GIÀU CHƯA CHẮC ĐÃ MẠNH
Phạm Thành Long
Dịch Covid-19 khởi phát từ Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc từ tháng 12 năm 2019. Khi thấy dịch phát triển mạnh, làm chết hàng trăm người Vũ Hán thì Mỹ và các nước phương Tây đứng nhìn Trung Quốc với thái độ mỉa mai và xem thường khả năng dập dịch của Trung Quốc. Họ còn chê bai năng lực y tế Trung Quốc yếu kém…
Khi dịch Covid-19 theo chân khách du lịch lan sang Mỹ và các nước phương Tây bùng lên. Lẽ ra họ cần đưa ra những phương án mạnh mẽ và khả thi để phòng chống dịch thì lại chủ quan, không đánh giá đúng sự nguy hiểm của Covid-19. Công dân của họ, khách du lịch đến nước họ mang covid-19 từ Trung Quốc vẫn tự do đi lại mà không có các biện pháp ngăn chặn. Vì thế, khi Chính phủ có họ tá hỏa lên, đưa ra các biện pháp bắt buộc đeo khẩu trang, hạn chế đi lại, khoanh vùng cách ly…thì đã quá chậm chễ so với tốc độ lây lan của dịch.
Trước tình hình khẩn cấp chống dịch, Chính phủ Mỹ và các nước EU áp dụng biện pháp khuyến cáo người dân đeo khẩu trang khi đi ra đường thì vấp phải sự phản ứng của dân chúng. Lâu nay, dân Mỹ và phương Tây quen với lối sống đề cao tự do, dân chủ cá nhân. Khi bị khuyến cáo phải đeo khẩu trang khi đi ra đường thì họ công khai phản ứng: “Đeo hay không đeo khẩu trang là quyền cá nhân của chúng tôi. Tại sao họ (Chính phủ) lại xâm phạm quyền tự do cá nhân của chúng tôi!?”. Người Việt và Trung Quốc ở Mỹ và các nước phương Tây đeo khẩu trang để phòng dịch Covid-19 khi đi ra đường họ thì bị “ném đá” và kỳ thị.
Ở Việt Nam chúng ta, y tế công được thiết lập chặt chẽ từ Trung ương đến xã phường. Hệ thống Bệnh viện công các tuyến ở Việt Nam có vai trò chủ đạo. Các bệnh viện, các cơ sở y tế tư nhân cũng khá nhiều nhưng họ được sự quản lý thống nhất của cơ quan y tế các cấp. Họ có ý thức tự giác và chấp hành nghiêm sự chỉ đạo và quản lý thống nhất của chính quyền. Trong khi đó Việt Nam đã huy động toàn lực của toàn hệ thống chính trị cùng vào cuộc phòng chống dịch. Sức mạnh được tập trung, thống nhất trong tay Chính phủ. Ngay từ đầu, Đảng và Nhà nước ta đã xác định: Chống dịch như chống giặc - Tất cả vì sức khỏe của nhân dân. Mọi phương án đều được triển khai đồng bộ và hiệu quả. Đây là thế mạnh và cũng là đặc điểm ưu việt của hệ thống y tế, hệ thống chính trị của Việt Nam. Trong khi đó, Mỹ và các nước phương Tây giàu có và có trình độ y tế tiên tiến nhất của thế giới thì đã bộc lộ nhiều điểm yếu kém qua việc phòng chống dịch Covid-19: Các bệnh viện công thiếu và không đủ sức cho việc điều trị bệnh nhân nhiễm bệnh. Việc huy động hệ thống y tế tư nhân vào cuộc phòng chống dịch khó khó khăn. Trong khi đó việc cách ly và không cho công dân ra ngoài ở nhiều quốc gia phương Tây tỏ ra không hiệu quả. Việc chấp hành kỷ cương, pháp luật với người dân phương Tây khá lỏng lẻo… Người dân vẫn ra đường không đeo khẩu trang, vẫn tụ tập vui chơi đông người…
Từ những nguyên nhân trên mà dịch Covid-19 đã lây lan, bùng phát với tốc độ kinh hoàng ở Mỹ và các nước phương Tây còn hơn Vũ Hán, Trung Quốc. Italia trở thành quốc gia có người chết vì dịch Covid-19 nhiều nhất thế giới, vượt hơn gấp 2 lần số người chết ở Trung Quốc. Rồi nước Mỹ đã “vươn lên” trở thành vùng dịch lớn nhất thế giới. Nước Mỹ lúng túng trăm bề trước Covid-19, bởi: Tổng thống Trump vô cùng chủ quan dù được cơ quan tình báo Quốc gia - CIA cảnh báo dịch Covid-19 ngay từ đầu tháng 2/2020. Các biện pháp mà ông Trump đưa ra thì quyết định sau mâu thuẫn với quyết định trước. Quốc hội Mỹ thì tranh luận với nhau gần 2 tuần mới bỏ phiếu thông qua được gói cứu trợ khẩn cấp. Nước Mỹ và các nước phương Tây giàu có như thế lại thiếu máy thở trầm trọng vv… và vv…
Cho dù chúng ta còn rất nhiều hạn chế, yếu kém, nhưng nếu làm phép so sánh Việt Nam với Mỹ và các nước phương Tây trong chiến dịch chống dịch Covid-19, chúng ta sẽ thấy rất tự hào về những gì Việt Nam làm được trong thời gian qua. Đặc biệt là sự hiệu quả và sức mạnh của thể chế chính trị của chúng ta tỏ ra hữu hiệu trong chống dịch hơn bất cứ một quốc gia nào.
Dường như trong việc chống dịch Covid-19 này mặt trái hạn chế của “tự do, dân chủ” của Mỹ và phương Tây đã bộc lộ khá rõ. Và giàu chưa chắc đã mạnh.
PTL