" Worl Cup trong Đường thi Hồ Văn Chi" - Nhà phê bình thơ Châu Thạch
WORD CUP TRONG ĐƯỜNG THI HỒ VĂN CHI.
Châu Thạch (Nhà phê bình thơ)
Worl Cup là giải vô địch bóng đá thế giới, là giải đấu bóng đá quốc tế do Liên đoàn bóng đá thế giới tổ chức 4 năm 1 lần cho tất cả các đội tuyển bóng đá quốc gia của những nước thành viên FIFA
World Cup 2018 khai mạc hôm 14/6 tại Moscow và kéo dài đến tận ngày 15/7. Ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh này được nước chủ nhà Nga đầu tư kinh phí tốn kém nhất từ trước tới nay.
Không thể phủ nhận được thực tế rằng, World Cup ngày càng trở thành một sự kiện ảnh hưởng sâu sắc với toàn bộ các lĩnh vực của xã hội. Riêng tại Việt Nam, nếu không kể thành phần cá độ bị thua thì Worl Cup đã đem nhiều niềm vui đến cho người ham mộ bóng đá. Ngoài niềm vui theo dõi các trận đấu sôi nỗi, còn có những niềm vui như dự đoán, bàn luận. Đặc biệt một số thi nhân, nhất là các thi nhân Đường thi còn sáng tác những bài thơ về World Cup, ghi nhật ký từng trận đấu, mở ra một đề tài mới cho thi ca, truyền nguồn cảm hứng thể thao đến cho người đọc.
Một trong những thi nhân thành công trong đề tài này là nhà thơ Hồ văn Chi, một nhà thơ Đường thi tại thành Phố Đà Nẵng mà tên tuổi từ lâu đã được mến mộ. Đương nhiên ông là người yêu bóng đá một cách tinh tuyền mới bỏ công theo dõi 64 trận đấu để sáng tác hơn 70 bài Đường thi, vừa xuất bản tập thơ Đường Luật với đề tài “Nhật Ký World Cup 21 Nga- 2018” chỉ để lưu làm kỷ niệm cho mình và bạn bè mình.
Ngoài phần khái quát, hình dung, dự doán tài tình và nhận xét tinh vi từng trận đấu của tác giả, trong bài viết này người viết chỉ xin đề cập đến nghệ thuật sáng tác của nhà thơ, đã cho người viết là một người ít ham mộ bóng đá, không rành mấy thơ Đường nhiều cảm xúc khi đọc tập thơ này.
Trước hết, đọc toàn bộ tập thơ ta tìm thấy ở tác giả một phong cách thơ bình dị và khiêm nhường. Ở bài thơ thay lời phi lộ tác giả đã viết:
… Vô cùng cảm kích viết thành thơ
Thỏa nỗi đam mê đến bấy giờ
Thức mấy đêm trường xem thế cuộc
Đơm vài tứ mộc kịp thời cơ
( Cảm xúc World Cup 21- Nga 2018)
Tác giả dùng chữ “thế cuộc’ và “thời cơ” thật là hay. Những từ này cho ta liên nghĩ đến xem bóng đá không thuần túy là những cuộc mua vui, nó còn giúp ta từ bóng đá chiêm nghiệm lẽ sống của đời. Thế cuộc và thời cơ của đời và người cô đọng trong những trận bóng đá, xem nó ta rút ra kinh nghiệm nhiều trong cuộc sồng. Đúng thế vì tác giả đã thổ lộ ngay kinh nghiệm ấy trong chính bài thơ này:
Quần hồ hợp chí thì thăng hạng
Mãnh hổ đơn thân khó đoạt cờ.
Nhà thơ còn dùng chữ “tứ mộc” rất lạ. Có thể nói từ này gần như là một sáng tạo ngôn ngữ, tỏ bày gọn nhẹ và đầy đủ cái tác phong thơ bình dị và khiêm nhường của mình.
