" Thơ và ảnh - Tất cả đều là tôn vinh nét đẹp Nữ Chiến sỹ Trường Sơn - Phạm Sinh
GỬI TỚI CÁC CHỊ, CÁC BẠN NỮ CHIẾN SỸ TRƯỜNG SƠN
NHÂN NGÀY QUỐC TẾ PHỤ NỮ 8-3
THƠ VÀ ẢNH - TẤT CẢ ĐỀU LÀ
TÔN VINH NÉT ĐẸP NỮ CHIẾN SỸ TRƯỜNG SƠN
Phạm Sinh
ĐỂ CÓ MỘT: “EM VẪN DUYÊN - DUYÊN LẮM”
Lần ấy tôi cùng với Nghệ sỹ nhiếp ảnh Lê Hồng Huân, Phó ban Tuyên truyền thi đua TƯ. Hội Trường Sơn Việt Nam; Nhạc sỹ Trường Sơn Đào Hữu Thi và 2 phóng viên Truyền hình Quân đội về thành phố Bắc Giang tham dự Hội thi tiếng hát Nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang lần thứ nhất.
Thành phố Bắc Giang trong cái diện mạo mới thay đổi từng giờ thì ngày này có chút nhộn nhịp hơn. Nó nhộn nhịp bởi có thêm sự hối hả của những Nữ cựu binh Trường Sơn từ khắp các địa phương trong tỉnh Bắc Giang đổ về Thành phố tham gia Hội thi tiếng hát nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang lần thứ nhất. Đây là cuộc thi chẳng giữ riêng màu cờ và cũng không riêng sắc áo … Tất cả họ chỉ là một tập thể - Tập thể những Nữ chiến sỹ Trường Sơn năm xưa .
Ban Liên lạc nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang là đơn vị hoạt động trong hệ thống Hội Nữ chiến sỹ Trường Sơn toàn quốc, nhưng cho đến giờ này có thể nói họ đã đạt được 2 kỷ lục: Kỷ lục thứ nhất là thành lập sớm nhất (Năm 2015 đã bước sang nhiệm kỳ thứ 2) và một kỷ lục có tính đặc biệt (coi như việc vừa phát minh, vừa xác lập ra kỷ lục sự kiện) đó là phổ cập phong trào văn hóa văn nghệ đến 100% đầu mối cấp huyện thị. Để rồi hôm nay một Hội thi tiếng hát Nữ chiến sỹ Trường Sơn đầu tiên được ra đời trên đất nước Việt Nam - Hội thi tiếng hát nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang lần thứ nhất. Cái kỷ lục thứ 2 ở đây nó có được trước hết phải kể đến tình đoàn kết và ý trí quyết tâm của tất cả hội viên nữ chiến sỹ Trường Sơn toàn tỉnh; của sự sáng tạo và nhiệt tình của chị em trong Ban Chấp hành và không thể không kể đến sự quan tâm chỉ đạo của các đồng chí giữ cương vị chủ chốt trong Ban Chấp hành tỉnh Hội Trường Sơn Bắc Giang .
Nói về phong trào văn nghệ của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang nói chung và của Nữ chiến sỹ Trường Sơn Bắc Giang nói riêng, ta cũng không thể không điểm đến một lực lượng được coi như nòng cốt của phong trào. Đó là Đội văn nghệ xung kích của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang mà hạt nhân của đội văn nghệ xung kích này lại chủ yếu là những Nữ chiến sỹ Trường Sơn … Hoạt động của đội văn nghệ thực sự có hiệu quả và có sức lan tỏa, chiếm được lòng mến mộ của hội viên Trường Sơn trong tỉnh và cả xã hội. Vinh dự lớn cho đội là Đội văn nghệ xung kích của Hội Trường Sơn Bắc Giang đã được mời về Hà Nội phục vụ Hội nghị Ban Chấp hành TƯ.Hội TT Trường Sơn và phục vụ Lễ trao giải 2 cuộc thi “ Lục bát Trường Sơn” và “Gương sáng Trường Sơn” của TW Hội.
