"Liệt sỹ Trường Sơn" - Bài viết từ chuyến đi thăm Chiến trường xưa của Thiếu tướng Hoàng Kiền
.png)
-----------------------------------------------------------------
LIỆT SĨ TRƯỜNG SƠN
Thiếu tướng Hoàng Kiền
Nhân dịp kỷ niệm ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7/2019, trên hành trình thăm chiến trường trường xưa, tri ân đồng đội, viếng các Anh hùng, Liệt sĩ tại các Nghĩa trang. Xin giới thiệu đôi nét về Nghĩa trang Trường Sơn và Đền thờ Bến Tắt.
NGHĨA TRANG TRƯỜNG SƠN
Trải qua 16 năm hoạt động, đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh đã lập nên những chiến công huyền thoại, con đường thống nhất non sông, mãi mãi ghi vào lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Để có được chiến công lịch sử ấy, phải đổi bằng xương máu với những tổn thất rất lớn, gần 23 nghìn người hi sinh, phần lớn trên đất Lào.
Ngay sau khi hiệp định Pa Ri được kí kết, Đảng uỷ, Bộ tư lệnh Trường Sơn mà trực tiếp là Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên đã chỉ đạo việc qui tập mộ liệt sĩ Trường Sơn về một nghĩa trang. Các đội qui tập mộ liệt sĩ được thành lập ở các binh trạm, trung đoàn, sư đoàn triển khai ngay. Đến nay đã qui tập được 10.263 mộ. Sư đoàn 565 duy nhất còn lại bên tây Trường Sơn từ năm 1974, rút khỏi Lào vào tháng 4 năm 1976. Trung đoàn Công binh 34 thuộc Sư đoàn 565 về nước cuối cùng, đoàn xe rời nước bạn Lào trở về đất Việt với hơn 600 quân nhân, mang theo hơn 400 bộ hài cốt đồng đội về cùng.
Sau ngày đất nước thống nhất, Trung ương Đảng và Bộ Quốc phòng đã phê chuẩn dự án xây dựng nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn tại địa bàn tỉnh Quảng Trị, xây dựng tượng đài, đặt bia mộ các Anh hùng Liệt sĩ Trường Sơn. Là nơi tưởng niệm, tôn vinh những người con thân yêu của tổ quốc đã anh dũng hy sinh xương máu của mình trên các nẻo đường Trường Sơn vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Nghĩa trang được khởi công xây dựng vào ngày 24 tháng 10 năm 1975 và hoàn thành vào ngày 10 tháng 4 năm 1977. Chỉ huy xây dựng là Bộ tư lệnh Trường Sơn với sự tham gia của hơn 40 đơn vị bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương. Ngoài ra còn có tổ công nhân chuyên khắc chữ vào bia đá xã Hoà Hải, huyện Hòa Vang, tỉnh Quảng Nam.
Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn là nơi quy tụ 10.263 liệt sĩ, là nơi yên nghỉ đời đời của các chiến sĩ đã hy sinh trên tuyến đường Hồ Chí Minh trong thời kì chống Mỹ cứu nước. Đây là một công trình đền ơn đáp nghĩa đồ sộ nhất, quy mô nhất có tính nghệ thuật cao, thể hiện lòng thương nhớ sâu sắc, niềm biết ơn và sự tôn vinh thầm kín của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đối với những người con yêu quý trên mọi miền đất nước đã không tiếc máu xương cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn ngày nay không chỉ là nơi yên nghỉ của các anh hùng liệt sỹ mà còn là nơi suy tôn, là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của tinh thần, ý chí đấu tranh giành độc lập và khát vọng hòa bình của nhân dân ta. Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn không chỉ là nơi để các gia đình liệt sỹ, các đoàn đại biểu của Đảng và Nhà nước, chính quyền các địa phương đến viếng thăm và thực hiện việc đền ơn đáp nghĩa mà còn là nơi hành hương của nhân dân khắp mọi miền đất nước và bạn bè quốc tế theo truyền thống đạo lý cao đẹp của dân tộc Việt Nam: Uống nước nhớ nguồn.
