"Nhớ tết lính đầu tiên". Hồi ức của Đinh Thanh Niên
NHỚ TẾT LÍNH ĐẦU TIÊN
Hồi ức
Đinh Thanh Niên
Trưởng Ban LL CCB Sư đoàn 968 tỉnh Quảng Trị
Lại một cái "Tết lính" nữa. Thế mà đã 45 cái Tết lính đã qua, kể từ cái tết đầu tiên (22/12/1974) có lẽ là cái tết nhiều kỷ niệm nhất, nhớ nhất !
Năm ấy sau hơn một tháng hành quân từ Thạch Bình, Nho Quan, Ninh Bình, vượt qua La Lay (bây giờ là cửa khẩu Quốc tế La Lay, Quảng Trị) ngày 18/12/1974 chúng tôi có mặt tại tiểu đoàn 28, sư đoàn 968 đóng tại bản Tùm Lan tỉnh Xa La Van ở Nam Lào. Trung đội trưởng của chúng tôi vốn là một sinh viên khoa sử Đại học Tổng Hợp Hà Nội, lính tổng động viên 1972 người Vĩnh Phú, rất tiếc là tôi không nhớ tên vì thời gian ở với anh ấy có hơn 8 ngày. Anh kể chuyện Thủy Hử rất hay. Tối nào cũng vậy bắt đầu từ 19 giờ, giữa cái rét thấu xương ở cao nguyên Bô Lô Ven cả trung đội ngồi xung quanh đống lửa nghe anh ấy kể chuyện để rồi đến 21 giờ dù ai năn nỉ anh ấy cũng dừng và bắt mọi người đi ngủ, hẹn tối mai tiếp tục.
Chiều 21/12 Trung đội trưởng gọi tôi và Hiểu “búa bổ” đến giao nhiệm vụ “chiều nay đơn vị mổ lợn, hai đứa đi xin ít rau về cải thiện”. “Xin ở đâu Anh”? “Cứ đi theo suối thế nào cũng có”. Sau này tôi đoán anh ấy biết chắc là đi theo suối thế nào cũng có rau. Anh còn bảo “Thằng Hiểu ngổ ngáo, thằng Niên đẹp giai chắc chắn là xin được rau”. Hai thằng tôi lên đường với lòng tin thế nào cũng có rau mang về đơn vị.
Ngược suối chừng hơn 1 km, một vạt rau cải mào gà xanh tốt hiện lên như trong chuyện cổ tích. Không biết có phải vì cái tính vô tư trẻ con của tuổi 18 hay là lòng tin mà trung đội trưởng truyền cho mà hai thằng chẳng hề có một chút suy nghĩ rằng rau này của ai trồng mà tốt vậy. Cắm đầu cắm cổ nhổ ấn đầy một thùng lương khô.
Pằng..pằng..pằng..một loạt đạn AK rát rạt kèm theo tiếng hô “bỏ súng xuống, giơ tay lên”. Thằng Hiểu bỏ súng xuống còn tôi bỏ thùng rau xuống đất, mặt cắt không ra máu.
Khi định hồn lại, mở mắt ra trước mặt là 3 chị bộ đội mặt đằng đằng sát khí. Trông các chị rất xinh, có lẽ trạc tuổi hoặc chỉ hơn bọn tôi một vài tuổi thôi.
Sau khi thu súng của Hiểu và bắt tôi ôm thùng rau, mấy chị ra lệnh:
- Lên đơn vị giải quyết.
Thế là 2 thằng tù binh là chúng tôi bị áp giải lên đơn vị. Đi khoảng 5 phút là tới một đơn vị nữ chừng một trung đội. Sau khi dẫn giải vào nhà ngồi trước cái bàn tre, cuộc hỏi cung bắt đầu.
- Bao nhiêu tuổi ?
- 19 ạ. Hiểu đáp. Còn Niên 18 ạ.
- Quê ở đâu ?
- Dạ, chúng em cùng ở Nho Quan, Ninh Bình ạ
- Đi bộ đội bao giờ ?
- Dạ tháng 4 vừa rồi.
- Đơn vị nào ?
- Em chỉ nghe nói tiểu đoàn 18, sư đoàn 968.
- Biết rồi. Ai bảo đi ăn trộm rau ?
- Dạ anh trung đội trưởng nói đi xin rau
- Trung đội trưởng tên gì ?
- Dạ chưa biết.
- Trung đội trưởng nói đi xin sao lại đi ăn trộm ?
- Dạ chúng em tưởng rau rừng.
Đến đây các chị ở ngoài sân cười ngặt nghẽo làm tôi ngượng chín cả mặt.
Tiếp tục cuộc tra tấn .
