Truyện ngụ ngôn
THÓI QUEN
Phạm Thành Long
Cầy hương có thói quen đi kiếm ăn theo một đường đi cố định. Lối đi của nó tạo thành một đường mòn. Cái mùi không dễ trộn lẫn của Cầy hương và lối mòn con đường đi kiếm ăn của nó khiến kẻ khác rất dễ nhận ra. Phát hiện được thói quen này của Cầy hương, các tay thợ săn đã bí mật đặt bẫy trên đường đi của nó. Thế là Cầy hương sập bẫy. Thói quen đã hại nó.
Thói quen của chim Chót bóp thì lạ hơn. Khi trăng vừa chênh chếch trên đầu là con đực và con cái bắt đầu đi tìm nhau. Chúng tìm đến nhau qua tiếng hót. Khi tiếng hót của cặp tình nhân này gần sát nhau là lúc trời vừa hai giờ sáng. Thói quen này của chim Chót bóp chính xác như một chiếc đồng hồ. Nhận ra thói quen này, con người đã truyền dặn nhau kinh nghiệm:
“Ngủ rừng mà muốn biết
Hãy nghe chim Chót bóp
Tiếng chúng hót gần nhau
Dẫu không trăng trên đầu
Vẫn biết hai giờ sáng”
Con Mang lại có thói quen thật tai hại. Vào mùa động đực, cứ sau mỗi lần vục đầu uống nước xong là con mang đực lại khoái chí ngửa cổ lên giời, mắt nhắm nghiền, gân cổ kêu thật to “Oang! Oang! Oang!...” Tiếng kêu của nó dài đến vài phút. Nó làm thế không để chơi mà để gọi bạn tình. Như thế có khác nào báo cho kẻ thù: “Mang tôi đang ở đây” này! Bởi thế, nhiều thợ săn phát hiện từ tiếng kêu của nó mà tìm đến hạ gục những chú Mang đực ngây thơ và dại dột. Thói quen ấy đã khiến nhiều chú Mang phải trả giá bằng chính mạng sống.
Thói quen là sự lặp lại hành động một cách máy móc và ngu ngốc. Thói quen nhiều khi đã làm hại chính kẻ tạo nên thói quen ấy!
Thói quen thật tai hại làm sao!