Kỷ niêm 68 năm ngày truyền thống TNXP 15/7/1950-15/7/2018.
Truyền thống của lực lượng TNXP Việt Nam
Cách đây 68 năm, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước sang giai đoạn ác liệt. Bác Hồ đã giao cho đồng chí Võ Nguyên Giáp và đồng chí Nguyễn Chí Thanh Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Liên đoàn Thanh niên Việt Nam. Đồng chí Nguyễn Lam, Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cứu quốc, thành lập đội TNXP đầu tiên, ngày 15/7/1950 tại Đại Từ, Thái Nguyên, đội gồm có 225 đội viên. Với mục đích như Bác Hồ đã chỉ rõ “ Nhằm phát huy sức mạnh dời non, lấp biển của tuổi trẻ, xung phong phục vụ kháng chiến, cứu nước đi đên toàn tháng và làm trường học lớn để đào tạo, rèn luyện đội ngũ cán bộ cho Đảng, Nhà nước. Phục vụ công cuộc kiến quốc xây dựng chủ nghĩa xã hội tương lai”. Sau khi được thành lập, đội TNXP đã góp phần cùng quân và dân ta đã lập nhiều chiến công trong các chiến dịch, như chiến dịch Biên giới năm 1950. Với những thắng lợi ấy, ngày 20/3/1951, Bác hồ đã đến thăm và nói chuyện, giao nhiệm vụ cho đơn vị tại Nà Cù-Bạch Thông-Bắc Cạn. Bác đã động viên anh chị em TNXP bằng bốn câu thơ:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
Năm 1953, Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ. Bác đã giao cho hai đồng chí Vũ Kỳ và Tạ Quang Chiến trực tiếp làm Đoàn trưởng Đoàn TNXP, tham gia phục vụ chiến dịch. Bác chỉ rõ “Kháng chiến càng tiến tới, công việc ngày càng nhiều, chúng ta cần phải củng cố và phát triển các đội TNXP, để đảm bảo công việc kháng chiến và đào tạo cán bộ sau này”. Thực hiện lời dạy của Bác và hưởng ứng lời kêu gọi của Trung ương Đảng, chỉ trong thời gian ngắn hàng vạn chiến sĩ TNXP ở các tinh thuộc khu 3, khu 4. Tây Bắc, Liên khu 5 và Nam Trung bộ đã nô nức lên đường tham gia đội TNXP. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ lực lượng TNXP đã góp phần làm nên thắng lợi chấn động địa cầu. Vì vậy khi nói đến TNXP, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khẳng định: “Việc đảm bảo giao thông vận tải, cung cấp lương thực, đạn dược cho Điện Biên Phủ là một nhân tố vô cùng quan trọng. Quan trọng không kém nhiệm vụ chiến đấu, từng ngày, từng giờ. Vì vậy kẻ địch không thể tưởng tượng chúng ta có thể khắc phục được, để vượt qua những khó khăn ấy. Bọn đế quốc không đánh giá được sức mạnh của một dân tộc, sức mạnh của nhân dân trong chiến dịch. Nếu không có lực lượng TNXP thì bộ đội gặp khó khăn, TNXP đã thực sự đem tinh thần của thanh niên, xung phong trên chiến trường Điện Biên Phủ. Cùng bộ đội, dân công và đồng bào Tây Bắc góp phần cống hiến xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc. Tôi coi TNXP như bộ đội”
Hòa bình lập lại, miền Bắc bước vào thời kỳ khôi phục kinh tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hàng chục ngàn TNXP tiếp tục nhận nhiệm vụ hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng đất nước. Lực lượng TNXP đã phát huy truyền thống Anh hùng trong kháng chiến chống Pháp, đã lao động quên mình đẻ xây dựng miến Bắc xã hội chủ nghĩa. Năm 1964, Đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai bị thua đau ở khắp các chiến trường miền Nam. Chúng tiến hành leo thang đánh phá miến Bắc bằng không quân, hòng ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam. Chúng tập trung ném bom, bắn phá các kho tàng, cầu cống, đường giao thông huyết mạch quan trọng. Trước tình hình đó một lần nữa Bác Hồ và Trung ương Đảng, Chính Phủ đã chủ trương tổ chức lại lực lượng TNXP. Ngày 21/6/1965, Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị 71/TTg và giao cho Bộ Lao động, Bộ Giao thông vận tải, Trung ương Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam, tổ chức lực lượng TNXP chống Mỹ, cứu nước. Chỉ thị nêu rõ : “Để thực hiên nhiệm vụ quan trọng này, cần phải có một đội ngũ lao động trẻ, có giác ngộ chính trị, có tổ chức chặt chẽ, có tinh thần dũng cảm trong lao động, chiến đấu với địch, bảo vệ giao thông, phục vụ bằng được các nhu cầu cấp bách về vận chuyển, tiếp tế cho chiến trường miến Nam”. Nghe theo tiếng gọi Tổ quốc, một lần nữa hàng vạn thanh niên ở khắp các mọi miền đất nước lại nô nức gia nhập Đội TNXP chống Mỹ cứu nước. Với khí thế :
“ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”.
