Sau khi Bộ Quốc phòng Nga công khai với NATO về các kho vũ khí hạt nhân bí mật vào tháng 8/2004, phóng viên Đài Truyền hình Độc lập của Nga đã có dịp tìm hiểu một thành phố có các loại vũ khí hạt nhân của nước này.
Thành phố mang tên “Thành phố hạt nhân” nằm trong một khu vực rừng nguyên sinh ở phía đông nam cách thành phố Moskva vài trăm kilômét, nhưng vị trí của nó trên bản đồ không thể tìm được, dù là bản đồ quân sự.
Tổng thống Vladimir Putin trong một chuyến đi thị sát.
Đầu đạn hạt nhân lớn nhất thế giới ở đây cao khoảng 3,5m, đường kính giống như một thùng chứa nước lớn và nguyên liệu nổ của nó có sức công phá tương đương với vài trăm vạn tấn TNT. Còn loại đầu đạn hạt nhân nhỏ nhất thế giới chỉ nặng gần 20 kg, cao khoảng 1m.
Đa số các loại vũ khí hạt nhân của Nga đều được sản xuất tại đây. Chính loại tên lửa mang đầu đạn hạt nhân mới nhất của Nga hiện nay là tên lửa Bạch Dương - M với uy lực và độ chính xác cao, tốc độ bay rất lớn và tính tàng hình khó phát hiện cũng đã được sản xuất tại thành phố này.
Theo giới thiệu của Yuri Gochenleco, chủ nhiệm một phòng thực nghiệm hạt nhân của thành phố này, vào đầu những năm 90 của thế kỷ XX, chính các phòng thực nghiệm ở đây đã phát minh ra công nghệ dùng kỹ thuật hạt nhân để tìm kiếm nguồn dầu mỏ. Nhưng khi đại diện của các phòng thực nghiệm này đến Mỹ tham gia một cuộc hội thảo quốc tế về năng lượng hạt nhân sử dụng cho mục đích hòa bình thì người Mỹ một mặt thừa nhận sẽ trợ giúp tài chính cho Nga nghiên cứu công trình này, mặt khác lại gây áp lực đối với Chính phủ Nga, yêu cầu Nga không chuyển giao công nghệ này cho Trung Quốc.
Công tác bảo mật của thành phố hạt nhân này rất tốt, các trang bị phòng thủ cực kỳ hiện đại và an toàn; vì vậy khả năng công nghệ và các loại nhiên liệu hạt nhân tại đây bị đánh cắp là rất ít.
Phụ trách bảo vệ an ninh của thành phố là Sư đoàn thiết giáp được mệnh danh là “Sư đoàn đệ nhất thiên hạ” của quân đội Nga. Cả Sư đoàn luôn trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu rất cao. Các sĩ quan và binh sĩ của Sư đoàn ngoài ngày tết và ngày lễ ít nhất mỗi ngày phải huấn luyện quân sự trong 7 giờ với các bài tập rất đặc biệt.
Không những vậy, họ còn phải làm quen và sử dụng thành thạo các thiết bị đặc biệt như thiết bị phân tích hóa học cho phép phân tích hơn 300 loại chất gây mê và chất độc, thiết bị kiểm tra nói dối, thiết bị tạo khói hóa học với 2 loại khói lạnh và khói nóng. Theo các nguồn tin, hai loại khói này có thể vô hiệu hóa bất cứ loại mặt nạ phòng độc nào, thậm chí đến các thiết bị chụp ảnh hồng ngoại và thiết bị quan sát nhiệt ảnh cũng không thể phát huy tác dụng.
Thành phố còn có các khu thử nghiệm. Tại mỗi khu đều có những bức tường bêtông cao hơn 2m bảo vệ, bên trên có hàng rào dây điện. Xung quanh khu thử nghiệm cứ cách vài trăm mét lại có một trạm gác và các camera theo dõi từng cử chỉ, hành động của người đi đường. Ở mỗi cửa ra vào của các khu thử nghiệm và cơ sở sản xuất hạt nhân đều có thiết bị cảm ứng sinh học để phát hiện ra các đối tượng tình nghi.
Sở dĩ hiện nay, Nga tung những thông tin về "thành phố hạt nhân" trên các phương tiện thông tin đại chúng là vì 3 lý do:
- Một là để “chặn họng” tuyên bố của các nước phương Tây về việc Nga không đảm bảo an toàn cho các loại vũ khí hạt nhân của mình.
Hai là cảnh báo Mỹ cần lưu ý đến lợi ích chiến lược của Nga và răn đe Mỹ chớ có tìm cách ngăn chặn và uy hiếp các lợi ích của Nga ở trong khu vực và các nơi trên thế giới.
Ba là thông qua đó để biểu thị sức mạnh uy hiếp hạt nhân của Nga hiện nay nhằm đáp lại việc Mỹ chuẩn bị tiến hành các cuộc thử nghiệm hạt nhân.