Nghe tin tiểu thuyết gia Kim Dung (tên thật là Tra Lương Dung) qua đời ở tuổi 94, suy nghĩ đầu tiên xuất hiện trong tôi là câu nói của Viên Thừa Chí – nhân vật trung tâm "Bích Huyết Kiếm".
Đại ý là ở đời, dù là ai đi nữa, có thành danh, võ công cao siêu bao nhiêu, giàu có đến bậc nào thì cuối cùng cũng đến cõi. Nhưng cái tình - cái nghĩa thì tuyệt đối có thể giữ được!
Huyền thoại kiếm hiệp Kim Dung đã qua đời ở tuổi 94.
Xuyên suốt các tác phẩm của mình, Kim Dung không ngần ngại đẩy mâu thuẫn đến tận cùng để truyền đạt tư tưởng ấy!
Trong tiểu thuyết nổi tiếng nhiều lần được chuyển thể thành phim là “Thiên long bát bộ”, Tiêu Phong không còn cách nào khác, phải hy sinh bản thân để hòa giải mối hận thù giữa 2 dân tộc Tống (nơi nuôi dưỡng, giúp anh thành danh) và Liêu (nguồn gốc sinh thành).
Đó cũng là cách duy nhất để anh bảo toàn ân nghĩa giữa mình với những người thầy, người anh em hai bên chiến tuyến.
Diễn viên Huỳnh Nhật Hoa (giữa) ghi dấu ấn đậm nét với vai Tiêu Phong trong "Thiên long bát bộ".
Ở một câu chuyện khác, nối từ “Anh hùng xạ điêu” sang “Thần điêu hiệp lữ”, Kim Dung miêu tả tình nghĩa giữa 2 gia đình họ Quách - Dương. Vì ước hẹn của 2 dòng họ, Quách Tĩnh và Dương Khang sau này là anh em kết nghĩa. Bất chấp việc Dương Khang đi nhầm đường, "nhận giặc làm cha", Quách Tĩnh vẫn một lòng bao dung, thức tỉnh.
Bộ đôi diễn viên nổi tiếng Lý Á Bằng - Châu Tấn vào vai Quách Tĩnh - Hoàng Dung trong "Anh hùng xạ điêu".
Sau này, chính vợ chồng Quách Tĩnh – Hoàng Dung đã “đưa vai” cho Dương Quá (con trai Dương Khang) bước lên, giúp Dương Quá từ một cậu bé ngỗ nghịch trở thành "Thần điêu đại hiệp" hành hiệp trượng nghĩa, giúp đời.
Tình nghĩa trong tác phẩm của Kim Dung không bị phân chia ranh giới trắng-đen, chính-tà. Trong “Ỷ thiên đồ long ký”, qua lời của bậc đại tông sư như Trương Tam Phong, Kim Dung đã truyền tải ý tưởng: Người trong tà giáo mà có hành vi hiệp nghĩa vẫn đáng trọng. Ngược lại, người trong chính phái mà hành xử mờ ám còn đáng diệt hơn cả tà đồ.
Khán giả thế hệ 7x, 8x quá quen với hình ảnh "song kiếm hợp bích" giữa Dương Quá - Tiểu Long Nữ do Cổ Thiên Lạc - Lý Nhược Đồng thủ vai trong "Thần điêu hiệp lữ".
Vượt qua mọi giới hạn, đẩy tinh thần hiệp nghĩa, tình anh em, tình yêu đôi lứa lên đỉnh điểm, Kim Dung sáng tạo nên bộ đôi Khúc Dương – Lưu Chính Phong, Lệnh Hồ Xung – Nhậm Doanh Doanh trong tác phẩm "Tiếu ngạo giang hồ".
Với họ, gần như chỉ có một thứ môn quy duy nhất đó là giá trị nhân văn, đề cao tình người, cách hành xử quang minh chính đại, biết hy sinh bản thân vì anh em, vì người mình yêu.
Điều đó trái ngược hoàn toàn với cách hành xử bề ngoài nho nhã, quân tử nhưng bên trong thì đầy rẫy âm mưu thâm độc, thôn tính lẫn nhau của những cao thủ đứng đầu chính phái như Tả Lãnh Thiền, Nhạc Bất Quần…
Lữ Tụng Hiền - Lương Bội Linh nhận được nhiều sự mến mộ khi vào vai Lệnh Hồ Xung - Nhậm Doanh Doanh trong "Tiếu ngạo giang hồ".
Có lẽ cũng vì bút pháp sảng khoái có phần phóng túng của mình nên các tác phẩm của Kim Dung dễ dàng đi vào lòng bạn đọc thuộc nhiều thế hệ, tầng lớp khác nhau và được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới.
Không dừng ở những câu chuyện đánh đấm, chưởng chỉ ào ào mang theo nhiều huyễn hoặc, tác phẩm của Kim Dung với tinh thần nhân văn mà ông gửi gắm trong khẩu quyết “miên lý tàng châm” (ngoài mềm trong cứng, trong bông gòn có thép), càng đọc càng bóc lớp, độc giả càng thấy những triết lý sâu sắc về con người, về cuộc đời. Điều đó đã đưa ông lên tầm tác gia tiểu thuyết được nhiều người biết đến. Và tác phẩm của ông không chỉ là truyện chưởng thông thường, mà là tiểu thuyết kiếm hiệp.
Nhiều tác phẩm của Kim Dung được dựng thành phim đã được trình chiếu trên truyền hình trong suốt những năm qua, gắn với tên tuổi nhiều diễn viên nổi tiếng của Hong Kong, Trung Quốc.
Tất cả những bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung đều được đón nhận nồng nhiệt, tiếp cận dưới những góc nhìn khác nhau. Nhưng, vượt lên trên hết, không ai có thể phủ nhận tinh thần hiệp nghĩa, nghĩa khí bất tận mà tác giả muốn truyền đạt, nối dài mãi mãi…
Kim Dung đã ra đi, nhưng nghĩa khí là bất tử!