Họ đã có mặt trên khắp các chiến trường, ở những cung đường nóng bỏng bom đạn từ Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, rồi khắp các tuyến đường mang tên Bác Hồ kính yêu như: Đường 20 Quyết Thắng, đường 15, đường 16A, đường 12, đường 18, đường 10….Và ở khắp các trọng điểm ác liệt như: Đèo Phu La Nhích, cua chữ A (Đường 20), Đèo Đá Đéo, Phà Long Đại (đường 15), ngã ba Dân Chủ (đường 10), Ngã ba Đồng Lộc, Chuông Bồn (Nghệ An), đồi Chạ Quang (đường 12A)…Lực lượng TNXP cùng với bộ đội, cán bộ công nhân viên ngành giao thông vân tải đã chiến đấu ngoan cường, với khẩu hiệu :
“ Sống bàm cầu, bám đường
Chết kiên cường dũng cảm”
Đã đảm bảo an toàn cho hàng chục vạn tấn hàng hóa, vũ khí đạn dược vào chiến trường. Ngoài ra hàng chục vạn TNXP đã tham gia cùng với quân giải phóng trực tiếp chiến đấu. Trong những năm tháng chiến tranh ác liệt ấy lực lượng TNXP cũng đã cùng bộ đội rà phá bom mìn, tải thương, tải đạn…. Những năm tháng ấy đã có biết bao chiến sĩ TNXP đã nằm lại Trường Sơn khi tuổi đời còn rất trẻ. Rất nhiều gương hy sinh thân mình vì những cung đường ra trận như: Tiểu đội 10 nữ TNXP ngã ba Đồng Lộc, tập thể 14 chiến sĩ ở Chuông Bồn Nghệ An, 8 chiến sĩ ở đường 20 Quyết Thắng, 12 chiến sĩ ở ga Gôi, 13 chiến sĩ ở núi Nhồi Thanh Hóa, rồi 78 cán bộ chiến sĩ N237, Ban XD 67 ở tuyến đường 16a…Họ đã ghi một mốc son chói lọi vào lịch sử chống Mỹ của dân tộc; nhiều các bộ, chiến sĩ đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang. Nhiều cán bộ trung cao cấp đã trưởng thành từ trường học TNXP….Đó cũng là niềm vinh dự và niềm tự hào của lực lượng TNXP cả nước.
Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, đất nước thống nhất, truyền thống của lực lượng TNXP Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi công bằng quyết định của Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang, Tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh và Huân chương Độc Lập hạng Nhất. BCH Trung ương Đảng đã tặng lực lượng TNXP bức trướng mang dòng chữ: “Chiến đấu dũng cảm, lao động sáng tạo, lập công xuất sắc”. Ngày 18/12/2009, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tặng Hội Cựu TNXP Việt Nam bức trướng mang dòng chữ “Tôi coi TNXP như Bộ đội vì trong bản chất của TNXP có bản chất của Bộ đội Cụ Hồ”.
Ngày nay đất nước đang trên đà đổi mới và phát triển. Song với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, Đảng và Nhà nước đã xác định cựu TNXP tham gia kháng chiến là đối tượng được hưởng chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng. Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 15/7 hàng năm là ngày truyền thống của lực lượng TNXP Việt Nam. Đồng thời Hội Cựu TNXP đã ra đời là tổ chức tập hợp, đoàn kết các cựu, cán bộ, chiến sĩ TNXP, tạo điều kiện hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong cuộc sống, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, tổ chức các hoạt động vì nghĩa tình đồng đội, hoạt động bảo vệ hợp pháp quyền lợi của hội viên. Phát huy truyền thống của TNXP, ngày nay các cựu TNXP đã và đang nêu cao tinh thần xung kích tình nguyện trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần vào công cuộc đưa đất nước tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên chủ nghĩa xã hội ./
Bùi Văn Hoằng
(CTV trang TT & BT TS)
Email: hoang1592@gmail.com