TÌNH YÊU VỚI ĐẤT NƯỚC TRIỆU VOI

Hoàng Kiền 

          Nhân dịp tết truyền thống của Nhân dân Lào, tôi viết mấy lời về đất nước Triệu Voi - Xin gửi đến các đồng đội đã chiến đấu trên chiến trường Trường Sơn trên đất bạn Lào, đồng đội thuộc binh chủng Công binh gắn bó với quân đội, bộ đôi Công binh Lào và đất nước Lào, với đồng chí đồng đội và các bạn Lào của tôi và những người quan tâm.

         Qua chuyến đi thăm lại chiến trường xưa, thăm nước bạn Lào, từ Việt Nam sang thăm thủ đô Viêng Chăn rồi dọc theo quốc lộ 13 đi qua các tỉnh và các địa danh: Bu ly Khăm Xay, Khăm Muôn, Xa Va Na Khét, Chăm Pa Xắc, Cao nguyên Bô Lô Ven ( Pắc Xòong ), A To Pơ, Sê Coong, Xa Ra Van, Mường Pha Lan, Đồng Hến, Mường Phìn, Bản Đông, Đường 9. Thăm lại các địa danh, gặp lại đồng đội, bạn bè, người dân đất bạn, bao kỷ niệm trào dâng. Năm ngoái chúng tôi đi bắc Lào thăm thủ đô kháng chiến Sầm Nưa, các tỉnh bắc Lào và thăm cố đô Luang Pra Băng rồi dọc xuống Thủ đô Viêng Chăn, và nhiều chuyến thăm trước đó nữa. tôi đã đi khắp các tỉnh của đất nước Chăm Pa cả trong chiến tranh trước đây và trong hoà bình ngày nay. Bao kỷ niệm trào dâng, thôi thúc tôi viết nên đôi dòng về đất nước Triệu Voi.

Thăm Cục Công binh Quânđội Lào trong chuyến về chiến trường xưa mùa xuân 2017

         Tháng 8/1970 tôi xung phong lên đường chống Mỹ cứu nước, xa trò rời lớp tòng quân, huấn luyện ba tháng rồi hành quân vào chiến trường. Vượt Trường Sơn thật gian nan, chúng tôi đi vào tháng 11, lúc này ở khu vực Quảng Bình bị ảnh hưởng của gió mùa đông bắc vẫn còn mưa, đi theo đường giao liên dốc đứng vực trơn chân leo gậy chống trật trầy, bám nhau vượt núi hướng vào chiến trường. Chúng tôi đã vượt đỉnh Trường Sơn sang nước bạn Lào. Mỗi ngày một chặng hành quân, dọc đường có các trạm nghỉ giải lao, dân Lào từng đoàn như quân tiếp viện, họ mang gà, bầu bí, hoa quả ra đổi kim khâu, đá lửa, mì chính với bộ đội, thật thắm tình đoàn kết quân dân Lào - Việt. Mỗi tiểu đội có một bộ xoong nồi nấu cơm ăn nước uống, chia nhau mang vác. Sáng nấu ăn bữa sáng và nắm cơm cho bữa trưa ăn ở dọc đường cùng với ruốc bông mang theo, chiều dừng chân ở trạm giao liên tổ chức nấu ăn theo tiểu đội, gạo mang theo, thực phẩm chỉ có thịt hộp và ruốc bông, mì chính. Qua kinh nghiệm phổ biến của các anh cán bộ khung giao quân đã đi các chuyến trước chúng tôi chuẩn bị một số thứ để đổi cho dân Lào nên cũng thường xuyên có rau bầu bí ăn. Những ngày được nghỉ sớm chúng tôi phân công nhau vào rừng đào củ măng về nấu, măng rừng trên đất bạn nhiều lắm tha hồ lấy tự do. Sau hơn một tháng hành quân vô cùng gian lao tới đường 9 Nam Lào. Đây là con đường do người Pháp làm nó cắt ngang hai nước Việt Nam và Lào, kéo dài từ Cửa Việt của Việt Nam đến Xa Va Na Khét bờ sông Mê công của Lào. Đi qua đây chúng tôi phải quay lại đi giật lùi rồi xoá dấu vết. Tôi đã vào đến khu vực đường 9 Nam lào và chiến đấu, công tác trong đội hình của bộ đội Trường Sơn trên đất Lào. Tham gia ngay chiến dịch đường 9 nam Lào. Tiếp theo suốt 6 năm liền trên đường Trường Sơn, trải qua khắp mọi miền của trung và hạ Lào. 
 

