế lễ.

Nhân tế được coi là một hoạt động văn hóa độc ác và là một hủ tục. Trên thực tế, hầu hết các vật hiến tế được sử dụng thời cổ địa đa phần là động vật. Trong văn hóa Ấn Độ, người ta tôn thờ thần mặt trời và nghĩ rằng họ là hậu duệ của thần mặt trời. Các lễ vật tốt nhất dành riêng cho Thần Mặt trời là những đứa trẻ thuần khiết nhất. Trong trường hợp chiến tranh hoặc đối mặt với thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng, những đứa trẻ được chọn để tế thần không thể thoát khỏi sự diệt vong.

Khám nghiệm tử thi cho thấy, trong người những đứa trẻ có rất nhiều thành phần là rượu và lá coca. Các chuyên gia đoán rằng ba đứa trẻ đã được cho ăn hai thứ này trước khi bất tỉnh, sau đó được đưa vào một hang động trên núi tuyết, đóng băng tới chết.

Có thể nói, vào thời điểm đó, đây là một hành động thiêng liêng và có ý nghĩa. Đây là cách mà người cổ đại hòa hợp với thiên nhiên. Nhưng trên khía cạnh lịch sử, nó trở thành hủ tục, hành động man rợ, thiếu hiểu biết và lạc hậu.

( C. H sưu tầm)