Trong rất nhiều vấn đề được nhắc đến, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh mục tiêu đảm bảo an toàn tài chính quốc gia, tăng đầu tư cho phát triển, đảm bảo an sinh xã hội và có khoản dự chi cho các vấn đề phát sinh như đại dịch, thiên tai.
Sẽ tính toán để tăng lương sớm
“Tất cả cái này phải rút kinh nghiệm vì trước đây nhiều khi tính toán không kỹ là thu không đủ chi”, Thủ tướng nói.
Dự toán chi phù hợp cho nhiệm kỳ này là điều được ông nhấn mạnh, trong đó tập trung chi vào 3 nội dung.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận chiều 30/10 ở Quốc hội (Ảnh: Hồng Phong).
Một là chi cho con người và tổ chức bộ máy. Hai là chi để đảm bảo quốc phòng an ninh và trật tự an toàn xã hội. Ba là đảm bảo an sinh xã hội với định hướng “không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng đơn thuần”.
Với hàng loạt vấn đề phát sinh như bão lũ, thiên tai, dịch bệnh, Thủ tướng lưu ý phải “có tiền mới chi được”, nên cần tính toán sao cho thu đủ chi, nếu không sẽ hụt chi, mất cân đối khiến bội chi tăng cao.
Lắng nghe nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội phản ánh tình trạng dự toán chi chưa sát, người đứng đầu Chính phủ thừa nhận điều này và cho rằng đó là khuyết điểm cần khắc phục. Song ông khẳng định tất cả các khoản tăng thu, giảm chi đều xin ý kiến Quốc hội và thời gian qua, việc này đã “đi đúng hướng”, tập trung chi cho con người, để lại 70% tăng thu để chi cho tăng lương.
“Đại biểu Quốc hội đề xuất tăng lương ngay vào đầu năm 2026. Theo kế hoạch việc tăng lương thực hiện vào tháng 7/2026 nhưng chúng tôi sẽ cân đối, xin ý kiến Quốc hội để tính toán tăng lương sớm hơn”, Thủ tướng nói, đồng thời cũng nhấn mạnh sẽ xây dựng dự toán thu chi hợp lý hơn.
Khái quát bối cảnh đất nước trong 5 năm qua, Thủ tướng nhận định khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi. Nhưng dù vậy, nền kinh tế trong nước đã đủ sức chống chọi với các cú sốc lớn từ bên ngoài. Kinh tế vĩ mô vì thế ổn định, lạm phát được kiểm soát đi kèm với thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.
Cũng theo Thủ tướng, nợ công, nợ nước ngoài, nợ Chính phủ đều giảm, đời sống nhân dân nâng lên, chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 39 bậc so với đầu nhiệm kỳ. Tiềm lực quốc phòng, an ninh cũng được tăng cường mà minh chứng rõ nét nhất là cuộc diễu binh lịch sử dịp 2/9 với rất nhiều loại vũ khí mang thương hiệu Việt Nam.
Người đứng đầu Chính phủ cũng chia sẻ thành tựu đáng tự hào về an sinh xã hội với 68 triệu người được hưởng chính sách, ngân sách chi 1,1 triệu tỷ đồng cho các chính sách an sinh.
Những thành quả ấy, theo lãnh đạo Chính phủ, là rất đáng trân trọng trong bối cảnh nhiều khó khăn.
Ông khẳng định Việt Nam đã tự chủ, tự lực, tự cường, tự tin để tạo đà, tạo lực, tạo niềm tin bước vào kỷ nguyên mới.
"Nhiệm kỳ này phải giải quyết rất nhiều tồn đọng"
Đặc biệt, theo Thủ tướng, nhiệm kỳ này phải giải quyết rất nhiều tồn đọng. Quan trọng nhất là 12 dự án thua lỗ kéo dài mấy chục năm nhưng nay đã cơ bản giải quyết xong, nhiều dự án bắt đầu có lãi. Cùng với đó là những kết quả tích cực trong xử lý 4 ngân hàng yếu kém và ngân hàng SCB.
Các đại biểu trong phiên thảo luận tại hội trường chiều 30/10 (Ảnh: Hồng Phong).
Với gần 3.000 dự án còn tồn đọng cần giải quyết, Thủ tướng cho biết Chính phủ đã phân loại, với hơn 2.000 dự án thuộc thẩm quyền giải quyết của Chính phủ và bộ ngành, địa phương; còn 500-600 dự án phải báo cáo cấp có thẩm quyền.
Giải ngân vốn đầu tư công, theo Thủ tướng, là vấn đề dai dẳng, là băn khoăn của tất cả mọi người trong hệ thống chính trị.
“Nhưng vì sao biết mà không làm được, hoặc làm nhưng chậm?”, Thủ tướng đặt vấn đề và chỉ ra nhiều nguyên nhân.
Trước hết, ông cho biết nhiệm kỳ này chi 3,4 triệu tỷ đồng cho đầu tư công, tăng 55% so với nhiệm kỳ trước.
Nhiệm kỳ trước trình trên 10.000 dự án, song theo yêu cầu của Chính phủ, các dự án được cắt giảm và đến nay chỉ còn hơn 4.700 dự án, theo thông tin Thủ tướng đưa ra.
“Giảm số lượng dự án mới tập trung làm được hệ thống cao tốc ở ĐBSCL. Đầu nhiệm kỳ tôi vào chỉ bàn quyết tâm, còn vấn đề đầu tiên là tiền đâu thì lại không có. Nhưng rồi chúng ta đã thu xếp được để làm”, Thủ tướng nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi chép lại các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội (Ảnh: Hồng Phong).
Cùng với đó, ông cho biết hệ thống cao tốc lên các tỉnh miền núi phía Bắc đang triển khai, các tuyến cao tốc ở miền Trung được tính toán mở rộng. Đồng thời với các chủ trương này là việc đầu tư mở rộng bến cảng, sân bay, giải phóng mặt bằng xây đường sắt tốc độ cao và tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng…
Nhấn mạnh một trong những động lực thúc đẩy tăng trưởng là đầu tư công, Thủ tướng cho biết Chính phủ phải tháo gỡ nhiều khó khăn và tới đây sẽ tiếp tục có giải pháp cho câu chuyện này.
Để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay và trên 10% cho giai đoạn tới, Thủ tướng nhận định đây là thách thức lớn nhưng “không làm không được”. Ông khẳng định có đủ cơ sở để hiện thực hóa mục tiêu này, quan trọng là “dám vượt qua chính mình để khẳng định sức mạnh dân tộc”.