10 ngày xử vụ Đinh La Thăng: Kết quả quan trọng nào đã đạt được?

Bị cáo Đinh La Thăng nói lời sau cùng tại Tòa. (Ảnh TTXVN)

Trong vụ án này có 22 bị cáo, nhóm thứ nhất gồm ông Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và 11 người bị truy tố về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (án kinh tế); nhóm thứ hai gồm 8 người bị truy tố về tội Tham ô tài sản (án tham nhũng); riêng Trịnh Xuân Thanh, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) và Vũ Đức Thuận, nguyên Tổng GĐ của PVC bị truy tố cả hai tội danh nêu trên.

Đối với phần tội Tham ô tài sản, đến nay tất cả các bị cáo đã nộp đủ hơn 13 tỷ đồng số tiền đã chiếm đoạt. Bị cáo Trịnh Xuân Thanh, được xác định là chủ mưu trong việc lập hồ sơ khống để rút tiền Nhà nước. Dù tại phiên tòa không thừa nhận hành vi nhưng bị cáo vẫn tác động để gia đình nộp khắc phục 4 tỷ đồng, bằng đúng số tiền cáo trạng nêu. Như vậy tài sản tham nhũng trong vụ án này đã được thu hồi lại cho Nhà nước. Đây là điều xã hội đang rất mong đợi, trong xử lý tội phạm tham nhũng, điều quan trọng là phải thu hồi được tài sản.

Đối với tội Cố ý làm trái, thiệt hại được xác định gần 120 tỷ đồng. Đến nay dù chưa có phán quyết việc ông Đinh La Thăng và 13 bị cáo phải liên đới bồi thường như thế nào nhưng đã có bị cáo nộp tiền khắc phục. Đó là trường hợp bị cáo Nguyễn Quốc Khánh, nguyên Phó Tổng GĐ của PVN. Bị cáo này nhờ gia đình nộp 2 tỷ đồng.

Ngoài vấn đề liên quan đến tài sản, có thể nói một điều rất quan trọng khác đã đạt được trong vụ án này, đó là qua phiên tòa, những người làm sai đã nhận ra lỗi lầm. Dù cái sai đó có xuất phát từ lý do chủ quan, thiếu kiểm tra, xem xét hay thực hiện chỉ đạo của cấp trên không tìm hiểu đúng sai hoặc vì lý do khác, nhưng hầu hết các bị cáo đều có chung nhận thức rằng việc làm sai đã xảy ra hậu quả và phải chịu trách nhiệm về hậu quả đó.

Trường hợp Trịnh Xuân Thanh sau khi phạm tội đã từng bỏ trốn, đứng trước Tòa dù không thừa nhận hành vi nhưng khi nói lời sau cùng, bị cáo đã bật khóc và nói hối hận. Bị cáo đã xin lỗi lãnh đạo Đảng và Nhà nước, xin lỗi Nhân dân về những gì đã xảy ra.

Nhiều bị cáo là người từng giữ các chức vụ chủ chốt của doanh nghiệp Nhà nước đã khóc khi nói lời sau cùng. Họ nghẹn giọng nói về lỗi lầm và xin HĐXX cho hưởng lượng khoan hồng để sớm được trở về, có cơ hội làm lại, trở thành người có ích.

Bị cáo Đinh La Thăng trong phần tự bào chữa và nói lời sau cùng có nhắc đến câu nói của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, việc xử lý cán bộ vi phạm cốt để họ nhận ra sai lầm và sửa chữa, cốt để tiến bộ, để trưởng thành. Nhưng bị cáo cũng nhìn nhận, sau phiên tòa này, ông còn bị truy tố ở một phiên tòa khác, chắc không còn cơ hội để sửa chữa, khắc phục.

Có thể đúng như lời ông Đinh La Thăng nói, bản thân ông không còn cơ hội để sửa chữa, khắc phục nhưng câu nói này của ông, một người từng là cán bộ cấp cao nhiều năm, có thể sẽ giúp cho những cán bộ ít nhiều trót nhúng chàm tỉnh ngộ, sớm khắc phục, sửa chữa.

Trong xu thế chống tham nhũng, tiêu cực quyết liệt như hiện nay, cán bộ lãnh đạo nào có biểu hiện “lợi ích nhóm”, chuyên quyền, tham nhũng, tiêu cực, cố ý làm sai sớm muộn cũng sẽ bị phát hiện. Ai để sai phạm kéo dài, không sớm tự gột rửa, cơ hội khắc phục, sửa chữa cũng sẽ không còn. Khi đã sa chân sẽ thấm thía hai chữ “tự do” như lời ông Đinh La Thăng tại Tòa.

Trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị T.Ư 6 khóa XII (tháng 10.2017), sau khi nói về việc kỷ luật ông Nguyễn Xuân Anh, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: "Đề nghị từng đồng chí Uỷ viên Ban Chấp hành T.Ư và mọi cán bộ, Đảng viên, công chức cần thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, thường xuyên tự soi, tự sửa, tự răn mình, tránh xa những cám dỗ vật chất, tham vọng, tránh đi vào vết xe đổ, để tay nhúng chàm (và nếu đã trót ít nhiều nhúng chàm rồi thì sớm tự giác gột rửa). Từ nay trở đi, bất cứ trường hợp nào mà vi phạm kỷ luật, chúng ta phải xử lý nghiêm, làm nghiêm từ trên xuống dưới để giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, để lấy lại và củng cố lòng tin và tình thương yêu, quý trọng của nhân dân".