Ấn tượng ngay từ đầu với những dòng trong lời tuyên bố lý do giới thiệu Đại biểu do chị Dương Thị Quang - Phó Ban LL trình bày - Trong đó có đoạn “ … Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước có biết bao người con gái quê hương Bắc Giang đã tình nguyện lên đường vào Trường Sơn chiến đấu và phục vụ chiến đấu, hành trang bên mình chúng tôi mang theo chiếc khăn thêu 8 chữ vàng “ Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” … hơn 40 năm đất nước thanh bình, song những năm tháng chiến đấu ở Trường Sơn với chúng tôi là ký ức một thời để nhớ. Trong gian khổ khó khăn, vượt lên tất cả. Chúng tôi vẫn hát – Hát trên những con đường mưa nắng Trường Sơn; Hát những bài ca bên cánh võng Thương binh; Hát dưới những căn hầm dã chiến; Hát ru những đồng đội đang gồng mình trước cơn sốt rét ác tính … Ngần ấy năm về với đời thường, tuổi sáu mươi chúng tôi vẫn hát – Hát những bài về cô gái Trường Sơn … ”.
Với một chương trình nghệ thuật phong phú bao gồm các loại hình: Múa, hát, thơ, dân ca, tiểu phẩm (kịch ngắn). Thời lượng biểu diễn Ban Tổ chức quy định dành cho mỗi Câu lạc bộ ( huyện) trung bình chỉ 20 phút, tuy nhiên chương trình thi kéo trọn buổi sáng, không có giờ giải lao… Theo con số thống kê - Số Câu lạc bộ tham gia Hội thi là 10 đơn vị gồm: Thành phố Bắc Giang; Các huyện: Tân Yên; Lạng Giang; Lục Yên; Lục Ngạn; Việt Yên; Yên Thế; Hiệp Hòa; Yên Dũng; Sơn Động. Với tổng số 50 lượt tiết mục biểu diễn thì có tới 38 lượt tiết mục mang chủ đề về Trường Sơn - Trong đó có 07 lượt tiết mục là tác phẩm của Nhạc sỹ Trường Sơn Đào Hữu Thi. Đặc biệt trong Hội thi này có 03 tác phẩm tự biên của Hội viên trong Hội đó là tiểu phẩm “Kỷ niệm khó quên” của nữ tác giả Minh Chính - Câu lạc bộ huyện Tân Yên; Tác phẩm “Nhớ về đồng đội” của nữ tác giả Ngọc Luân - Câu lạc bộ huyện Lục Ngạn và tác phẩm “Đêm Trường Sơn nhớ mẹ” của nữ tác giả Hồng Minh - Câu lạc bộ huyện Lục Nam. Theo đánh giá của Ban Giám khảo thì Hội thi có chất lượng tương đối tốt cả về biểu diễn và sáng tác - Riêng tiểu phẩm “Kỷ niệm khó quên” của nữ tác giả Minh Chính - Câu lạc bộ huyện Tân Yên, được Ban Giám khảo và khán giả đánh giá cao cả về chất lượng sáng tác và chất lượng biểu diễn, tiết mục này đã chạm vào ký ức đến rơi nước mắt của nhiều người có mặt trong Hội thi …
Trực tiếp dự cuộc thi chúng tôi còn ấn tượng khi thấy những điều rất lính và rất truyền thống của các Nữ chiến sỹ Trường Sơn nơi đây. Gọi là cuộc thi nhưng chẳng có gì biểu hiện là thi thố. Có lẽ nên gọi là “ Sân chơi tìm về ký ức của một thời” thì đúng nghĩa hơn. Cơ sở để chúng ta nói như vậy có thể kể đến một tình tiết nhỏ thôi nhưng rất nhân văn: Có 2 Câu lạc bộ của 2 huyện đều có tiết mục múa hát phải mang trang phục của dân tộc thiểu số trên tuyến đường Trường Sơn xưa thì cả 2 Câu lạc bộ chỉ sử dụng chung một giàn trang phục - Có thể đó là cho nhau mượn hay cùng chung mua sắm … Nhưng tựu chung lại đó là xuất phát từ truyền thống của những người một thời khoác áo lính, với tính đồng đội cao cả - Bát cơm xẻ nửa, viên thuốc bẻ đôi … nó mãi còn cho đến hôm nay.
