Dự thi hào khí Trường Sơn
 
              Con đường của tình hữu nghị
 
          Tháng 9 năm 1959, theo yêu cầu của Đảng nhân dân cách mạng Lào, Trung ương Đảng Lao động Việt Nam quyết định thành lập đoàn 959 chuyên gia giúp Lào. Cũng trong thời gian này, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập đoàn 559 với nhiệm vụ mở đường, vận chuyển hàng hóa, đưa đón cán bộ, chiến sỹ từ miền Bắc vào miền Nam chiến đấu, đồng thời đảm bảo hậu cần cho đoàn 959 chuyên gia giúp cách mạng lào.
          Phát hiện tuyến đường vận tải quan trọng từ đông sang tây Trường Sơn, đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai đã kết hợp lực lượng không quân, bộ binh với phương tiện chiến tranh hiện đại liên tục đánh phá. Các đơn vị vận tải của ta bị kẹt lại, không qua được đường 9 Nam Lào. Trước tình hình khó khăn đó, trên cơ sở quan hệ truyền thống vốn có giữa hai Đảng, hai dân tộc, trước yêu cầu khách quan cần gấp rút chi viện cho chiến trường miền Nam - Lào - Camphuchia, hai Đảng, hai Chính phủ thống nhất mở thêm đường phía tây Trường Sơn chạy trên đất bạn Lào.
          Tháng 4/1961 Bộ đội tình nguyện phối hợp với lực lượng vũ trang cách mạng Lào đã mở nhiều đợt hoạt động quân sự, đánh địch ở Trung, Hạ Lào, diệt phỉ Vang Pao, giải phóng một vùng rộng lớn từ Căm Cớt, Lắc Xao đến Mường Phìn, Sê Pôn, Bản Đông, nối đường 12 với đường 9, tạo thành một hành lang dài và rộng theo chiều Đông - Tây. Mở rộng địa bàn, bảo vệ tuyến hành lang 559 cho chiến trường Đông Dương.
Năm 1972 - 1973, đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn tiếp tục tăng cường không quân và bộ binh quân đánh phá quyết liệt tuyến vận tải phía đông Trường Sơn. Trước tình hình đó được sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước Việt Nam - Lào, quân tình nguyện Việt nam và Bộ đội Pa Thét Lào quyết định mở chiến dịch 128 ngày đêm chiến đấu, đánh bại các cuộc phản kích của 80 tiểu đoàn địch, giải phóng toàn bộ vùng cao nguyên Trung lào rộng lớn có biên giới chung với Việt Nam dài trên 700km. Thắng lợi của chiến dịch 128 ngày đêm đã tạo điều kiện cho Việt Nam chuyển toàn bộ tuyến đường vận tải sang tây Trường Sơn trên đất bạn Lào.
          Dưới sự chỉ đạo của Bộ tư lệnh 559 (Trường Sơn) thường xuyên phối hợp với  các quân khu Trung - Hạ Lào, Đảng bộ và chính quyền 7 tỉnh có đường mòn Hồ Chí Minh xuyên qua tổ chức khảo sát địa hình, phối hợp mở đường và chiến đấu bảo vệ căn cứ và tuyến đường chiến lược, phối hợp với lực lượng cách mạng địa phương của bạn tổ chức đánh địch tại chỗ, mở rộng vùng giải phóng tạo điều kiện phát triển tuyến đường chiến lược chi viện cho chiến trường ba nước Đông Dương.