- Có vợ chưa ?
Hiếu đáp:
- Dạ có rồi.
- Sao lấy sớm vậy ?
- Dạ thầy, bu bắt lấy.
- Còn cậu kia.
Đến lượt tôi trả lời, giọng run run:
- Dạ chưa.
- Có người yêu chưa ?
- Dạ chưa ạ.
- Thật không ?
- Dạ thật.
- Thích con gái không ?
- Dạ thích ạ.
Lại một trận cười ngặt nghẽo ở ngoài sân. Tôi xấu hổ đến đỏ nhừ mặt, không biết tại sao tôi lại trả lời như vậy.
- Hai đứa đã ăn trộm rau của đơn vị, vi phạm kỷ luật quân đội. Bây giờ giải lên Bộ Tư lệnh để Quân pháp xử lý, tước quân tịch đuổi về địa phương.
- Các chị ơi bọn em không biết rau của các chị trồng, các chị tha cho bọn em. Bây giờ mà đuổi về thầy, bu em đánh chết.
Phần thì xấu hổ phần thì sợ bị đuổi về tự nhiên nước mắt tôi cứ trào ra rồi tôi khóc tu..tu. trong khi thằng Hiếu mặt nó trơ trơ.
- Thôi im đi, con trai gì mà chưa động đến đã khóc. Các chị tha đấy nhưng mai nói trung đội trưởng sang xin lỗi các chị nghe chưa.
Trước khi cho về các chị ấy còn bắt uống một bát nước đường và ăn một miếng lương khô. Tất nhiên là cho cả thùng rau.
Các chị ơi ! Sau lần ấy chúng em không còn cơ hôi gặp lại các chị bởi cả sư đoàn 968 kéo quân về Tây Nguyên để chuẩn bị cho trận chiến giải phóng miền Nam lịch sử. Sau này mới biết, đúng vào cái ngày bị các chị bắt làm tù binh, ngày 21/12/1974 Sư đoàn nhận Lệnh hành quân trở về Tổ quốc nhận nhiệm vụ mới. Ngày 29/12/1974, Thượng tướng Hoàng Minh Thảo - Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên giao nhiệm vụ cho Sư đoàn 968: “Đảm nhiệm hướng quan trọng của chiến dịch, nhanh chóng thay phiên cho Sư đoàn 10 và Sư đoàn 320 đang đứng chân ở Plây Cu và Kon Tum để 2 Sư đoàn này cơ động về hướng chính làm nhiệm vụ. Khi thay phiên tuyệt đối giữ bí mật, bằng nghệ thuật tác chiến nghi binh lừa địch tập trung sự đối phó lên hướng bắc Tây Nguyên. Đồng thời kìm chân lực lượng địch được càng nhiều càng tốt cho đến ngày hướng chính của chiến dịch nổ súng”.
Chỉ trong 3 ngày thần tốc lật cánh từ Tây sang Đông (từ ngày 02-05/01/1975) Sư đoàn 968 đã có mặt tại Tây Nguyên. Ngày 20/1, Sư đoàn triển khai thay phiên xong cho Sư đoàn 10 và Sư đoàn 320. Đây là mùa xuân thứ 7 Sư đoàn ra trận nhưng là mùa xuân đầu tiên được chiến đấu trên mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc.
Đầu tháng 3/1975, thực hiện ý định nghi binh lừa địch nhằm kéo lực lượng của Sư đoàn 23 của địch từ Buôn Ma Thuột về hai tỉnh Gia Lai - Kon Tum, tạo điều kiện để lực lượng chủ lực của ta tiến công giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, Sư đoàn 968 tổ chức nhiều trận đánh tại phía Bắc Kon Tum và phía Tây Nam tỉnh Gia Lai. Trung đoàn bộ binh 19 đánh trận mở màn thắng lợi, tiêu diệt cứ điểm Đồn Tầm, Chốt Mỹ. Đây là trận đánh ra quân có ý nghĩa quan trọng mở màn chiến dịch Tây Nguyên, góp phần làm nên Đại thắng mùa xuân 1975.
Các chị có thuộc sư đoàn 968 không, hay là của đơn vị nào của Trường Sơn. Bây giờ sau 45 năm độ tuổi cũng trên dưới 65 cả rồi, các chị ở đâu, ai còn ai mất ? Em ước ao được một lần gặp lại các chị. Hai thằng em tù binh của các chị năm nào giờ đây còn lại mình em. Hiếu mất cách đây 5 năm rồi. Có ai biết được thông tin của các chị cho tôi biết với.
.jpg)
(Ảnh minh họa)
Quảng Trị, tháng 12 năm 2019