BẾN PHÀ LONG ĐẠI

      Bến phà Long Đại nằm trên tuyến đường 15A, đường Hồ chí Minh huyền thoại. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đây là một trong những tuyến đường huyết mạch để vận chuyển sức người, sức của cho tiền tuyến lớn miền Nam. Bến phà là điểm vượt sông quan trọng ở phía Đông Trường Sơn, là “yết hầu” trong vùng chảo lửa quân khu IV. Nơi đây kẻ thù trút xuống hàng vạn tấn bom đạn, đủ các loại bom nhằm ngăn chặn sự chi viện của ta trên tuyến vận tải quan trọng này. Nơi đây hàng ngàn người con ưu tú của Tổ quốc đã ngã xuống để giữ cho mạch máu giao thông vận tải luôn thông suốt. Mỗi tấc đất ở bến phà Long Đại đều thấm đẫm mồ hôi, máu của Bộ đội, Thanh niên xung phong và nhân dân nơi đây.
    Từ năm 1965-1972, bến phà Long Đại được xem là tọa độ máu nơi tuyến đầu của đường Trường Sơn huyền thoại. Bờ bắc phà Long Đại thuộc địa phận thôn Long Đại, xã Hiền Ninh; bờ nam thuộc thôn Xuân Dục, xã Xuân Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Bom địch giội trắng khắp khu rừng hai bên bờ sông, trong vòng bán kính 12km là đồi trọc. Ban ngày, máy bay trinh sát theo dõi sát sao từng di chuyển, biến động dưới mặt đất. Nếu có bất cứ sự di động nào đều được ghi nhận, lập tức máy bay từ các tàu chiến ngoài biển bay vào giội bom. Hàng ngàn tấn bom của đủ các loại máy bay từ thần sấm, con ma, B52, rồi pháo hạm từ ngoài biển bắn vào, hòng cắt đứt con đường vận chuyển của chúng ta. Ngày 16/6/1972, tại bến phà Long Đại, 15 Thanh niên xung phong quê Nghệ An, đang tập hợp chào cờ trước lúc ra trận địa thông xe, thì một trận bom của máy bay mỹ giội xuống. Tất cả 15 cán bộ chiến sĩ TNXP hy sinh. Cũng tại nơi đây ba tháng sau, 16 chàng trai cô gái TNXP quê Thái Bình đang làm nhiệm vụ tại bến phà cũng trúng bom Mỹ và tất cả đều hy sinh.

    Cảnh bom đạn xưa, nay đã nhường chỗ cho sự yên bình dọc hai bên sông Long Đại. Cây cổ thụ cuối làng từng là chứng nhân cho cuộc chiến ác liệt, nay lại soi bóng xuống dòng sông. Trên những hố bom xưa nay đã là những ngôi nhà khang trang. Ít ai biết rằng Long Đại từng là một trong những nơi khởi đầu cho phong trào “xe chưa qua, nhà không tiếc...”. Hàng trăm ngôi nhà đã được dỡ xuống để làm cầu, thông phà... Từ đổ nát, hoang tàn, những người con Long Đại đã làm hồi sinh mảnh đất chết! Long Đại ngày nay không còn tiếng máy bay gầm rú, tiếng bom đạn xé trời... Thay vào đó là tiếng cười của con trẻ, là vẻ đẹp trời ban: núi cao, sông sâu và tình người nghĩa nặng! Để tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hi sinh anh dũng tại bến phà, tháng 7 năm 2013, công trình Đền tưởng niệm liệt sỹ Trường Sơn bến phà Long Đại đã hoàn thành sau 2 năm thi công. Đền nằm trên ngọn đồi cao, với diện tích hơn 1.600m2. Trước Đền có dòng sông Long Đại chảy qua. Đây không chỉ là công trình tri ân các anh hùng liệt sỹ trên đường Trường Sơn mà còn là “địa chỉ đỏ” trong hệ thống di tích lịch sử đường Trường Sơn để du khách thăm viếng, dâng hương khi đi trên đường Hồ Chí Minh nhánh Đông qua địa phận Quảng Bình. /

Bùi Văn Hoằng

Email: hoang1592@gmail.com