“Ukraina – Truyện thật như đùa giữa hai làn đạn.” - Góc nhìn của Hoàng Văn Kính
UKRAINA – CHUYỆN THẬT NHƯ ĐÙA GIỮA HAI LÀN ĐẠN
Hoàng Văn Kính
Chiến sự giữa Nga và Ukraina đã bước sang tuần thứ 3. Trên trang mạng xã hội và các phương tiện truyền thông nước ngoài cũng chia làm 2 phe, đưa nhiều tin tức trái chiều khó có thể kiểm chứng về diễn biến tình hình và thiệt hại của cả 2 bên. Nhưng có những câu chuyện thật như đùa, càng ngẫm càng thấy hài hước.
Chuyện thứ nhất: Ban phát danh hiệu.
Khi quuan đội Nga tấn công và chiếm đảo Rắn ( Zmilinyl ), một hòn đảo chiến lược ở Biển Đen, Chính quyền Ukraina không hề biết có bao nhiêu binh sỹ của mình đang ở đó. Sau khi thất thủ, họ đã vẽ lên một câu chuyện bi hùng rằng cả 13 người lính biên phòng trên đó đã anh dũng hy sinh để bảo vệ đảo. Câu chuyên được bịa ra: Hôm 24-2 khi nhận yêu cầu từ tầu chiến của Nga: Chúng tôi khuyên các bạn hạ vũ khí đầu hàng để tránh đổ máu và thương vong không cần thiết. Nếu không chúng tôi sẽ ném bom.
Tuy nhiên binh sỹ Ukraina kiên quyết không chấp nhận đầu hàng, thay vào đó họ đáp lại bằng một thông điệp đầy thách thức: Hãy biến đi – Tiếp đó là cuộc giao chiến và 13 binh sỹ đã tử thủ để bảo vệ đảo.
Không có gì để nói nếu câu chuyện chỉ có vậy. Chẳng biết thực hư ra sao, ngay sau đó TT Zelensky đã vinh danh họ “ Trên đảo Rắn của chúng tôi, các binh sỹ đã chiến đấu bảo vệ đảo đến phút cuối cùng, tất cả những người lính biên phòng đã hy sinh anh dững. Họ sẽ được truy tặng danh hiệu Anh hùng của Ukraina”.
Đến ngày 26-2 Biên phòng Ukraina đưa ra thông báo đính chính tin này không chính xác, sau khi đoạn video quay cảnh có tới 82 binh sỹ đang nhận khẩu phần ăn và lên ô tô về nơi giam giữ tạm thời được tung lên mạng thì tất cả mới ngã ngửa hóa ra chẳng có trận đánh nào hết, tất cả 82 ( chứ không phải 13 ) binh sỹ đã đầu hàng và không ai bị thương. Một số binh sỹ Ukraina đã phẫn nộ thốt lên: Họ ( TT Ukraaina ) muốn chôn chúng tôi từ lâu rồi, thậm chí ông ta còn không biết giờ chúng tôi thế nào. Và để sửa chữa sai lầm, ngày 28-2 Hải quân Ukraina thông bào trên Febook rằng: Chúng tôi rất vui khi biết rằng những người anh em của mình vẫn còn sống và khỏe mạnh.
“ Anh hùng” mà giữ đảo như thế, mất là phải!
Chuyện thứ hai: Bánh vẽ.
Sang ngày 1-3, các nhà ngoại giao hớn hở thông báo cho toàn dân Ukraina biết xắp nhận được 70 máy bay chiến đấu của NATO, đồng thời NATO sẽ thiết lập vùng cấm bay trên toàn bầu trời Ukraina. Các chiến đấu cơ này dự kiến nằm trong gói hỗ trợ quân sự mà các nước châu Âu cam kết. Họ cho biết các phi công của Ukraina hiện đang ở Ba Lan để hỗ trợ chuyển giao máy bay. Thông tin được ông Josep Borrell Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu ( EU ) xác nhận hôm 27-2. Ông nói rằng châu Âu sẽ cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraina và đó sẽ là loại máy bay mà không quân nước này đang vận hành, có thể là các máy bay tiêm kích Mig-29 hoặc cường kích Su-25 có trong quân đội các nước Balan, Slovakia và Bulgaria. Sau khi hay tin này, Chính phủ của cả 3 nước đều đồng thanh lên tiếng bác bỏ: Chúng không có đâu mà cho! Chính phủ Bulgaria đã phải tuyên bố hôm 1-3: Không có chuyện nước này gửi binh sỹ hoặc máy bay chiến đấu sang Ukraina, Thủ tướng còn nhấn mạnh: nước của ông còn không đủ máy bay để bảo vệ không phận của mình thì đào đâu ra máy bay cung cấp cho Ukraina. Cùng ngày TT Ba Lan Drzej Duda cũng đăng đàn kể khổ, không có ý định gửi máy bay cho Ukraina, còn Slovakia thì giận tím tái mặt mày tới mức chẳng thể nói nên lời.
