ĐỌC TUYỂN TẬP “THƠ ĐƯỜNG LUẬT ĐÀ NẴNG VI”
Châu Thạch
Ngày 10 tháng 4 năm 2021, tại Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng: Nhà xuất bản Hội nhà văn- Chi nhánh miền Trung, Tây Nguyên; Báo Văn nghệ- Cơ quan đại diện tại miền Trung, Tây Nguyên và Thư viện Khoa học Tổng hợp Đà Nẵng, đồng tổ chức buổi giới thiệu tác phẩm mới: THƠ ĐƯỜNG LUẬT ĐÀ NẴNG VI của Chi hội thơ Đường luật Đà Nẵng.
Châu Thạch vinh dự được mời dự và phát biểu cảm nhận của mình về tuyển tập thơ này. Nay xin đăng lại phần chính những cảm nhận đã phát biểu nhằm góp phần giới thiệu tuyển tập thơ đến qúy bạn đọc.
Thơ Đường luật là một thể thơ mà người ta thường nghĩ rằng nó cổ xưa, lạc hậu. Thực tế không phải như thế. Thơ Đường luật ngày nay có thể xem như một thể thơ có quy tắc sáng tác xưa nhưng tinh thần thì mới, mang đầy đủ tinh hoa được di truyền, tách rời cổ lệ và sánh vai cùng các thể thơ khác trên diễn đàn văn học nước nhà. Điều đó đã được chứng minh không cần nói đâu xa, mà ngay trong thành phố chúng ta đang sống, qua 6 tuyến tập “Thơ Đường luật Đà Nẵng” mỗi ngày càng khởi sắc thêm lên.
.jpg)
Toàn cảnh buổi giới thiệu tác phẩm mới: “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI”
Xin cho phép tôi đi thẳng vào tuyển tập “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” để không mất thì giờ của quý vị.
1-Đây là một tuyển tập thơ đạt đúng tiêu chí “văn dĩ tải đạo”.
Đạo ở đây không phải là tôn giáo mà là đạo làm người ngay trong cuộc sống này, trong xã hội này. Tuyển tập thơ gồm có 10 chủ đề, tất cả đều đề cập đến thực tế của cuộc sống và gần 350 trang thơ là sự rung động chân thật của con tim 80 thi nhân trước thiên nhiên, xã hội và tình cảm con người, trong đó có hơn 30 tác giả ở địa phương khác, từ lòng mến mộ thành phố Đà Nẵng, mến mộ các thi nhân Chi hội thơ Đường luật Đà Nẵng, đã gửi bài tham gia tập thơ này . Thơ ở đây không hư cấu, không mơ mộng hão huyền, không bi lụy, mà thơ trong tuyển tập này đầy tinh thần lạc quan, yêu nước, yêu thiên nhiên, yêu nhân quần xã hội; ca tụng, tôn vinh những vẻ đẹp, những chân lý trong cuộc sống.
Đọc toàn bộ các bài thơ trong tuyền tập này, người đọc sẽ có những cảm xúc thăng hoa, một tình thần lạc quan, và một sự cảm thông, tôn vinh những tâm hồn cao thượng. Tôi xin đơn cử một bài thơ tiêu biểu cho tinh thần tải đạo của tuyển tập thơ nảy. Một bài thơ chỉ tả cây cọ nhưng tâm nguyện của nó là hy sinh hết cho đời:
CÂY CỌ
Điệp điệp vươn cao tựa lũy thành
Mưa dầm nắng đổ…vẫn tươi xanh
Ra đều mỗi tháng xinh tàu mới
Kết kỹ nhiều năm đẹp mái lành
Đất cỗi ươm mầm, luôn vững dáng
Quê nghèo trọng nghĩa, chẳng màng danh
Muôn vàn tấm nguyện trao đời cả
Giữ lại, đơn sơ chỉ mấy nhành!
Hồ Văn Chi
2- Đây là một tập thơ thuần Việt.
Đọc “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” ta không còn mệt mỏi đi tra cứu từng Hán tự, từng điển tích của một thời xa xưa nào đó bên Tàu. Ta bắt gặp trong mỗi ý thơ mang linh hồn và tâm tư của con người hiện tại, được diễn đạt bằng những tứ thơ dễ hiểu, nhẹ nhàng với văn tự trong sáng và thanh thoát, đánh động cõi lòng ta sự rung cảm của con tim Việt Nam thật sự của thời đại này.
Tất cả 80 nhà thơ có bài trong tập “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” này, hầu như đã cởi trói được sợi dây ràng buộc của chữ Hán, của điển tích Tàu, nó thường được dùng trong các bài thơ Đường luật thời xưa mà các Nhà thơ tiền bối rất thích, cũng như một số thi hữu ngày nay vẫn chưa từ bỏ được.
Các thi nhân trong tuyển tập thơ này đã đạt được một ưu điểm tuyệt vời là thuần Việt thơ Đường luật, đúng với tên “Thơ Đường luật Việt Nam”. Tôi xin đơn cử một bài thơ có thể gọi là thuần Việt:
BÂNG KHUÂNG
Vũ trụ bao la gió lặng êm
Chiều thu lạnh lẽo nắng vương thềm
Lời ca đường mật êm đềm quá
Khúc nhạc tâm tình giá buốt thêm
Rắc phấn trang đời vương lối ngõ
Điểm hương ký ức phủ màn đêm
Nào hay bóng xế duyên chờ mộng
Chữ thắm câu gieo dạ sướt mềm!