Là những đại biểu được mời về dự hội thi anh em chúng tôi thâu nạp được rất nhiều điều đáng ghi nhận, cảm nhận và ấn tượng. Nói đây là một sự kiện thì có lẽ hơi chưa khiêm tốn lắm, nhưng xin phép được tạm gọi như thế …
Với tôi - Tôi phấn khởi lắm khi được về tham dự một hội thi đầy ấn tượng của những đồng đội mình và tôi cho đấy là một kỷ niệm – Một kỷ niệm khó có thể quên. Để rồi ngay trong giờ bế mặc hội thi, tất cả những gì mà tôi gọi là ấn tượng, là kỷ niệm đã cho tôi cảm xúc để viết đôi vần gửi tặng những đồng đội thân yêu của mình có mặt trong hội thi hôm ấy:
EM VẪN DUYÊN - DUYÊN LẮM
(Tặng các bạn về dự Hội thi tiếng hát
Nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang )
Tôi gặp em ngày ấy giữa Trường Sơn
Bộ quân phục màu lá cây -
Thêm trên mình mảnh dù pháo sáng
Cứ thế thời gian trải qua bao năm tháng
Phá đá, mở đường, dẫn lối những đoàn xe
Đường Quyết thắng 20 - Đồng Lộc… Khe Ve…
Nối nhịp cung đường
cho những Binh đoàn hướng ra tiền tuyến
Đói muối, thiếu cơm, ốm xa Quân Y viện
Cơn sốt rét rừng hằn sâu vết phai xuân…
Em vẫn lạc quan mà chẳng chút ngại ngần
Rằng đến với Trường Sơn là góp phần thắng Mỹ
Chị chị - Em em thắm tình đồng chí
Cả thời đã qua và cuộc sống hôm nay …
Sớm nay các em hội tụ về đây
Nữ Trường Sơn Bắc Giang mở ngày thi hát
Tình cờ tôi trở thành quý khách
Và cũng tình cờ tôi được gặp lại em
Được có một ngày chẳng thể nào quên
Nơi xứ sở những Liền anh, Liền chị
Đắm trong Hội thi của những người con gái
Lửa đạn Trường Sơn - Họ chẳng ngại một thời
“ Tiếng hát át tiếng bom” vẫn vang giữa mây trời
Và hôm nay đây trong một ngày hội mới
Ánh mắt, nụ cười em rạng ngời phơi phới
Kìa nhìn em kiêu hãnh quá em ơi!
Em đi ra từ bức tranh giữa một khoảng trời
Vẫn bẽn lẽn, thẹn thùng như thuở thời con gái
Manh áo lính bạc màu để cho ta nhớ mãi
Áo mớ bảy mớ ba – Em cô gái sông Thương
Em hát bài ca về "Cô gái mở đường"
Và điệu lý "Câu niềm thương" đằm thắm
Lên sàn diễn em vẫn duyên, duyên lắm
Điệu múa, câu ca sao say đắm lòng người
Cảm xúc dâng trào đọng lại trong tôi
Yêu đến lạ… và bồi hồi đến lạ…
Bắc Giang ơi! - Một ngày vui vui quá
“ Đến hẹn lại nên” ta chờ đón ngày này
Tôi những mong ngày trở lại nơi đây./.
Phạm Sinh
VÀ MỘT: “EM ĐI RA TỪ BỨC TRANH GIỮA MỘT KHOẢNG TRỜI TRƯỜNG SƠN”
Như có chút nhân duyên – Sự có mặt tại Hội thi tiếng hát nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang lần thứ nhất và bài thơ tôi viết tặng các bạn đã “trói” chúng tôi lại với nhau. Quá trình ấy có một điều thú vị nhất tôi nhận ra rằng: Tình đoàn kết và ý trí quyết tâm của tất cả hội viên Nữ chiến sỹ Trường Sơn toàn tỉnh; của sự sáng tạo và nhiệt tình của chị em trong Ban Chấp hành Ban Liên lạc Nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang là hiếm thấy…
Ngày 23 tháng 12 năm 2018 Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang tổ chức hội nghị Tổng kết công tác hội năm 2018 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2019. Tôi được lãnh đạo Ban Tuyên truyền thi đua cử về dự và đưa tin tuyên truyền… Tại đây tôi được gặp lại những gương mặt thân quen của Đội văn nghệ xung kích của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang. Lại tay bắt mặt mừng … Khi nhìn thấy tôi - chị Dương Thị Quang - Phó Ban LL nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang reo lên và đọc luôn khổ thơ kết trong bài thơ “EM VẪN DUYÊN - DUYÊN LẮM” mà tôi viết tặng các bạn trong Hội thi tiếng hát Nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang lần thứ nhất :
“Yêu đến lạ… và bồi hồi đến lạ…
Bắc Giang ơi! - Một ngày vui vui quá
“ Đến hẹn lại nên” ta chờ đón ngày này
Tôi những mong ngày trở lại nơi đây./.”