.jpg)
Ảnh minh họa: NGHĨA TRANG TRƯỜNG SƠN
ĐỀN TƯỞNG NIỆM BẾN TẮT
( ĐỀN THỜ BÁI VỌNG )
Bên cạnh nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn, gần cầu Bến Tắt đã xây dựng Đền tưởng niệm (Đền thờ bái vọng), thờ gần 13.000 Liệt sĩ Trường Sơn.
Đền tưởng niệm Liệt sĩ Bến Tắt - Trường Sơn là một công trình có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, nhằm tôn vinh, tưởng nhớ đến những Liệt sĩ hiến dâng đời mình cho độc lập, tự do của Tổ quốc nhưng chưa được quy tập, đang nằm lại trên núi rừng Trường Sơn. Đây sẽ là nơi dành cho thân nhân liệt sĩ, đồng đội và các đoàn hành hương về đây dâng hương, dâng hoa tưởng niệm tri ân các cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong đã hy sinh nhưng chưa tìm thấy hài cốt trong cuộc chiến đấu ác liệt kéo dài 6.000 ngày đêm trên con đường huyền thoại. Mặt khác, qua đây còn để đồng bào cả nước, bạn bè Quốc tế cảm nhận sâu sắc hơn nữa về những hy sinh, mất mát của cả dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước cũng như sự quan tâm của Đảng, Nhà nước ta đối với các anh hùng Liệt sĩ.
Đền tưởng niệm Liệt sĩ Bến Tắt toạ lạc trên diện tích 3080m2 , gồm các hạng mục: Đền tưởn niệm, bia tưởng niệm, sân hành lễ, nhà đón tiếp. Tổng thể kiến trúc có không gian, tính chất, hình thức tổ chức mang hàm ý tưởng niệm, thờ cúng các liệt sĩ đường Trường Sơn chưa có phần mộ, tên tuổi trong Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn. Công trình nằm trên địa danh Bến Tắt có tính cụ thể, cá biệt của một địa chỉ nhưng lại hoà trong không gian thiêng, không gian lịch sử với ngầm Bến Tắt, cầu treo Bến Tắt, nơi đây là vị trí Sở chỉ huy của Bộ tư lệnh Trường Sơn năm 1974, đã hoà vào con đường mang tên Bác. Là công trình nối liền quy hoạch phát triển giai đoạn 2 nhằm tái dựng những hoạt động của tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Tổng mức đầu tư công trình là 10 tỷ đồng do Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam tài trợ cho tỉnh Quảng Trị trong khuôn khổ chương trình “Nghĩa tình Trường Sơn” do Báo Sài Gòn Giải phóng tổ chức nhằm đền ơn, đáp nghĩa, tri ân những chiến sĩ Trường Sơn đã hy sinh cho hoà bình, thống nhất đất nước.
Cùng với Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn, Đền Tưởng niệm Liệt sĩ Bến Tắt làm tăng thêm một địa điểm, một công trình có giá trị vào hệ thống đường Trường Sơn; Là nơi tổ chức Lễ tưởng niệm cho các Anh hùng Liệt sĩ đang nằm lại trong lòng đất mẹ trên đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ.
"Thân ngã xuống thành đất đai Tổ quốc
Hồn bay lên hoá nguyên khí quốc gia"
Ảnh minh họa: ĐỀN THỜ BẾN TẮT
LIỆT SĨ TRƯỜNG SƠN
Trường Sơn rực lửa một thời
Con đường huyền thoại sáng ngời chiến công
Bộ đội, Thanh niên xung phong
Dân công hoả tuyến đồng lòng xông pha
Mưa bom bão đạn trải qua
Viết nên Kỳ tích- Tinh hoa - Hoà bình
Hơn hai vạn người hi sinh
Máu xương đổ xuống, thân mình hiến dâng
Nghĩa trang Liệt sĩ xây nâng
Đền thờ tưởng niệm hội đông nghĩa tình
Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh
Con đường thống nhất quang vinh muôn đời.
13/7/2019
Quảng Trị ngày 13/7/2019
Thiếu tướng Hoàng Kiền