Biết rằng trong biên chế của Bulgaria chỉ có: 14 Mig-29, 8 Su-25. Slovakia quy mô không quân còn bé hơn với 12 Mig-29 ( trong tổng số 28 máy bay các loại ). Ba Lan thì khả dĩ hơn có 23 Mig-29, 18 Su-22 ( trong tổng số 272 máy bay). Cuối cùng vào ngày 4-3 phát biểu cùng với TT Ba Lan ông Tổng thư kí NATO Jens Stoltenberg đã phải sửa sai rằng 70 máy bay là hứa cho sang mồm chứ chẳng có mà cho đâu, đồng thời NATO cũng tuyên bố dứt khoát không thiết lập vùng cấm bay tại Ukraina. Ông nói: Chúng tôi hiểu rõ sự thất vọng nhưng chúng tôi cũng tin rằng nếu chúng tôi làm điều đó ( thiết lập vùng cấm bay) nó có thể dẫn đến một cuộc chiến toàn diện ở châu Âu với sự tham gia của nhiều quốc gia hơn. Các đồng minh nhất trí không để máy bay NATO hoạt động trong không phận Ukraina hoặc triển khai quân đội NATO trên lãnh thổ Ukraina.
Bị ăn bánh vẽ, ông Zelenski vô cùng thất vọng và mỉa mai: Chúng tôi tin các nước NATO đã tự nghĩ ra câu chuyện rằng: việc đóng cửa bầu trời Ukraina sẽ kích động sự đối đầu trực tiếp giữa Nga với NATO. Đấy là suy nghĩ của những người yếu đuối, bất an dù thực tế họ sở hữu vũ khí mạnh hơn chúng tôi gấp nhiều lần.
Chuyện thứ ba: Tham quá.
Chỉ riêng với nước Đức, Ukraina đã liệt kê một danh sách dài dằng dặc đòi viện trợ quân sự với đủ loại vũ khí. Về xe chiến đấu bộ binh gồm: Xe tăng chiến đấu chủ lực; xe chiến đấu chở quân; xe cứu kéo bọc thép; xe công binh bọc thép; xe rà phá bom mìn; cầu tự hành.
Về pháo binh: Pháo tự hành, súng cối tự hành, súng cối mang vác. Hệ thống tên lủa chiến thuật-chiến dịch. Hệ thống pháo binh, tên lửa chiến thuật. Hệ thống tên lửa phòng không. Hệ thống phòng không hạng nhẹ đặt trên khung gầm xe bọc thép. Xe thiết giáp trinh sát, xe thiết giáp vận tải hạng nhẹ và cứu thương. Xe đa dụng hạng nhẹ phục vụ hậu cần.
Về không quân gồm: Trực thăng chiến đấu và hỗ trợ. UAV chiến đấu và trinh sát. Máy bay chiến đấu đa năng và vận tải.
Về hải quân gồm: Tầu quét mìn. Tầu ngầm, khinh hạm. Tầu hộ tống. Xuồng cao tốc. cùng một loạt vũ khí cá nhân khác như: Súng trường, lựu đạn, súng chống tăng… Họ khôn lỏi không điền những số liệu cụ thể mà tùy tâm Đức cho càng nhiều càng ít, trong khi cả nước Đức chỉ có 6 tầu ngầm và 11 khinh hạm.
Xin viện trợ quân sự kiểu gì mà như khuân cả nền quốc phòng của nước khác về đất nước mình. Chắc họ tưởng đã là lính xung kích thì vòi vĩnh kiểu gì người khác cũng phải chiều.
Quên đi, một chiếc tầu ngầm là cả gia tài khổng lồ đấy. Một phóng viên người Đức đã phải thốt lên: Chắc TT Ukraina muốn người Đức trỏ thành công dân loại 2 của Nga.
Chuyện thứ tư: Đánh thuê đâu phải là nghề hấp dẫn.
Dẫu biết rằng có bệnh thì vái tứ phương, khi đất nước lâm nguy thì phải tìm mọi cách để cứu. Nhưng làm theo kiểu lãnh sự quán Bộ ngoại giao Ukraina ở nhiều nước kể cả vùng sâu, vùng xa như châu Phi, nam Mỹ không ngần ngại ra sức kêu gọi người dân nước sở tại tình nguyện sang Ukraina chiến đấu thì chỉ reo rắc oan nghiệt, chuốc lấy sự thù hận mặc dù Chính quyền các nước này tỏ rõ thái độ trung lập, không muốn dính dáng. Họ muốn kéo cả thế giới về phía mình và cùng tham chiến với họ. Đại sứ Ukraina ở Algeria đã đăng bài kêu gọi: Ukraina đang tìm kiếm các công dân nước ngoài tham gia cuộc kháng chiến chống lại Nga và bảo vệ an ninh thế giới, bất cứ ai muốn tham gia bảo vệ an ninh châu Âu và trên thế giới đều có thể đến và sát cánh cùng người Ukraina.
