Nhân kỷ niệm 48 năm mở đường Trường Sơn

Ngày truyền thống của Bộ đội Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh;

Kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ Việt Nam

             AI  LÀ LIỆT SĨ ĐẦU TIÊN CỦA TRƯỜNG SƠN?

       Như chúng ta đã biết, 16 năm xây dựng và chiến đấu, Đoàn 559 – Bộ đội Trường Sơn đã có hơn 2 vạn cán bộ, chiến sĩ và thanh niên xung phong hy sinh trên đại ngàn Trường Sơn.

      Nghĩa trang LS quốc gia Trường Sơn là nơi an nghỉ của 10.327 LS Trường Sơn. Hà Nội là địa phương có số lượng liệt sĩ nhiều nhất an nghỉ tại Nghĩa trang LS Trường Sơn: 1.393 LS, tiếp đó là Nghệ An, với 1.283 LS. Tỉnh Quảng Trị - nơi đặt Nghĩa trang LS Trường Sơn có 22 LS an nghỉ tại đây.

      Nhưng ai là Liệt sĩ đầu tiên của Đoàn 559 – Bộ đội Trường Sơn?

     Vào một đêm cuối tháng 10 năm 1959, trong khi bảo vệ cho Đội 6 và Đội 7 gùi giao hành ở phía nam đường số 9, tổ trinh sát do Thiếu úy Nguyễn Minh Thông phụ trách đã lọt vào ổ phục kích của thám báo ngụy tại bờ sông Đắc Rông. Trong tình thế bị động, tổ trinh sát đã dũng cảm chiến đấu chặn địch, tạo điều kiện cho lực lượng vận tải rút lui, bảo đảm an toàn lực lượng. Thiếu úy Nguyễn Minh Thông (quê ở Nghi Lộc, Nghệ An) hy sinh tại trận sau khi đã cùng đồng đội tiêu diệt được 4 tên địch. Thượng sĩ Trần Tương (quê Đại Lộc, Quảng Đà – nay là tỉnh Quảng Nam) bị thương và bị địch bắt đưa về căn cứ.

     Chúng ta cũng biết, lúc này để bí mật, an toàn làm nhiệm vụ chi viện, các lực lượng của bộ đội Đoàn 559 phải thực hiện nghiên khẩu hiệu „Đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng“. Vì thế, tổ trinh sát do Võ Sĩ Bơi phụ trách có mặt ở đó. Súng đạn trong tay, nhưng đành phải nén lòng, náu mình để bảo toàn lực lượng và giữ gìn bí mật cho tuyến chi viện.

      Trước mọi đòn tra tấn dã man của kẻ thù, đồng chí Trần Tương vẫn một mực trả lời là „cán bộ nằm vùng“ (theo chủ trương tất cả cán bộ, chiến sĩ nếu không may rơi vào tay địch đều phải khai như vậy để giữ bí mật nhiệm vụ chi viên) và đanh thép tuyên bố với kẻ thù rằng: Đồng chí, đồng đội của anh sẽ bắt chúng đền tội. Không nhận được nguồn tin gì ở Trần Tương, kẻ thù đã thủ tiêu anh.

    Thiếu úy Nguyễn Minh Thông và Thượng sĩ Trần Tương – những chiến sĩ kiên trung bất khuất, chiến đấu dũng cảm, là những cán bộ, chiến sĩ đầu tiên hy sinh của tuyến vận tải quân sự 559. Các anh đã để lại trong lòng đồng đội, nhân dân địa phương niềm cảm phục và tiếc thương vô hạn. Tên tuổi của các anh đã được ghi đậm trong Lịch sử hào hùng của Đoàn 559 – Bộ đội Trường Sơn Anh hùng.

      Thành Long

(Theo Lịch sử Đoàn 559 – Bộ đội Trường Sơn - Đường Hồ Chi Minh, NXB QĐND, năm 1999)