“Hãy nghe lý trí mách bảo” – Bàn luận về Thể thao của Hoàng Văn Kính
HÃY NGHE LÝ TRÍ MÁCH BẢO
Hoàng Văn Kính
Ở các nước khác không biết thế nào, nhưng ở nước ta mỗi khi đội tuyển quốc gia hay ở các câu lạc bộ bị thua thì dư luận, người hâm mộ thường đi tìm nguyên nhân từ các yếu tố khách quan: Trọng tài, sân bãi, thời tiết, áp lực trên khán đài, đội bạn chơi xấu… để đổ lỗi mà rất ít khi chỉ ra những sai lầm, yếu kém tự thân. Và trong trận thua tuyển Oman ở lượt trận thứ 3 vòng loại cuối Wold Cúp 2022 đêm 12/10 không nằm ngoại lệ.
Từ khi áp dụng công nghệ VAR, các giải bóng đá trở nên hấp dẫn hơn, hồi hộp hơn và cũng mang đến sự công bằng, minh bạch hơn. VAR chỉ là công nghệ hỗ trợ trọng tài, khi trọng tài trên sân đẫ tham khảo VAR để đưa ra quyết định cuối cùng thì quyết định đó ít có sai sót bởi lỗi chủ quan của trọng tài. Nói như vậy không có nghĩa mọi quyết định trên sân của trọng tài đều chính xác tuyệt đối, nhưng sai sót đã giảm đi rất nhiều so với thời kì không có VAR. Nếu VAR trở thành tội đồ cho một trận thua thì đó chỉ có thể trên góc độ tâm lí, đấy là sự phũ phàng mà ta phải chấp nhận.
Trong trận đấu với Oman đêm qua từ việc trọng tài chính cùng VAR đã phải dành hơn 3 phút để tham khảo về 2 khả năng mắc lỗi khác nhau trong bàn thắng của Nguyễn Tiến Linh cho đến những quyết định trao quả phạt đền cho Oman khi Tấn Tài phạm lỗi trong vùng cấm đều là hợp lý. Diễn biến trận đấu rất nhanh, có nhiều tình huống nhậy cảm mà chỉ xem qua màn hình tivi người hâm mộ không thể thấy rõ bằng trọng tài trên sân.
Đừng vội đổ lỗi cho VAR. Bài tấn công chủ đạo của các tuyển thủ Oman là rót bóng vào khu cấm của tuyển VN, chiến thuật đó đã phát huy tác dụng. Tình huống ngả người ghi bàn của Issam Al Sabhi ở cuối hiệp 1 là điển hình. Không thể trách bất kì ai trong bàn thua đó nhưng lỗi hệ thống là điều nhìn thấy rất rõ. Không có cầu thủ nào cản phá, mọi tình huống xử lí nghiệp dư đều phải trả giá đắt.
Thi đấu ở cấp độ cao hơn đấu trường Asean, các tình huống cố định vốn là thế mạnh của tuyển VN đã không phát huy được tác dụng. Phải thừa nhận tuyển Oman đã dàn xếp tình huống phạt góc rất tính quá, rất ít khi thấy các đội tuyển làm như vậy. Đấy là tình huống rất “ độc” tạo ra sự bất ngờ về chiến thuật với thầy trò HLV Park Hang Seo.
Đội bạn đã sử dụng rất hiệu quả những quả phạt góc với nhóm khoảng 5-6 cầu thủ áo đỏ to cao áp sát, sừng sững che mắt thủ môn, khi bóng được câu vào đã tạo ra sự hỗn loạn, bởi quá đông người tập trung trong một không gian hẹp, thủ môn Văn Toản không có được một không gian đủ rộng để cản phá bóng, lợi thế đôi tay không phát huy tác dụng, thậm chí còn để bóng đi thẳng vào lưới. Ở tình huống này, nhiều người trách thủ môm lúng túng, bối rối và “non”, không biết cách xử lí. Thế nhưng đây là hoàn cảnh chiến thuật cụ thể có lẽ bất ngờ với cả thầy Park, điều ấy đã được ông nói trong họp báo sau trận đấu “ Không nên quy trách nhiệm cho cầu thủ hay các trợ lí”. Với lối chơi xuống biên tốc độ cao, Oman có chủ ý để kiếm được nhiều quả phạt góc. Trong số rất nhiều quả phạt góc, họ chỉ thực hiện một vài lần ở đầu những hiệp đấu khi đội hình đối phương chưa kịp ổn định, sau đó lại chuyển sang cách đánh phổ biến. Vở kịch này họ đã diễn ở cả 3 trận đấu trước đó với các đối thủ khác nhưng rất đáng tiếc thầy trò HLV Park không tìm được lời giải.