          Tuyến đường Hồ Chí Minh đi qua 17 Mường (huyện) ở Trung  - Nam Lào với chiều dài hàng ngàn ki-lô-mét. Mười sáu năm (1959 - 1975), đế quốc Mỹ đã rải xuống các cánh rừng dọc tuyến đường hàng triệu tấn bom đạn các loại, hàng ngàn tấn chất độc hóa học và nhiều thiết bị điện tử tinh vi nhằm phát hiện, ngăn chặn lực lượng vận tải chiến lược từ xa. Riêng năm 1969, máy bay Mỹ đã đánh phá hàng nghìn trận bom vào 181 bản làng của đồng bào các dân tộc Lào dọc tuyến đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh, thiêu hủy hơn 800 nóc nhà, giết hại gần 500 người, làm bị thương hơn 300 người dân vô tội, phá hủy 337 nương rẫy của đồng bào dân tộc thiểu số.
          Bất chấp sự hủy diệt tàn bạo và những âm mưu thâm độc của kể thù, dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân cách mạng Lào. Nhân dân các bộ tộc Lào đã hết lòng giúp đỡ bộ đội Việt Nam trong việc mở đường, bảo vệ tuyến đường và vận chuyển hàng hóa phục vụ chiến trường. Từ năm 1965 đến năm 1972, khi đế quốc Mỹ mở rộng đánh phá, nhân dân 17 huyện thuộc 7 tỉnh của Lào trên mảnh đất tây Trường Sơn đã tự động dời nhà, bỏ nương rẫy đi vào rừng sâu sinh sống tạo điều kiện cho bộ đội Việt nam mở tuyến. Bộ đội và du kích Lào phối hợp chặt chẽ với bộ đội Việt Nam đánh trả máy bay địch, ngăn chặn các cuộc hành quân lấn chiếm của địch đảm bảo an toàn cho tuyến đường. Nhân dân các bộ tộc Lào còn đóng góp hàng triệu ngày công cùng bộ đội và lực lượng thanh niên xung phong Việt Nam làm mới và khắc phục sửa chữa các tuyến đường vận chuyển vũ khí, súng đạn, binh khí kỹ thuật lương thực thực phẩm vào chiến trường.
          Trên tuyến đường máu lửa này, địch đánh phá ác liệt, thời tiết lại phức tạp khiến việc vận chuyển hàng hóa và đưa quân ra, quân vào của Đoàn 559 trên tuyến tây trường Sơn gặp rất nhiều khó khăn. Có thời điểm đường đi bị tắc, khách qua tuyến dồn ứ hàng ngàn người ở các trạm giao liên. Với tinh thần quốc tế cao cả, trong sáng của cán bộ và nhân dân các bộ tộc Lào trên tuyến đường đã nhanh chóng thu gom thóc, giã gạo cung cấp cho bộ đội Việt Nam. Mặc dù nhân dân vẫn còn khó khăn thiếu thốn, không thể nói hết những tình cảm quý báu của nhân dân các bộ tộc Lào dành cho bộ đội Việt nam.
          Đáp lại tấm lòng quý mến, đùm bọc của nhân dân Lào trên dọc tuyến đường Trường Sơn, các đơn vị bộ đội Việt Nam đã tích cực cùng bộ đội Pa Thét Lào khắc phục khó khăn chiến đấu mở rộng vùng giải phóng, bảo vệ tuyến đường, bảo vệ nhân dân các bộ tộc Lào, giúp đồng bào tăng gia sản xuất, cứu đói cho nhân dân khi gặp thiên tai, địch họa. Bộ đội Việt Nam trên tuyến đường Hồ Chí Minh, giúp nhân dân xây dựng một số tuyến đường liên bản, liên xã, liên huyện, xây dựng trường học, bệnh xá góp phần cải thiện đời sống nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, tuy phải chựu đựng hy sinh, gian khổ, nhưng nhân dân các bộ tộc Lào dọc tuyến đường vẫn hết lòng yêu thương, ủng hộ quân đội cách mạng hai nước Việt Nam - Lào.
          Đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh trở thành biểu tượng sáng ngời tình nghĩa quốc tế, tình đoàn kết chiến đấu, thủy chung, son sắt của hai dân tộc Việt Nam - Lào. Mãi mãi xanh tươi đời đời bền vững./.
 
Nguyễn Quốc Lập
Đạo Tú - Song Hồ - Thuận thành - Bắc ninh
ĐT:0936221634