Nội dung tuyên bố của Mỹ bác yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông

Lao Động trích đăng nội dung tuyên bố đăng trên website của Bộ Ngoại giao Mỹ như sau:

Lập trường của Mỹ về các yêu sách hàng hải ở Biển Đông

Mỹ bảo vệ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Ngày nay, chúng tôi đang tăng cường chính sách của Mỹ trong một phần quan trọng và gây tranh cãi của khu vực đó - Biển Đông. Chúng tôi đang làm rõ: Các yêu sách của Bắc Kinh đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi trên hầu hết Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp, cũng như chiến dịch bắt nạt của Trung Quốc để kiểm soát chúng.

Ở Biển Đông, chúng tôi tìm cách gìn giữ hòa bình và ổn định, duy trì tự do trên biển theo cách phù hợp với luật pháp quốc tế, duy trì dòng chảy thương mại không bị cản trở và phản đối mọi nỗ lực sử dụng cưỡng chế hoặc ép buộc để giải quyết tranh chấp. Chúng tôi chia sẻ những lợi ích sâu sắc và vĩnh viễn này với nhiều đồng minh và đối tác của chúng tôi, những người từ lâu đã ủng hộ một trật tự quốc tế dựa trên các luật lệ.

Những lợi ích chung này đã bị đe dọa chưa từng có bởi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Bắc Kinh sử dụng đe dọa để làm suy yếu quyền chủ quyền của các quốc gia Đông Nam Á ở Biển Đông, bắt nạt họ về nguồn tài nguyên ngoài khơi, áp đặt sự thống trị đơn phương và thay thế luật pháp quốc tế bằng tư tưởng "lẽ phải thuộc về kẻ mạnh".

Cách tiếp cận Bắc Kinh đã rõ ràng trong nhiều năm. Vào năm 2010, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì lúc bấy giờ đã nói với các nước đối tác ASEAN của mình rằng "Trung Quốc là nước lớn và các nước khác là nước nhỏ và đó là thực tế". Thế giới của kẻ săn mồi trong quan điểm của Trung Quốc không có chỗ trong thế kỷ 21.

Trung Quốc không có căn cứ pháp lý để đơn phương áp đặt ý chí của mình lên khu vực. Bắc Kinh đã không đưa ra một cơ sở pháp lý nhất quán nào cho yêu sách "đường 9 đoạn" của mình trên Biển Đông kể từ khi chính thức công bố vào năm 2009.

Trong một phán quyết ngày 12.7.2016, Tòa Trọng tài được thành lập theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 - mà Trung Quốc là một quốc gia thành viên - đã bác bỏ các yêu sách hàng hải của Trung Quốc là không có cơ sở trong luật pháp quốc tế. Toà Trọng tài đứng về phía Philippines - nước đưa ra vụ kiện - đối với hầu hết các yêu sách.

Như Mỹ đã tuyên bố trước đây và như được quy định cụ thể trong Công ước, quyết định của Tòa Trọng tài là quyết định cuối cùng và ràng buộc về mặt pháp lý đối với cả hai bên. Hôm nay chúng tôi điều chỉnh lập trường của Mỹ đối với các yêu sách hàng hải của Trung Quốc tại Biển Đông với quyết định của Toà. Cụ thể là:

Trung Quốc không thể áp đặt yêu sách hàng hải hợp pháp - bao gồm bất kỳ yêu sách vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) nào bắt nguồn từ bãi cạn Scarborough và quần đảo Trường Sa - liên quan tới Philippines trong các khu vực mà Toà Trọng tài nhận thấy là EEZ hoặc trong vùng thềm lục địa của Philippines.

Việc Bắc Kinh quấy rối ngư dân và việc phát triển năng lượng ngoài khơi của Philippines trong các khu vực đó là bất hợp pháp, cũng như bất kỳ hành động đơn phương nào của Trung Quốc nhằm khai thác các tài nguyên đó...

Vì Bắc Kinh không thể đưa ra một yêu sách hàng hải hợp pháp, mạch lạc ở Biển Đông, Mỹ bác bỏ mọi yêu sách của Trung Quốc đối với vùng biển ngoài lãnh hải 12 hải lý tính từ các đảo mà họ tuyên bố chủ quyền ở quần đảo Trường Sa (không ảnh hưởng đến các tuyên bố chủ quyền của những bên khác đối với các đảo này). 

Do đó, Mỹ bác bỏ mọi yêu sách hàng hải của Trung Quốc tại vùng biển xung quanh Bãi Tư Chính (ngoài khơi Việt Nam), Cụm bãi cạn Luconia (ngoài khơi Malaysia), vùng biển thuộc EEZ Brunei và đảo Natuna Besar (ngoài khơi Indonesia). 

Bất kỳ hành động nào của Trung Quốc nhằm quấy rối các quốc gia khác đánh cá và phát triển hydrocarbon ở những vùng biển này - hoặc thực hiện các hoạt động đó một cách đơn phương - là bất hợp pháp.

Trung Quốc không có tuyên bố lãnh thổ hoặc hàng hải hợp pháp đối với (hoặc xuất phát từ) bãi ngầm James, một thực thể chìm hoàn toàn chỉ cách Malaysia 50 hải lý và cách bờ biển Trung Quốc 1.000 hải lý. Bãi ngầm James thường được tuyên truyền trên truyền thông Trung Quốc là "phần lãnh thổ cực nam của Trung Quốc". 

Luật pháp quốc tế rất rõ ràng: Một thực thể chìm dưới nước như bãi ngầm James không thể bị tuyên bố chủ quyền bởi bất kỳ quốc gia nào và không có khả năng tạo ra các khu vực hàng hải. Bãi ngầm James (khoảng 20 mét dưới bề mặt nước biển) không phải và không bao giờ là lãnh thổ của Trung Quốc, cũng không thể là nơi Bắc Kinh áp đặt bất kỳ quyền hàng hải hợp pháp nào từ nó.

Thế giới sẽ không cho phép Bắc Kinh coi Biển Đông là đế chế hàng hải của mình. Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á của chúng tôi trong việc bảo vệ quyền chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi, phù hợp với các quyền và nghĩa vụ của họ theo luật pháp quốc tế.

Chúng tôi sát cánh với cộng đồng quốc tế để bảo vệ tự do trên biển và tôn trọng chủ quyền, bác bỏ bất kỳ nỗ lực nào để áp đặt tư tưởng "lẽ phải thuộc về kẻ mạnh" ở Biển Đông hay khu vực rộng lớn hơn.