Trương Cầu (Thạch Châu)
3- Đây là một tập thơ thuần Đà Nẵng:
Trong buổi ra mắt tập thơ, một đại biểu đã phát biểu “Đây là một tập thơ thuần Đà Nẵng”. Quả đúng vậy, trong tuyển tập “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” hầu như những bài thơ nói đến quê hương thì các thi nhân đều viết cho Đà Nẵng với biển, sông, cầu và núi, với thắng cảnh, với di tích của một vùng đất xanh đáng sống, cũng như nói về tâm hồn, phong tục, lịch sử của người dân Đà Nẵng với tất cả tấm lòng thương yêu vô hạn. Tôi xin đơn cử bài thơ sau:
ĐÀ NẴNG YÊU THƯƠNG
Ngào ngạt hương xuân tỏa khắp nơi
Đà Thành tươi thắm đẹp bao đời
Nhấp nhô sóng lượn ngàn người tắm
Dìu dặt cáp vờn vạn khách chơi
Thanh thản dòng xuôi xanh bóng nước
Ung dung thuyền chạy trắng mây trời
Cạnh tranh chỉ số luôn đầu bảng
Phố Cảng yêu thương cảnh tuyệt vời.
Đỗ Hùng Luân
4- Đây là một tuyển tập thơ mang tính phổ quát
Đọc thơ Đường luật ngày nay, hầu như ta thấy tính “bác học” đã đổi khác. Vì sao? Vì nó không còn chỉ là một loại thơ bao hàm sự uyên bác cổ kim, cô đúc nội dung to lớn, chứa đựng sự thâm sâu “ý tại ngôn ngoại” mà một thời xa xưa đã ca tụng nó. Thơ Đường luật Việt Nam ngày nay nói chung và tuyển tập “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” nói riêng đã bắt nhịp hơi thở cuộc sống hiện tại, nói thay cho người bình dân đến người trí thức.
Vậy thì tính bác học dành cho kẻ sĩ ngày xưa của thơ đã được thay bằng tính phổ quát, thích hợp cho người yêu mến nó có trong mọi tầng lớp, mọi thành phần xã hội.
Đọc “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI”, ta nghe bàng bạc trong đó âm hưởng của thơ mới, ta nghe êm đềm trong đó làn gió thơm đồng nội của ca dao, và ta cũng chiêm nghiệm được trong đó sự sâu nhiệm của luân lý, của đạo đức đã ăn sâu trong lòng dân tộc. Cái cao siêu ngày xưa vẫn còn trong thơ, nhưng nó đã được biến thể gần gũi hơn với mọi người, nó không còn là của một vị quan lại, một vị thầy trọng vọng; nó đến gõ cửa trái tim người đọc như một người bạn thân quen thăm nhà của mình. Bạn đọc tiếp nhận thơ Đường luật theo phong cách mới một cách tự nhiên và thích thú từ trong tiềm thức của mỗi người.
5- Kết luận.
Từ những cảm nhận đó khi đọc tuyển tập “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” tôi cho rằng, ở thời đại ngày nay, khi con người luôn luôn cần sự nhanh, gọn và nhẹ, nhưng kết quả đạt được phải cao, thì thơ Đường luật có ưu thế hơn một số thể thơ khác để con người thưởng thức nó cũng nhanh, gọn và nhẹ nhưng đạt được niềm vui trọn vẹn trong chiều sâu của tâm hồn mỗi người.
Nói chung trong tuyển tập thơ “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” này, ta nhìn thấy mỗi tác giả mang một sắc thái riêng biệt. Tuy đa số là thơ thất ngôn bát cú Đường luật, nhưng tiếng thơ không còn như bản hợp tấu nhiều cây đàn cùng một loại, mà sự biến hóa nhiều cung điệu của từng tác giả, đã nâng tập thơ thành một dàn giao hưởng với tiết tấu của nhiều cây đàn muôn điệu. Được như thế bởi các thi nhân trong tuyển tập thơ này đã thoát được cái khuôn đúc Đường thi làm bằng những tư duy thi pháp cổ hủ. Ta tìm thấy hầu hết những bài thơ trong tuyển tập “Thơ Đường Luật Đà Nẵng VI” một sự thoát xác ngoạn mục từ con tằm nằm trong cái kén, thành con bướm bay nhởn nhơ giữa bầu trời đầy hoa và đầy nắng.
Kính thưa quý vị
Tôi không thể trích dẫn ra đây rất nhiều bài thơ hay trong tuyển tập “Thơ Đường Luật Đà Nẵng VI”. Ba bài thơ mà tôi đơn cử trên đây, có thể không phải là những bài thơ hay nhất trong tuyển tập thơ, mà chỉ là ba bài tôi chọn nhằm minh họa cho các cảm nhận của mình để nói lên được phần nào tính chất của tuyển tập thơ này. Còn rất nhiều bài thơ hay và hay tuyệt trong tập thơ này của rất nhiều tác giả nam nữ có lứa tuổi khác nhau.
Mong rằng quý vị hãy tìm đọc, hãy bỏ chút ít thì giờ thưởng thức nó, chắc chắn quý vị sẽ thấy ở Tuyển tập - ở “Thơ Đường luật Đà Nẵng VI” một sinh khí mới của thơ Đường luật thuần tuý Việt Nam trên diễn đàn thi ca Việt Nam đương đại.
Thân ái gửi đến quý vị lời cầu chúc an lành và tình yêu thi ca!
Châu Thạch