         Tôi đã có một năm là chiến sỹ khảo sát của Binh Trạm 32 đi khảo sát tìm đường tránh trong chiến dịch Đường 9 Nam Lào, thế rồi đi làm đường bảo đảm giao thông chống phá hoại của bom đạn Mỹ trên khắp chiến trường Nam Lào. Đường Trường Sơn chủ yếu nằm trên đất bạn Lào gồm một hệ thống các trục dọc và trục ngang. Bom đánh ta làm đường tránh, dân bản lại sơ tán đi nơi khác, có nơi bom đánh cả vào bản. Ta còn phá thác trên sông để vận chuyển đường sông. Trong cuộc hành quân Lam Sơn 719, địch còn đưa quân đánh sang đất Lào để phá hoại cơ sở hậu cần và sự chi viện chiến lược của Miền Bắc cho Miền Nam qua đường Trường Sơn trên đất bạn. Dân bạn thật là vô tư và hy sinh rất lớn trên tuyến đường Trường Sơn ở phía tây. Nếu không có sự giúp đỡ của bạn và sự hy sinh của nhân dan Lào thì Tuyến chi viện chiến lược Đường Trường Sơn khó hoàn thành sứ mạng lịch sử của mình. Chúng ta còn dựa vào hậu cần tại chỗ, các tổ đi mua lương thực thực phẩm của nhân dân Lào cung cấp cho bộ đội ở chiến trường nước Lào, dùng đất của bạn để tăng gia sản xuất, trồng sắn, trồng rau, lấy măng tươi ăn, sấy khô dự trữ cho mùa khô vv. Tôi đã ăn ở cùng dân bản trong nhiều năm, kết nghĩa với một thanh niên ở Nam Lào, người dân lào thật hiền lành vô tư, tốt bụng, thân thiện, đoàn kết. Đóng góp của nhân dân bạn rất lớn cho cách mạng Việt Nam.
 

         Hoà bình tôi có hai lần đưa cả gia đình sáng thăm nước Lào không chính thức, không có hộ chiếu mà nhờ Đồn Biên Phòng cửa khẩu Lao Bảo trao đổi với phía bạn về quá trình công tác của tôi thế là bạn cho thay biển số xe Việt sang xe Lào và cho sang thăm mỗi lần một ngày rồi về, không có nước nào có tình cảm đặc biệt như vậy. 
 

         Năm 2001 theo đề nghị của Bạn, được BT / BQP giao nhiệm vụ chúng tôi đã sang giúp khảo sát lập phương án quy hoạch xây dựng CCTW. Tôi trưởng đoàn công tác cùng với các cơ quan của bạn đã khảo sát khắp nước Lào để tìm hang động quy hoạch, đi đến đâu cũng được nhân dân các địa phương hết sức giúp đõ tận tình. Một hôm xe đi trên đường bị chết máy lúc đó đã là 8 giờ tối chữa mãi không được, một cụ già mang một chai rượu ra đổ lên đầu xe cho xe chạy, mặc dù không phải do đổ rượu xe chạy được, nhưng nó thể hiện sự quan tâm nhiệt tình của dân bạn với bộ đội Việt Nam. 
 

         Khi làm Tư lệnh Công binh, tôi đã đề xuất với Bộ trưởng / BQP cho BTLCB sang giúp bạn về Công tác Kỹ thuật Công binh. Cục Công binh Bạn đã đưa đoàn cán bộ BTLCB Việt Nam đi khảo sát các đợn vị trong toàn quân để lập quy hoạch sử dụng trang bị. BTLCB đã giúp bạn xây dựng trạm sửa chữa xe máy công binh, các tài liệu huấn luyện và nhiều trang bị kỹ thuật khác. Chúng tôi đã đón bạn sang tham quan các đơn vị của Binh chủng Công binh để học tập kinh nghiệm về xây dựng đơn vị. Chúng tôi còn đón cả hội phụ nữ và gia đình cán bộ cục Công binh Lào sang Việt Nam theo đường bộ đi tham quan các đơn vị và danh lam thắng cảnh tại Việt Nam. Lực lượng công binh hai nước đã xây dựng mối quan hệ gắn bó hữu nghị đặc biệt thân thiết. 
 

