Lê Đỗ Hồng Quân - Đôi dòng cảm nhận về thơ của tác giả Đậu Trung Thành
NGỌT LỊM NHƯ DÒNG LAM
(Đôi dòng cảm nhận về thơ của tác giả Đậu Trung Thành)
Thời gian gần đây, mỗi khi lướt trên Trang Thông tin điện tử Hội Truyền thống Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh Việt Nam, người viết bài này rất tâm đắc với những bài thơ của tác giả Đậu Trung Thành (ảnh), hội viên Chi hội Văn học – Nghệ thuật (VHNT) Trường Sơn Đà Nẵng.
Qua tìm hiểu, được biết Đậu Trung Thành, sinh ngày 09/10/1955, quê xã Nghi Xuân, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Nhập ngũ tháng 02/1975, Đơn vị X334 Binh đoàn Trường Sơn. Sinh ra và lớn lên từ vùng đất giàu truyền thống văn hoá cùng với những yếu tố thiên bẩm, Đậu Trung Thành sớm bén duyên với các hoạt động văn hoá, văn nghệ từ ca hát, làm MC dẫn chương trình đến sáng tác dân ca, tiểu phẩm và làm thơ ca ngợi cuộc sống. Ông đã xuất bản các tập thơ “TÌNH QUÊ NỖI NHỚ”, “DẤU THỜI GIAN”, “MIỀN ĐẤT NHỚ” và hiện tại đang chuẩn bị cho ra mắt bạn đọc tập thơ thứ 4, đó là những cảm tác, những khoảnh khắc thăng hoa của tâm hồn thi sĩ về những con người, những miền đất mà ông đã từng gắn bó và cống hiến.
Chân dung Đậu Trung Thành
Đọc thơ Đậu Trung Thành, điều thổn thức đầu tiên là những nỗi niềm về mẹ - mẹ “mang nặng đẻ đau”, mẹ cũng chính là quê hương: “Bao năm trở lại chốn quê/ Chợ Năn (1) ngày ấy mẹ về tròn trưa/Vai gầy sờn gánh nắng mưa/Gánh cho con cả phần chưa nên người”và rồi“Con đi xuống biển lên ngàn/Quên hương đâu cũng chứa chan nghĩa tình”(bài Chợ Năn). Thi sĩ mang họ “Đậu”, nhưng cuộc đời lại phiêu du, lãng tử. Quê hương đối với ông vừa thiêng liêng, níu gọi: “Quê trong tôi là à ơi tiếng mẹ/Là câu Kiều, cha đưa tôi vào thơ/Là điệu Ví nối bên bồi bên lở/Là dòng Lam nỗi nhớ căng tràn” (bài Tình quê nỗi nhớ). Thay bằng những ánh xạ lọt qua mắt thi nhân, ẩn dưới những lớp trầm tích của cát bỏng gió Lào, của đất đai khô cằn, những lung linh huyền ảo của sóng biển và trắc ẩn của lòng người chính là tình người, tình quê lấp lánh trong thơ:“Quê trong tôi là bát nước chè xanh/Trưa nắng hè đậm tình làng xóm/Mo cơm với quả cà đi cùng năm tháng/Đã hoá thân thành vầng sáng hồn người”(bài Tình quê nỗi nhớ). Đậu Trung Thành đi qua chiến tranh, là người lính trong đội hình binh đoàn Trường Sơn gắn với con đường huyền thoại, con đường vinh quang thống nhất nước nhà: “Lính trẻ ngân nga câu hát/Coi thường ngày tháng gian truân/Trường Sơn bao nhiêu ghềnh thác/Hiện dần mỗi bước hành quân”(bài Nhớ tuổi hai mươi).
Ẩn dưới những nét hồn nhiên của người lính trẻ là quyết tâm của cả một thế hệ: “Tuổi xuân gắn bó núi rừng/Mở đường chiến thắng sáng bừng tương lai/Lời riêng chưa ngỏ cùng ai/Lời chung đồng đội nối dài chiến công”(bài Xuân Trường Sơn).
Rời ghế nhà trường lên đường cầm súng “gác bút nghiên theo việc binh đao” tuổi mười tám đôi mươi như bao thanh niên cùng thế hệ:“Tuổi thơ sao vội qua mau/Áo vương mực tím quần khâu cỏ dày/ Súng thép vội vã cầm tay/Xa quê biền biệt tháng ngày nhớ mong” (bài Tuổi thơ ơi).
Thơ Đậu Trung Thành trải dài trên mọi đề tài, mọi lĩnh vực, nhiều địa phương với phần lớn các bài thơ làm bằng thể thơ lục bát. Ông tâm sự: “Làm lục bát dễ du dương đi vào lòng người và nhà thơ cũng rất “nhọc”, song để thành thơ lục bát thì thật khó. Mà riêng gì lục bát, làm được bài thơ mình tâm đắc mà thiên hạ cũng tâm đắc càng khó lắm thay! Đại thi hào Nguyễn Du dạy rằng:“Ngổn ngang trăm mối bên lòng/ Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình”. Tức là để có bài thơ hay cần hội tụ đủ: Tâm-tài-tính-tình, tạm gọi là “4 tê”, và chính Đậu Trung Thành đã hội đủ những điều đó. Hy vọng ở thời đại công nghiệp 4.0 người làm thơ cũng cần thi nghiệp 4.T, điều này nhà thơ nào cũng cần.
Nhưng nói gì thì nói: Thơ mãi là tiếng nói tri âm, thơ Đậu Trung Thành đã mở toang trái tim ra với bạn đọc, chia sẻ …ngọt ngào, những yêu thương nhân hậu thật đáng quý và trân trọng biết bao.
Quả thực, thơ ông luôn hòa quện giữa chất lính Trường Sơn với tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Người viết có cảm nhận mỗi bài thơ của Đậu Trung Thành cứ “Ngọt lịm như dòng Lam”quê ông. Càng đọc càng thấy tâm đắc. Chúc nhà thơ tiếp tục cho ra mắt nhiều bài thơ, nhiều tập thơ đặng góp phần làm phong phú thêm các hoạt động của Chi hội VHNT Trường Sơn Đà Nẵng./.
Đà Nẵng, 03/5/2025
Lê Đỗ Hồng Quân
(Phó CT Chi hội VHNT Trường Sơn TP Đà Nẵng)
---------------------------
(1)Chợ Năn thuộc xã Giang Sơn Đông, huyên Đô Lương, tỉnh Nghệ An.