Sự thật về việc tìm thấy 400 bộ hài cốt liệt sĩ

Sau gần một năm kể từ ngày có quyết định của Bộ Nội vụ phê duyệt Ðiều lệ Hội CSTCQT (ngày 16-4-2014), ngày 7-4-2015, Thủ tướng Chính phủ đã tiếp và làm việc với Ðoàn CSTCQT. Tại buổi làm việc, ông Lê Xuân Tánh, với tư cách là Chủ tịch Hội đã trực tiếp báo cáo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về tình hình tổ chức và hoạt động của Hội. Báo cáo cho thấy, qua gần một năm hoạt động, Hội CSTCQT đã đạt một số kết quả quan trọng. Ðáng chú ý nhất trong bản báo cáo thành tích là “Hội đã thông tin, tìm kiếm và cất bốc hơn 400 hài cốt liệt sĩ”.

Thông tin về cuộc gặp cũng như con số 400 hài cốt liệt sĩ được tìm kiếm và cất bốc nêu trên được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Ðó chính là niềm mong ước khắc khoải cháy lòng của nhiều gia đình liệt sĩ ở các miền quê sau ngót 50 năm đi tìm người thân không trở về... Ðã có nhiều trường hợp người thân của liệt sĩ chưa tìm được mộ phần đã viết thư, gọi điện, lặn lội từ nơi xa về tìm gặp trực tiếp các cơ quan đầu mối, lần tìm địa chỉ Hội CSTCQT, rồi đến tận nhà các thành viên Ban Liên lạc (BLL) CCB Trung đoàn 48 ở Hà Nội nhờ hỏi tung tích về hài cốt người thân gia đình.

Là người trực tiếp chiến đấu suốt 81 ngày đêm tại Thành cổ Quảng Trị, nay 80 tuổi, Ðại tá Trần Ngọc Long, Trưởng BLL CCB Trung đoàn 48 mái tóc bạc phơ, mắt không cần kính, đọc cho chúng tôi lá đơn của ông Trịnh Trung Tính (quê quán xã Yên Lạc, huyện Yên Ðịnh, tỉnh Thanh Hóa), là thân nhân liệt sĩ Trịnh Trung Thạch, nhập ngũ tháng 1-1971; hy sinh ngày 12-8-1972 tại Thành cổ Quảng Trị. Lá đơn đề ngày 10-10-2016 của ông Trịnh Trung Tính đề đạt, qua thông tin đại chúng, được biết tỉnh Quảng Trị vừa phối hợp khai quật được hơn 400 bộ hài cốt liệt sĩ ở Thành cổ Quảng Trị. Vì thế, gia đình gửi thông tin về liệt sĩ Thạch mong được xác minh xem liệt sĩ này có trong danh sách được khai quật không?

Một lá thư khác gửi ngày 5-8-2015 từ TP Hồ Chí Minh, đính kèm cẩn thận bản sao giấy báo tử, hồ sơ liệt sĩ, quyết định về việc trợ cấp thờ cúng liệt sĩ, do ông Lưu Bá Thọ gửi đến, có đoạn: “Qua thông tin truyền thông đại chúng, tôi được biết vừa qua, Hội CSTCQT đã tìm kiếm và cất bốc hơn 400 hài cốt liệt sĩ tại Quảng Trị. Nhận được thông tin này tôi và gia đình vô cùng hồi hộp mừng vui, với hy vọng rằng trong các bộ hài cốt liệt sĩ đó có em trai duy nhất của tôi là Lưu Bá Khang đã hy sinh tại Thành cổ Quảng Trị ngày 3-9-1972...”. Cuối thư, ông Thọ mong BLL CCB Trung đoàn 48 Thạch Hãn đề nghị Ðảng và Nhà nước tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng xác minh xem “trong 400 bộ hài cốt liệt sĩ, do Hội CSTCQT tìm kiếm, cất bốc, có bộ hài cốt của em tôi hay không, và nếu có thì hiện chôn cất tại đâu? Nếu có thì báo cho tôi được biết theo địa chỉ...”.