Tức tốc bộ ngoại giao Algieri đã lên tiếng phản bác, cáo buộc lời kêu gọi đã vi phạm các quy định của Công ước Viên về quan hệ ngoại giao giữa các quốc gia. Tại quốc gia Tây Phi Senegal ông Đại sứ Ukraina cũng kêu gọi tình nguyện viên nhưng lập tức bị Chính phủ nước này phản ứng, yêu cầu phải rút ngay lập tức lời kêu gọi và chấm dứt không chậm trễ bất kì thủ tục nào để cho phép người Senegal hoặc bất kì công dân nước ngoài nào đang sinh sống trên đất nước này nhập ngũ.
Đánh thuê đâu phải là một nghề hấp dẫn. Chưa hết trong cơn bĩ bách Ukraina cũng tuyên bố tuyển lính đánh thuê trên toàn thế giới. Điều thú vị là tại Nigeria một số người sẵn sàng đi nhưng họ phải nộp 1.000$ tiền vé máy bay và thị thực cho Chính phủ Ukraina để được làm lính đánh thuê, thế là tất cả đều quay xe.
Phải bán thân vào nơi bom đạn để kiếm miếng ăn đâu ngờ lại mất cả tiền tầu xe, thôi đành gút-bai.
Chuyện thứ năm: Trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết.
Sau khi Nga đưa quân vào Ukraina, Mỹ, Liên minh châu Âu, một số quốc gia khác ở châu Á đồng loạt dội cơn mưa trừng phạt lên nước Nga. Các biện pháp trừng phạt chưa có tiền lệ, cấm vận toàn diện, mạnh mẽ chưa từng thấy trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, tài chính ngân hàng, năng lượng, khoa học, hàng hóa xuất nhập khẩu, thể thao…để trả đũa và buộc Nga lùi quân.
Những biện pháp trừng phạt ấy không những chỉ làm cho nền kinh tế Nga khốn đốn, hàng hóa khan hiếm, đồng Rup mất giá, lạm phát tăng vọt, đời sống của người dân Nga gặp nhiều khó khăn mà cả thế giới ít nhiều đều bị ảnh hưởng, nhiều nhất lại chính là các nước ban bố lệnh trừng phạt. Giá năng lượng trên thế giới tăng vọt; lạm phát tăng cao; nguy cơ khủng hoảng lương thực thực phẩm; hàng không toàn cầu lao đao; giá nhiều mặt hàng bùng nổ; kinh tế châu Âu và nhiều nước khó thở.
Ở Việt Nam chuỗi cung ứng bị đứt gẫy, thị trường chứng khoán đỏ lửa, các chỉ số VN-Index, VN30-Index, UPCoM-Inđex đều sụt giảm mạnh. Giá vàng tăng lên mức kỉ lục trong lịch sử. hàng hóa xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn. Khủng hoảng xăng dầu kéo theo giá cả tất cả các mặt hàng thiết yếu đều tăng cao ảnh hưởng trực tiếp đễn các doanh nghiệp và đời sống của người dân.
Tưởng rằng ở xa chiến tuyến thì được an thân đâu ngờ bom đạn cũng mò đến ăn vạ gõ cửa từng nhà. Kiểu này dễ bị xăng dầu đốt cháy lắm!
Chuyện thứ sáu: Trông mặt mà bắt hình dong.
Nếu không có điều kiện theo dõi tình hình chiến sự, bạn chỉ cần nhìn sắc thái và khẩu khí của TT Zelenski là có thể hiểu được diễn biến chiến sự ở Ukraina. Gương mặt xệ xuống, râu ria không cạo, mặc chiếc áo phông quân đội, ngồi bệt xuống đất để trả lời phỏng vấn, đứng quay clip trong ánh đèn mờ ảo cùng một số thành viên Chính phủ…mà thấy thương thương. Qua đó lộ rõ các cung bậc sắc thái.
- Lo lắng: Những ngày đầu khi chiến sự xẩy ra, bên cạnh việc kêu gọi người dân đứng lên bảo vệ đất nước thì thái độ rất rõ nét là lo lắng, chỉ trích phương Tây. TT Zelenski ca thán: Đã gọi điện cho hàng chục nhà lãnh đạo phương Tây nhưng không nhận được hồi đáp xứng đáng. Ông than thở: Mỹ và phương Tây đã bỏ rơi, để một mình Ukraina chiến đấu và chưa bao giờ ông thấy cuộc chiến của người Ukraina lại cô đơn như lúc này.