         Sau đó tôi được giao nhiệm vụ làm giám đốc BQLDA đường tuần tra biên giới, xây dựng đường tuần tra giáp biên giới Việt - Lào vô cùng khó khăn, chúng tôi phải nhờ sản xuất đá cát bên Lào mang về thi cômg ĐTTBG, bạn tạo điều kiện cho mỏ và cho làm đường công vụ vận chuyển về nước ta. Khi xây dựng đường TTBG ở khu vực Phu Xai Lai Leng ở Nghệ An, đỉnh cao nhất của dãy Trường Sơn, phía nước ta dốc dựng đứng, làm đường công vụ lên qua rừng phòng hộ đầu nguồn thủ tục vô cùng phức tạp và cũng rất khó khăn tốn kém. Chúng tôi đã sang nhờ lãnh đạo tỉnh Xiêng Khoảng giúp đỡ và đã được giải quyết. Đã làm con đường công vụ dài gần ba mươi ki lô mét ở khu vực Sơn La, Kon Tum cũng vậy, bạn giúp đỡ vô tư đã tạo điều kiện cho chúng tôi triển khai các dự án xây dựng Đường tuần tra biên giới đạt kết quả tố đẹp. Những lần đi kiểm tra biên giới nhiều đoạn không đi bên Việt Nam được, chúng tôi đều đề nghị đi sang đất Lào rồi lên biên giới về Việt Nam.
 

         Tôi đã ba lần làm trưởng đoàn cựu chiến binh Bộ đôi Trường Sơn và quân tình nguyện Việt Lào theo công hàm của Đại sứ quán nước cộng hoà dân chủ nhân dân Lào tại Việt Nam. Chúng tôi đã đi thăm các tỉnh khắp nước Lào, đi đến đâu cũng được Hiệp hội Cựu chiến binh Trung Ương, các tỉnh và lãnh đạo các tỉnh , Cục Công binh và các cơ quan đơn vị và bạn đón tiếp nhiệt tình chu đáo. Tặng hoa lúc đến, chiêu đãi trọng thể, tặng hoa khi đi, thật là cảm động. Lần nào sang thăm nước Lào tôi cũng đến thăm gia đình các đồng chí thủ trưởng Cục Công binh QĐND Lào, được gia đình các bạn đón tiếp thật thân tình, như những người anh em, ra về bịn rịn chia tay đầy lưu luyến.

         Khi được các bạn tiếp đón trong các bài phát biểu và trong nói chuyện giao lưu các bạn đều nói hai nước Việt - Lào đã có quan hệ hữu nghị từ lâu đời, có người còn nói đã có quan hệ từ thế kỷ 14 trước đây. Tình hữu nghị đặc biệt ấy đã được chủ tịch Hồ chí Minh đúc kết bằng bốn câu thơ:
 

Yêu nhau mấy núi cũng trèo
Mấy sông cũng lội mấy đèo cũng qua
Việt Lào hai nước chúng ta
Tình sâu hơn nước Hồng Hà Cửu Long.

         Còn tôi - Tôi xin được đôi vần cũng nói về cái tình hữu nghị thiêng liêng và nồng thắm ấy rằng:

Chung nhau một dãy Trường Sơn
Đánh Tây chống Mỹ vẹn tròn chiến công 
Mặt trời vẫn mọc đằng đông
Nghĩa tình Lào - Việt mãi không phai mờ

          Chúng tôi sang thăm qua trao đổi, cả hai bên đều nói rằng không biết các thế hệ con cháu chúng ta sau này có giữ được quan hệ đặc biệt thắm thiết giữa hai Đảng, nhân dân, quân đội hai nước được như hiện nay không. 
 

          Chúc cho tình hữu nghị giữa hai Đảng, nhân dân và quân đội hai nước Việt - Lào mãi mãi thuỷ chung đời đời bền vững.

TP Hồ Chí Minh ngày 7/4/2017

Thiếu tướng Hoàng Kiền 
Nguyên Tư lệnh Công Binh