Ngoài địa chỉ đến BLL CCB Trung đoàn 48, rất nhiều lá thư, đơn kiến nghị khẩn cầu như vậy của thân nhân liệt sĩ gửi đến các đầu mối cơ quan, đơn vị. Khi tiếp nhận thư, với tình cảm và trách nhiệm của mình, Ðại tá Trần Ngọc Long và các CCB đã gửi thư đến các cơ quan chức năng, đề nghị được cung cấp thông tin trả lời. Tuy nhiên, không có tổ chức, cá nhân nào, cả Hội CSTCQT có thể cung cấp được danh sách cụ thể về hơn 400 liệt sĩ đã được cất bốc!

Ngày 31-8-2015, Văn phòng Chính phủ chính thức có Công văn số 6862/VPCP-V.III gửi các Bộ: Quốc phòng; Lao động - Thương binh và Xã hội xem xét, giải quyết đơn của BLL CCB Trung đoàn 48 Thạch Hãn phản ánh việc Hội CSTCQT cung cấp thông tin, tìm kiếm và cất bốc hơn 400 hài cốt liệt sĩ Thành cổ Quảng Trị. Văn phòng Chính phủ đề nghị hai cơ quan giải quyết theo thẩm quyền, thông báo cho Văn phòng Chính phủ biết kết quả giải quyết để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Quá trình kiểm tra, xác minh từ các cơ quan chuyên môn, các cấp của Bộ Quốc phòng đưa ra kết quả thật sự bất ngờ. Bộ Quốc phòng xác nhận: Việc Hội CSTCQT đã báo cáo về thông tin, tìm kiếm, cất bốc hơn 400 hài cốt liệt sĩ với Thủ tướng Chính phủ ngày 7-4-2015 là không đúng. Ðồng thời, hoạt động của Hội CSTCQT toàn quốc chưa đúng với quy định tại Khoản 2, Khoản 7, Ðiều 24 Nghị định 45/2010/NÐ-CP ngày 21-4-2010 của Chính phủ, quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội; Khoản 1, Ðiều 7, Ðiều 12 Thông tư 214/2013/TT-BQP ngày 7-12-2013 của Bộ trưởng Quốc phòng, hướng dẫn về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Công văn số 3866/BQP-TTr gửi Văn phòng Chính phủ (ngày 4-5-2016) do Trung tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Quốc phòng ký, có nội dung đề xuất, kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ cho kiểm tra, chỉ đạo Hội CSTCQT toàn quốc chấp hành nghiêm túc: Nghị định 45/2010/NÐ-CP ngày 21-4-2010 của Chính phủ, quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội; Thông tư 214/2013/TT-BQP ngày 7-12-2013 của Bộ trưởng Quốc phòng, hướng dẫn về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Ðồng thời, Bộ Quốc phòng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Nội vụ kiểm tra, rà soát điều kiện thành lập Hội và chỉ đạo hoạt động của Hội đúng quy định.

Vi phạm quy định

Chỉ trong thời gian ngắn sau khi Hội CSTCQT được thành lập năm 2013, quyết định thành lập Hội vấp phải sự phản ứng quyết liệt từ nhiều phía, nhất là Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị nơi ông Lê Xuân Tánh Chủ tịch Hội (là đảng viên) đang sinh hoạt và cả những CCB lão thành.

Cuối tháng 11-2014, trong kết luận kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với đồng chí Lê Xuân Tánh, nguyên: Phó Giám đốc Sở Nội vụ, Trưởng ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh; Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Quảng Trị đã phân tích, chỉ rõ việc ứng cử, nhận đề cử vào Ban Chấp hành và giữ chức Chủ tịch Hội CSTCQT toàn quốc; việc trao tặng Kỷ niệm chương Chiến sĩ bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972; việc quản lý, sử dụng các loại quỹ của Hội CSTCQT tỉnh Quảng Trị... Sau đó, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã ra quyết định kỷ luật đảng viên Lê Xuân Tánh bằng hình thức khiển trách.