- Hào hứng: Vài ngày sau, khi phương Tây tỏ rõ thái độ liên tiếp tung ra các đỏn trừng phạt về phía Nga theo cấp độ tăng dần, lên án Nga xâm lược, kêu gọi Nga rút quân, 141/193 thành viên Liên hợp quốc bỏ phiếu chống Nga… thì sắc thái của ông thay đổi hẳn, quay sang với nhiều dấu hiệu hào hứng hết lời ca ngợi Mỹ và phương Tây đã đồng hành và gửi cả vũ khí cho Ukraina. Hùng hồn tuyên bố không đầu hàng, không đàm phán
- Thất vọng: Tuy nhiên sự hào hứng không kéo dài. Khi quân đội Nga tung ra những đòn đánh ở mức độ cao hơn, quyết liệt hơn với nhiều loại vũ khí tối tân trên khắp các mặt trận phía Đông, phía Bắc và phía Nam và bắt đầu đánh phá phía Tây. Khi kêu gọi Mỹ và phương Tây thiết lập vùng cấm bay trên bầu trời Ukraina không được đáp ứng, ngay cả việc ông đề nghị các thành viên của NATO chuyển một số tiêm kích cũ của thời Liên- xô nhưng cũng bị từ chối, đề nghị được gia nhập EU theo quy chế đặc biệt không được đáp ứng lập tức ông Zelenski chuyển sang trạng thái cảm xúc thất vọng.
Thật ra thì Ba Lan cũng muốn chuyển cho Ukraina để đổi lấy F16 của Mỹ với số lượng tương ứng. Thay vì chuyển trực tiếp cho Ukraina nhưng vì sợ Nga nên dở trò khôn lỏi muốn giao số máy bay đó cho Mý để đưa sang căn cứ quân sự ở Liên bang Đức, sau đó tùy Mỹ xử lí, Balan phủi tay vô tội.
Đến lượt mình Mỹ cũng có tính toán, không muốn trở thành một bên trực tiếp đối đầu với Nga nên sự vụ cứ nhùng nhằng không được giải quyết. Đến lúc này ông Zelenski chuyển hẳn sắc thái, ông nói: Không còn tha thiết, mong mỏi để Ukraina gia nhập NATO và bắn tín hiệu sẵn sàng đàm phán cấp cao với Nga, sẵn sàng xem xét và có thể thỏa hiệp tất cả các yêu sách do Nga đưa ra gồm: Quy chế trung lập cho Ukraina; Công nhận Crimea thuộc Nga; Công nhận độc lập của 2 nhà nước li khai - Cộng hòa tự xưng Lugans và Donet.
Ra trận không đi bằng chân mà bằng đầu gối thì trước sau gì cũng gục.
Chuyện thứ bẩy: Quân ta đánh quân mình.
Tham gia phòng thủ ở Mariupol cùng quân đội Ukraina có Tiểu đoàn Azov với khoảng 900 quân gồm toàn những tay súng cực đoan, độc ác, ngang tàng có tiếng và cực kì chống Nga, thậm chí tàn sát cả dân Nga. Là một tổ chức tình nguyện cực hữu “ tân phát xit” không do chính phủ Ukraina kiểm soát, theo họ thừa nhận trong nội bộ có đến 10-20% mang tư tưởng phát xít. Theo Tạp chí Mỹ National mô tả “ Ukraina là quốc gia duy nhất trên thế giới cóp một lực lượng theo hệ tư tưởng phát xít trong quân đội”. Mặc dù cùng chiến tuyến nhưng họ luôn tỏ thái độ bất tuân lệnh, mâu thuẫn không thể hòa giải nên giữa hai bên đã xẩy ra xung đột. Quân đội chính phủ Ukraina đã phóng tên lửa đạn đạo chiến thuật Tochka vào sở chỉ huy Tiểu đoàn này để trừng phạt, giết chết 20 thành viên, phá hủy hơn 10 phương tiện chiến đấu. Tiểu đoàn Azov đã trả thủ, phục kích tung hỏa lực nhằm vào Lữ đoàn Thủy quân lục chiến 36 của quân đội Ukraina bị quân Nga đánh bại và đang rút lui. Mặc dù đã ra hiệu tiết lộ danh tính nhưng điều bất ngờ là họ gặp phải sức tấn công quyết liệt hơn và cuộc chiến trong nội bộ giữa Tiểu đoàn Azov và quân đội Ukraina đã xẩy ra.
Phải đồng thời đánh cả quân mình và quân Nga xem ra cuộc chiến này còn gay go hơn cả sức tưởng tượng.
Hoàng Văn Kính
CTV Trang TT&BT Trường Sơn tại Hà Nội