Theo tìm hiểu được biết thì chiếc xe Volkwagen, biển số EL-6899 được sản xuất tại Đức được tiếp nhận và trưng bày tại Bảo tàng Thái Bình từ ngày 28-4-2017. Đây là chiếc xe kỷ vật gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Anh hùng LLVTND Trần Văn Lai, đồng thời là vật chứng cho những trận đánh kiên cường trong lòng địch của lực lượng Biệt động Sài Gòn huyền thoại.
 |
|
Chiếc xe được gia đình Anh hùng LLVTND Trần Văn Lai trao tặng Bảo tàng tỉnh Thái Bình năm 2017. |
Hồ sơ phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND của ông Trần Văn Lai cho biết, ông sinh ngày 10-10-1920 tại xã Vũ Đông, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Ông tham gia hoạt động cách mạng rất sớm và trở thành một trong những chiến sĩ biệt động mưu trí kiên trung trong lòng địch.
Với biệt danh “Năm U.Som” và tên thường gọi là Năm Lai, trong vỏ bọc của nhà thầu khoán chuyên thực hiện các công việc liên quan đến xây dựng, nội thất, cải tạo, tu sửa trong Dinh Độc Lập và tham gia Cơ quan viện trợ hậu cần U.S.O.M của Mỹ nên ông có cơ hội "tiếp cận, luồn sâu" vào bộ máy đầu não của địch để thu thập tin tức, vẽ sơ đồ, bản đồ các địa bàn chiến lược của địch báo về vùng giải phóng để lên kế hoạch cho lực lượng ta bên ngoài chuyển vũ khí vào nội thành Sài Gòn thời đó.
 |
|
Hình ảnh ông Năm Lai năm 1976 khi tiếp quản Sài Gòn (do gia đình cung cấp). |
Ngay tại nhà ông đã xây dựng hầm chứa vũ khí, hầm ém quân phục vụ đánh vào các vị trí then chốt của chính quyền Sài Gòn trong chiến dịch Mậu Thân 1968 như Dinh Độc Lập, Tòa Đại sứ Mỹ, Đài Phát thanh.... Ông cũng là người trực tiếp lái xe đưa đón các lãnh đạo biệt động, lãnh đạo quân khu ra vào nội thành Sài Gòn để trinh sát và lên kế hoạch tác chiến…
 |
|
Chiếc xe được trưng bày ngay sảnh chính của Bảo tàng tỉnh Thái Bình.
|
Cũng theo thông tin từ người thân gia đình ông Năm Lai, chiếc xe Volkwagen 1200 đã hiến tặng Bảo tàng Thái Bình được ông Trần Văn Lai mua trước năm 1968 để sử dụng đi lại ra vào nội thành hoạt động bí mật. Trong vỏ bọc của một nhà thầu khoán hào hoa, giàu có, có chân trong cơ quan viện trợ hậu cần của Mỹ, ông Năm Lai thường lái chiếc xe này ra vào các nơi đầu não của Mỹ - ngụy để nghiên cứu, trinh sát tình hình.
 |
|
Chiếc xe huyền thoại vẫn được gắn chiếc biển kiểm soát cũ. |
Đây cũng là chiếc xe trực tiếp chở các đồng chí lãnh đạo quân khu Sài Gòn - Gia Định như đồng chí Tư Quỳ (Nguyễn Ngọc Lộc); đồng chí Ba Đen (Thủ trưởng đơn vị biệt động 159, trực tiếp đánh Tòa Đại sứ Mỹ), đồng chí Hai Trí (đơn vị bảo đảm A20) vào nội thành Sài Gòn để chỉ đạo tổng công kích, tổng khởi nghĩa Tết Mậu Thân năm 1968.
 |
|
Sau hơn 50 năm nhưng chiếc xe vẫn rất zin và đẹp. |
Cũng chính dưới phần bọc ghế xe và trong lốp dự phòng của chiếc xe này, nhiều tài liệu bí mật như: Bản đồ chiến lược, các phương thức hoạt động của quân địch… đã được chuyển ra vùng giải phóng, không chỉ phục vụ Chiến dịch Tết Mậu Thân năm 1968 mà cả Chiến dịch Hồ Chí Minh sau này.
 |
|
Chiếc xe vẫn hoạt động tốt cho đến khi vào điểm trưng bày. |
 |
|
Chiếc xe có cấu tạo động cơ ở đuôi xe là đặc trưng của dòng xe Volkwagen. |
Sau Chiến dịch Tết Mậu Thân năm 1968, do bị lộ thân phận, ông Năm Lai đã bị địch truy nã, trao giải thưởng cho ai bắt được ông nên phải rút vào hoạt động bí mật. Tuy nhiên, sau giải phóng, ông Lai vẫn dùng chính chiếc xe này để đón gia đình, người thân từ Thái Bình vào Thành phố Hồ Chí Minh.
 |
|
Chiếc xe như một nhân chứng lịch sử khi là phương tiện để vận chuyển tài liệu và các lãnh đạo cách mạng. |
Theo thông tin tìm hiểu thì chiếc xe Volkwagen này đã được gia đình ông Trần Văn Lai luôn bảo dưỡng định kỳ và chăm sóc rất chu đáo. Tính đến ngày trao tặng cho Bảo tàng tỉnh Thái Bình thì chiếc xe đã qua 50 năm sử dụng nhưng mọi thứ vẫn rất nguyên bản và ổn định.
ANH BẮC