Trung Quốc âm mưu thắt chặt thêm thòng lọng lưỡi bò ở Biển Đông

South China Morning Post ngày 22/4 đưa tin, giới nghiên cứu Trung Quốc đang đề xuất một đường lưỡi bò mới, nối liền 9 nét đứt mà họ tự vẽ ra trên Biển Đông.

Động thái này nhằm tăng sức ép cho các yêu sách (phi lý, bất hợp pháp) của Trung Quốc, theo một nhà khoa học cao cấp tham gia dự án do chính phủ Trung Quốc tài trợ.

Đường lưỡi bò mới được cho là sẽ bắt đầu từ vị trí cửa Vịnh Bắc Bộ giữa Trung Quốc và Việt Nam, đi về phía Nam vào vùng biển (đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam, Indonesia) Malaysia, Philippines và kết thúc ở phía Đông Nam đảo Đài Loan.

Trong nhiều thập kỷ, yêu sách đường lưỡi bò của Trung Quốc trên Biển Đông rất tối tăm, mơ hồ với 9 nét đứt đoạn.

Phán quyết Tòa Trọng tài thành lập theo Phụ lục VII Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 ngày 12/7/2016 đã bác bỏ cái gọi là "quyền lịch sử" mà Trung Quốc yêu sách bên trong đường lưỡi bò.

Một trong những lý do Trung Quốc thua trong vụ kiện trọng tài này là vì họ không thể xác định chính xác tọa độ của yêu sách.

Tuy nhiên giới phân tích cho hay, Bắc Kinh dường như không chính thức từ bỏ đường lưỡi bò dù đối mặt với phản đối của cộng đồng quốc tế.

Tiến sĩ Ian Storey, ảnh: iseas.edu.sg

Tiến sĩ Ian J. Storey, chuyên gia cao cấp Viện Yusof Ishak, Singapore đã cảnh báo, thay đổi đường 9 đoạn (thành đường lưỡi bò liền mạch) sẽ gây hại cho sự ổn định của khu vực.

"Nếu Trung Quốc công bố yêu sách của họ ở Biển Đông bằng một đường liên tục nối liền 9 vạch ngang, nó sẽ đại diện cho một sự bãi bỏ hoàn toàn Phán quyết Trọng tài ngày 12/7/2016.

Động thái này sẽ gây ra mối lo ngại sâu sắc cho các quốc gia ở Đông Nam Á và xa hơn nữa."

Mục đích của cái gọi là "dự án nghiên cứu khoa học" này được thúc đẩy bởi âm mưu chính trị nhằm tăng cường yêu sách của Trung Quốc để chuẩn bị cho những thay đổi có thể trong chính sách (độc chiếm) Biển Đông trong tương lai.

Trong đường lưỡi bò, Trung Quốc sẽ đòi hỏi quyền đánh bắt cá, khảo sát và khai thác dầu khí hoặc tài nguyên khoáng sản, cho đến việc xây dựng các căn cứ quân sự với các cảng nước sâu, sân bay.

Nhà nghiên cứu Trung Quốc cho hay, các nước khác ven Biển Đông có thể "được Trung Quốc cho phép" tiếp cận các nguồn tài nguyên" (trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa hợp pháp của mình theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982) như cách Trung Quốc kiểm soát Scarborough và cho phép tàu cá Philippines hoạt động.

Theo nguồn tin này, các bộ dữ liệu vệ tinh (GPS) về Biển Đông mà Trung Quốc chuẩn bị đã sẵn sàng, nó cung cấp độ phân giải khác nhau, từ vài km đến vài cm.

Vẽ lại ranh giới bằng cách nối 9 nét đứt thành đường lưỡi bò liền mạch chỉ là bước đi đầu tiên.

Các tính toán về tổng trữ lượng dầu khí, khoáng sản và các tài nguyên thiên nhiên khác ở Biển Đông cũng đang được Trung Quốc tiến hành.

"Chẳng bao lâu nữa, chúng tôi sẽ có một ý tưởng rõ ràng về những gì thuộc về chúng tôi ở Biển Đông, và những gì không.

Điều này sẽ cho phép chúng tôi hoạch định và điều phối tốt hơn các nỗ lực để bảo vệ (cái gọi là) lợi ích quốc gia của chúng tôi trong khu vực, đồng thời giảm nguy cơ xung đột với các quốc gia khác vì không có biên giới trên biển."

South China Morning Post lưu ý, Trung Quốc đã ký kết và phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 nhưng đã cố ý không đưa ra định nghĩa pháp lý cho đường 9 đoạn hoặc yêu sách về các quyền của họ bên trong đường 9 gạch.

Những năm gần đây, Trung Quốc đã triển khai một chiến dịch lớn để mở rộng và tăng cường độ bám của họ ở Biển Đông với những tàu nạo vét khổng lồ, biến một số bãi cạn, rặng san hô thành các đảo nhân tạo lớn với ra đa, thiết bị quân sự, đường băng, cầu cảng;

Họ cũng kéo giàn khoan khổng lồ đến các vùng biển (thuộc vùng đặc quyền kinh tế hợp pháp của các nước ven Biển Đông, không có tranh chấp), tiến hành các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn, thường xuyên với máy bay, tàu chiến, tàu ngầm hạt nhân.

Một số nhà khoa học tin rằng, tổng số cảm biến giám sát dưới lòng biển mà Trung Quốc bố trí ở Biển Đông đã vượt qua số lượng cảm biến của Hoa Kỳ.

Đây cũng là một biện pháp hiện thực hóa đường lưỡi bò bằng các thiết bị khoa học.