Tuyển Oman xử dụng sơ đồ chiến thuật 4-4-2 gây ấn tượng về việc áp sát khu vực bóng lăn, nhưng lại chịu nhiều rủi ro, cả hệ thống dễ bị xụp đổ với những pha đối phương chuyển hướng nhanh. Asutralia và Saudi Arabia đều đã khai thác thành công điểm yếu này của đội bạn. Họ chủ động luân chuyển bóng sang một bên và tìm những đường chuyền chéo dài để bẻ gẫy áp lực của đối phương từ đó tiến vào vòng cấm địa. Tuyển VN hầu như không làm được điều này. Bởi vậy mặc dù chúng ta có chủ động cầm bóng và tổ chức tấn công nhưng không đạt được hiệu quả. Tấn Tài ghi bàn bằng nỗ lực các nhân rất lớn trong một tình huống quyết đoán và xuất sắc, hơn là đến từ lối chơi đồng đội.
Tuyển Oman đã có chiến thắng 3-1 trước tuyển Việt Nam
để tiếp tục nuôi hy vọng tại vòng loại World Cup 2022. Ảnh: AFC
Không rõ vô tình hay cố ý nhưng cả 2 pha đội bạn được hưởng 11m đều do những động tác thừa của Tấn Tài và Tiến Linh dùng cùi tay vào mặt đối phương. Nếu là vô tình thì phải rèn thêm kĩ năng chơi bóng trong vòng cấm đội nhà, nếu là cố ý dùng kĩ xảo thì còn quá non nớt. Nếu các cầu thủ không được rèn dũa kĩ năng tranh cướp bóng, nhất là trong khu 16,5m đội nhà thì sẽ còn gặp họa.
Thể lực của tuyển VN cũng có vấn đề, trong các trận đấu ở vòng loại thứ 3 châu Á thường chỉ chơi tốt ở 60 phút đầu, khi thể lực đã không còn xung mãn thì sẽ thiếu tập trung. Chúng ta đã rất thành công ở tính kỉ luật và sự chắc chắn trong lối chơi, nhưng khi thể lực đã suy giảm thì tấn công không còn sắc và phòng thủ sẽ xơ hở dẫn đến những sai lầm “ chết người”. Saudi Arabia, Trung Quốc đã tận dụng rất tốt nhược điểm đó. Nhìn chung hàng thủ đang có vấn đề, cần phải được gia cố chắc chắn hơn.
Lối chơi của tuyển VN trong mấy năm qua vẫn chưa có gì thay đổi cả. Biết tấn công và có thể xuyên thủng hàng phòng ngự của đội bạn kể cả những đội bóng hàng đầu châu lục; hàng thủ hiện tại không giữ được sự chắc chắn như khi vào tứ kết Asean Cúp 2019 và cuối cùng chỉ chơi tốt khi bị dồn vào chân tường. Điều ấy đặt ra câu hỏi: Có phải thầy Park không chịu làm mới đội hình cả về nhân sự lẫn lối chơi. “ Con người và tuyển VN cũ quá, đối thủ dễ dàng đoán được” đấy là nhận xét của bầu Hiển. Ông còn nói: “ Chính thành công những năm qua đã ru ngủ nhiều người làm ông Park ít nhận được phản biện đúng tầm vóc để quyết liệt làm mới đội bóng”.
Chơi với một đội bóng mạnh hơn, thuộc đẳng cấp cao hơn, có kĩ thuật và hiện đại hơn việc đội “ chiếu dưới” mắc phải những sai sót là không thể tránh khỏi. Ở đâu cũng vậy, khi đội tuyển quốc gia phải chịu thất bại, người hậm mộ khó có thể kìm nén được những cảm xúc tiêu cực. Nếu vượt qua được cảm xúc, ta dễ thấy tuyển VN cũng còn nhiều điều để xem xét, nhiều việc cần làm hơn là tranh luận, loay hoay tìm lỗi của VAR.
Hoàng Văn Kính
CTV Trang TT&BT Trường Sơn tại Hà Nội
Hội viên Hội VHNT Trường Sơn VN