Việt - Mỹ: 'Vén mây giữa trời' để hợp tác và khỏa lấp khác biệt

Trước đó 15 năm, Tổng thống Bill Clinton cũng từng lẩy Kiều để nói về quan hệ Việt- Mỹ khi ông sang thăm Việt Nam. Không cần diễn văn dài dòng, không viện dẫn kinh điển, người Mỹ chỉ dùng vài câu Kiều của Nguyễn Du để nói về thực tế một việc rất quan trọng của hai quốc gia. Thật tuyệt! 

Quan hệ Việt - Mỹ thực ra đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt ra từ 70 năm trước. Nhưng sự khác biệt về ý thức hệ đã khiến hai nước bỏ lỡ cơ hội bắt tay nhau, thậm chí gây nên bao nỗi đau thương mất mát cho nhân dân hai nước. Nhưng cũng chính cuộc chiến tranh mà người Mỹ gây ra ở miền Nam Việt Nam đã làm xuất hiện một chàng sinh viên có tinh thần phản đối chiến tranh quyết liệt. Đó là Bill Clinton.

Đông đà sang xuân

Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà khi trở thành ông chủ Nhà Trắng, một trong những công việc quan trọng của Tổng thống Bill Clinton là bãi bỏ cấm vận và bình thường hóa quan hệ với Việt Nam.

Tổng thống Mỹ Bill Clinton bắt tay người dân Hà Nội năm 2000

Điều đó lý giải vì sao khi nói chuyện trước đông đảo sinh viên - lực lượng trí thức trẻ nắm giữ tương lai đất nước, nhân chuyến thăm Việt Nam năm 2000, vị Tổng thống thứ 42 của Mỹ đã dùng hai câu Kiều để nói một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu nhưng cũng rất sâu sắc, rất văn hóa về mối quan hệ Việt - Mỹ:

                     “Sen tàn, cúc lại nở hoa

           Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân”

Dư luận Việt Nam ngày ấy đã rất ngạc nhiên và hứng thú khi nghe Tổng thống Mỹ lẩy Kiều. Nhưng người đứng đầu nước Mỹ không quá rảnh rỗi đi nửa vòng trái đất đến Việt Nam chỉ để lấy Kiều cho vui. Ông đã biết chọn văn hóa làm chất dẫn chuyện để chuyển tải một thông điệp quan trọng về mối quan hệ giữa hai quốc gia lúc bấy giờ. Rằng, giai đoạn ngờ vực đã hết, hận thù đã khép lại, mùa đông lạnh giá đã qua, giờ là lúc hai nước hãy bắt tay đón xuân về. Một mùa xuân với những tia nắng ấm của hữu nghị và hợp tác.

Ông tuyên bố: “Chúng tôi vinh dự được cùng các ngài viết nên một chương mới trong quan hệ giữa hai nước Mỹ và Việt Nam. Chúng tôi biết ơn vì chương sử mới này đã có một khởi đầu tốt đẹp. Lịch sử chúng ta để lại rất đau buồn và nặng nề. Chúng ta không được quên nó. Nhưng không để nó chi phối. Quá khứ chỉ là cái đến trước, chứ không phải là cái quyết định tương lai”.

26 năm bình thường hóa, từ hai nước đối đầu trong quá khứ, Việt Nam và Mỹ đã thiết lập quan hệ đối tác toàn diện. Đó là thành công ngoài mong đợi, phù hợp với xu thế hoà bình, hợp tác của thời đại.

Thực tế cho thấy, diễn biến quan hệ Việt - Mỹ ngày càng tốt hơn, vì thành quả này được xây đắp và thử thách qua một quá trình lâu dài, bởi những nhà lãnh đạo có lương tri.

Tan sương đầu ngõ

Một lần nữa, văn hóa lại được vận dụng để diễn đạt chí lý thành quả quan hệ ngoại giao cũng như triển vọng hợp tác, đối tác toàn diện giữa hai nước, đúng như hai câu Kiều mà Phó tổng thống Mỹ Joe Biden đã dùng trong tiệc chiêu đãi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2015:

                            “Trời còn để có hôm nay

                     Tan sương đầu ngõ, vén mây giữa trời”

Giờ thì ông Joe Biden - chính trị gia lão luyện với hơn 40 năm lăn lộn trong chính trường đã thực hiện được khát vọng ngồi vào chiếc ghế quyền lực nhất nước Mỹ.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Phó tổng thống Joe Biden tại cuộc chiêu đãi trong chuyến thăm chính thức của Tổng bí thư tới Mỹ năm 2015

Chiến thắng của ông trước ông Donald Trump thật là kịch tính, cũng xem là có một không hai trong lịch sử nước Mỹ, xét về độ “ồn ào”. Cuộc chuyển giao quyền lực giữa ông và ông Trump cũng thật là một cuộc chuyển giao đặc biệt. Nhưng dù là gì đi nữa thì cuối cùng, ông Joe Biden vẫn thành vị Tổng thống thứ 46 của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. 

Cùng với lãnh đạo nhiều nước trên thế giới, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gửi điện chúc mừng ông Biden, bày tỏ “tin tưởng Tổng thống và chính quyền mới của Mỹ sẽ đạt được nhiều thành công mới vì sự phát triển thịnh vượng và hạnh phúc của đất nước và nhân dân Mỹ, tiếp tục đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trên thế giới”. 

Sương đã tan nơi đầu ngõ. Mong Tổng thống Joe Biden trong nhiệm kỳ của mình luôn dành tình cảm thân thiện với đất nước và nhân dân Việt Nam.

Hãy tiếp tục “vén mây giữa trời” để bầu trời hừng sáng, để với nền tảng quan hệ Việt Nam - Mỹ được xây dựng, vun đắp trong suốt 26 năm qua tiếp tục được phát triển, đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững, hướng đến hạnh phúc của con người, để văn hóa luôn là nền tảng khỏa lấp đi những khác biệt, tạo nên một thế giới yên bình, hợp tác và phát triển trong tương lai!

( C. H sưu tầm)