Trong các văn bản gửi Ban Bí thư T.Ư Ðảng, Ban Cán sự đảng Bộ Nội vụ và Bộ Nội vụ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị cũng đã báo cáo đầy đủ và nêu quan điểm, ý kiến chính thức rất rõ ràng. Nội dung văn bản nêu: Vào năm 2011, Hội Chiến sĩ Thành cổ tỉnh Quảng Trị được thành lập, song sau hơn một năm hoạt động của Hội và cá nhân đồng chí Lê Xuân Tánh làm Chủ tịch Hội có những vấn đề phức tạp, dư luận không đồng tình. Công văn cũng nêu: “Kết hợp một số vụ việc có dấu hiệu vi phạm của đồng chí Lê Xuân Tánh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã giao Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy kiểm tra dấu hiệu vi phạm, trong đó có việc vi phạm những điều đảng viên không được làm. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị không đồng ý để đồng chí Lê Xuân Tánh làm Chủ tịch Hội CSTCQT toàn quốc, vì không phải là người tiêu biểu cho các đồng chí trực tiếp chiến đấu và hy sinh trong 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ năm 1972 và đang bị kiểm tra dấu hiệu vi phạm...”.

Về phần mình, trong nội dung đơn kiến nghị, tố cáo của BLL CCB Trung đoàn 48 Thạch Hãn gửi Thủ tướng Chính phủ và văn bản kiến nghị của các CCB từng là chỉ huy các đơn vị chiến đấu tại chiến trường Thành cổ Quảng Trị nhiều lần khẳng định: Chủ tịch Hội CSTCQT Lê Xuân Tánh và nhiều ủy viên Ban Chấp hành Hội không phải là chiến sĩ Thành cổ Quảng Trị! Do đó không thể đại diện cho Hội CSTCQT được...

Vậy tại sao mãi sau hơn 33 tháng, Bộ Nội vụ mới ban hành Thông báo số 663/TB-BNV ngày 12-2-2019 về kết quả kiểm tra, xác minh rà soát lại các nội dung phản ánh, tố cáo (do Thứ trưởng Nội vụ Trần Anh Tuấn ký) quá chậm trễ như vậy? Ðáng chú ý, trong nội dung thông báo này cũng đã nêu: “… Hoạt động tham gia thông tin, tìm kiếm và cất bốc hài cốt liệt sĩ của Hội CSTCQT trong nhiệm kỳ I không tuân thủ theo quy định của pháp luật…”. Ðồng thời, truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình chỉ đạo giải quyết, trong đó yêu cầu các Bộ: Nội vụ, Quốc phòng, Lao động - Thương binh và Xã hội theo chức năng quản lý nhà nước, kiểm tra hoạt động của Hội CSTCQT; có biện pháp chấn chỉnh những bất cập, hướng dẫn để Hội hoạt động theo đúng điều lệ và quy định của pháp luật.

Rõ ràng, thời gian qua, rất nhiều cơ quan, bộ, ngành chức năng tiếp nhận và giải quyết đơn thư của BLL CCB Trung đoàn 48, tuy nhiên, thực tế cho thấy quá trình Bộ Nội vụ được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì triển khai chưa đạt hiệu quả trong việc giải quyết dứt điểm các nội dung phản ánh, tố cáo. Trong đó có việc ban hành kết luận nội dung tố cáo theo quy định của pháp luật để giải quyết dứt điểm vụ việc. Ðề nghị Bộ Nội vụ, các cơ quan liên quan nghiên cứu giải quyết triệt để, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, kiểm tra làm rõ những sai phạm, khuyết điểm của tập thể, cá nhân liên quan.