Đánh thuế nhà 700 triệu, những sự thật khó thuyết phục

Dự thảo Luật Thuế tài sản đang gây ra sự phản đối của dư luận.

Xem kỹ lại toàn văn dự thảo, cho thấy đúng là có quá nhiều bất ổn mà dân có kiên nhẫn và cam chịu cách mấy cũng khó mà phục được.

Đầu tiên là giá đất tính thuế. Dự thảo Luật đưa ra hai phương án: Giá 1m2 đất tính thuế là giá 1m2 đất tại Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh công bố; và “Giá 1m2 đất tính thuế được xác định theo giá 1m2 đất thực tế trên thị trường (giá thị trường) tại thời điểm tính thuế”.

Hãy thử nhìn giá đất 2017 tại Hà Nội vừa được khảo sát: Một quận như Cầu Giấy, mức giá trung bình từ 180-200 triệu/m2. Thấp nhất, chẳng hạn Thanh Trì, giá từ 25-50 triệu đồng/m2.

Nếu tính thuế theo giá trị trường, có nghĩa là một cái “chòi chim” 4-5m2 ở Cầu Giấy hay 12-14m2 ở Thanh Trì cũng đã phải nộp thuế. Ở đây, chưa hề tính giá trị xây dựng mà đơn giá bình quân, như cách tính của bộ tài chính, khoảng 7,3 triệu đồng/m2.

Ngay cả khi áp dụng phương án tính giá theo Bảng giá đất mà chính quyền công bố, thường là thấp hơn giá thị trường, thì thực tế vẫn không đổi: Đây là một chính sách tận thu mà khó có ngôi nhà nào ở các thành phố, bất kể chủ nhân giàu nghèo có thể thoát thuế. Không kể sự thật là người dân không có bất cứ thẩm quyền gì trong cả việc định giá hay tính thuế ngôi nhà của mình.

Nhưng kỳ lạ hơn, bản thân khi xác định ngưỡng chịu thuế 700 triệu đồng, Bộ Tài chính lại không hề đả động gì tới thành phần chiếm tỷ trọng lớn nhất trong giá trị là giá đất.

Ngưỡng chịu thuế, theo dự thảo Luật, là từ tiêu chuẩn bình quân cho 1 hộ gia đình 4 người: 100m2 nhân với suất đầu tư xây dựng bình quân 7,3 triệu/m2. Từ đây, Luật lấy ngưỡng chịu thuế hoặc 700 triệu hoặc 1 tỷ đồng.

Bỏ qua giá trị đất để đạt được một con số, một cái ngưỡng mong muốn. Nó không phải là kỳ cục, mà phản khoa học.

Nó thể hiện ở việc dự thảo Luật đề nghị mức thuế “ổn định chu kỳ 5 năm”. Một chiếc xe 1,5 tỉ chịu mức thuế tài sản 1,5 tỉ trong ổn định 5 năm. Bất chấp thực tế là chỉ ngay khi lăn bánh chiếc xe đã xuống giá và sau 5 năm chỉ còn lại không quá nửa giá trị ban đầu.

Liệu dân có phục một luật thuế kỳ cục, phản khoa học chỉ nhăm nhăm vào túi dân như thế?