Thật vậy, suốt cả tập thơ, Hồ văn Chi đã tả từng trận đấu với đầy đủ tỷ số thắng thua, với sự dàn dựng thế trận của mỗi đội banh và tính cách giao đấu của họ không bằng một từ ngữ cường điệu nào. Có thể nói ông nhìn trận đấu với con mắt nhà nghề và diễn tả trận đấu một cách trung tính, đưa người đọc cảm ứng trung thực những gì xảy ra trên sân cỏ bằng câu thơ bình dị vô cùng dễ hiểu . Điều này rất khó với những nhà thơ Đường thi thường thích dùng Hán tự và thích chơi từ ngữ cao siêu bí hiểm. Xin đơn cử bài thơ viết về trận một để thấy cái tinh thần nhẹ nhàng của thơ lại diễn tả được sự hào hứng, sôi động trong trận bóng đá của Nga và Á Rập Xê út:
Trận I
Nga và A Rập Xê Út
Bảng A, 22h 16/6/2018
Nga cùng Á Rập đã khai màn
Đội chủ hơn tài khắp dọc ngang
Mới phút mười hai vào một quả
Bù giờ “chín bốn” lập năm bàn
“Ưng xanh vỡ mộng chừng thê thảm
“Gấu Trắng” khoe hùng thật vẽ vang
Cầu thủ thay người ghi cú đúp
Niềm tin hiển hiện, chẳng mơ màng!
Bài thơ đã tường thuật trọn vẹn trận đấu hay không thì người theo dõi bóng đá sẽ thấy. Riêng người viết bài này hình dung được gần hết tính cách của hai đội chênh lệch thực tài, biết chính xác giờ banh vào lưới cũng như cảm nhận được những phút giây hồi hộp và niềm vui vỡ òa trong trận đấu chỉ bằng tám câu thơ nhẹ như những chiếc lá bay này.
Xin đơn cử thêm bài thơ cuối cùng của thi tập, viết cho trận chung kết World Cup:
Trận 64
Chung kết: Pháp và Croatia: 4-2
22h, 15/7/2018
Nhập cuộc, “Ca-Rô” chẳng ngại ngùng
Tràn lên, khí thế thật là hung
Bàn thua phản sớm, tâm không nản
Quả thắng liền ngay, chí thật hùng
Bốn trái thua rồi đành chịu lép
Hai bàn gỡ được quả là sung
Ngai vàng lại thuộc về người Pháp
Khó tả niềm vui đến tột cùng!
23h50 ngày 15/7/2018
Bài thơ này có điệp từ mấy chữ nhưng có lẽ ta không nên khó khăn trước sự hứng phấn của tác giả lúc nửa khuya vì tình yêu bóng đá. Qua thơ ta thấy được hoặc vẫn nhớ được sự tưng bừng trên toàn thế giới đêm hôm đó. Không ai đọc bài thơ này mà không thấy hiện lại trong đầu mình cái phút giây mà cả thế giới thăng hoa trong tiệc liên hoan khắp hang cùng ngõ hẻm.
Để kết thúc bài viết nầy, người viết xin thêm những ý như sau:
Thơ viết về bóng đá, lại thuộc dạng nhật ký nên khó mà mượt mà, hoa mỹ. Tuy thế bóng đá tinh tuyền là một sân chơi thanh nhã, yêu thơ đương nhiên là thanh nhã. Vậy làm thơ cho bóng đá là một thú chơi hai lần thanh nhã. Hồ văn Chi đã say mê và đã vượt trội cái thú chơi hai lần thanh nhã đó.
Tôi yêu thơ Hồ văn Chi từ lâu, nay lại yêu thêm một hình thức thơ bóng đá của ông, với phong cách viết điềm đạm, từ tốn , nhẹ nhàng nhưng sâu đậm giống như con người ông ngoài đời, một nhà thơ mà hầu hết những thi nhân Đà Nẵng đều quý mến ./.