Và quả thật hôm nay tôi đã “trở lại nơi đây ” để rồi trong chương trình Văn nghệ chào mừng hội nghị hôm ấy bài thơ “EM VẪN DUYÊN - DUYÊN LẮM” đã được chính chị Dương Thị Quang biểu hiện với mục đích như muốn giới thiệu với mọi người trong hội nghị rằng: Tác giả bài thơ này có nhiều ấn tượng với mảnh đất và con người Bắc Giang; ấn tượng với một Ban Liên lạc Nữ chiến sỹ Trường Sơn nơi đây đầy nghĩa, đầy tình và rất đáng tự hào…
Ríu ran trong giờ giải lao – Mấy bạn nữ trong Đội văn nghệ xung kích của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang kéo tôi lên sân khấu và yêu cầu chụp cho họ một kiểu ảnh kỷ niệm khi họ còn khoác trên mình trang phục biểu diền Văn nghệ. Đòi được xem tất cả các kiểu ảnh vừa chụp - chị Dương Thị Quang - Phó Ban LL nữ chiến sỹ Trường Sơn tỉnh Bắc Giang đặt vấn đề muốn tôi xử dụng “Công nghệ potoshop” tạo cho các bạn một bức ảnh trong một không gian chiến trường, thao trường một thời của các bạn… Tôi Oke “đơn đặt hàng” và vào ngày đầu xuân mới 2019 tôi đã “trả hàng” cho các bạn.
Với tôi, đáp ứng yêu cầu xử lý một bức ảnh thì có gì đâu đáng nói – Tác phẩm Nghệ thuật ư ? – Không phải; Làm với mục đích kình doanh ư ? – Cũng không phải… Tôi làm bằng sự cảm phục và trân trọng – Cảm phục, trân trọng cái hoài niệm về ký ức một thời Trường Sơn của các bạn; Cảm phục, trân trọng về sự đoàn kết gắn bó yêu thương từ nghĩa tình đồng chí đồng đội của các bạn chẳng riêng gì một thời Trường Sơn mà nó còn mãi mãi của hôm nay và mai sau.
Gửi tấm ảnh đã thay đổi không gian cho chị Dương Thị Quang qua trang mạng cá nhân của chị, tôi còn cảm tác gửi kèm một khổ thơ:
Bắc Giang ơi! Đấy một miền thương
Những cô gái thuở chiến trường năm ấy
Cuộc sống đời thường hôm nay cũng vậy
Họ tìm lại nhau và nắm lấy tay nhau
Hẹn một niềm chung thủy trước sau ...
Nhận bức ảnh tôi gửi đến chị Dương Thị Quang biểu lộ tâm đắc và nói với tôi rằng: Em muốn bức ảnh này được đặt một cái tên nào đấy … Em định lấy câu “Em đi ra từ bức tranh giữa một khoảng trời” trong bài thơ “EM VẪN DUYÊN - DUYÊN LẮM” có được không anh? – Một ý tưởng hay của chị Dương Thị Quang lại đánh thức ý tưởng tiếp theo của mình – tôi đã nói với chị Dương Thị Quang: ta nối thêm vào đấy hai chữ “Trường Sơn” để tấm ảnh có một cái tên đầy đủ “Em đi ra từ bức tranh giữa một khoảng trời Trường Sơn”… Cuối cùng ý tưởng của chúng tôi đã được đồng thuận - Tấm ảnh nhóm bạn Nữ trong Đội văn nghệ xung kích của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang tôi chụp trên sân khấu hội trường tại hội nghị Tổng kết công tác hội năm 2018 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2019 của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang đã được đổi sang một không gian mới – không gian của chiến trường, thao trường cái thời Trường Sơn của các bạn và nó đã được gắn một cái tên “Em đi ra từ bức tranh giữa một khoảng trời Trường Sơn”…
Vâng - “Đẹp lắm chứ, anh hùng lắm chứ”… Trở lại với cái tên bài viết này: “ Thơ và ảnh - Tất cả đều là tôn vinh nét đẹp Nữ chiến sỹ Trường Sơn”. Đúng tôi nghĩ như vậy và đã làm như vậy. Nhân ngày Quốc tế Phụ nữ (8-3) năm nay tôi xin phép được chia sẻ bài viết này và xin được coi đây như một phần quà gửi tặng tất cả các chị, các bạn từng là Nữ chiến sỹ Trường Sơn bởi tất cả các chị, các bạn đều rất xứng đáng được tôn vinh từ cái đẹp đến huyền thoại của người Nữ chiến sỹ Trường Sơn ngày ấy và cả hôm nay.
(1).jpg)
Tấm ảnh gốc ( chụp tại hội nghị Tổng kết công tác hội năm 2018 của Hội Trường Sơn tỉnh Bắc Giang)
.jpg)
Và đây - Tấm ảnh đã được thay đổi không gian và được mang tên:
“Em đi ra từ bức tranh giữa một khoảng trời Trường Sơn”
Vẫn vô tư, vẫn hồn nhiên
Như thời lửa đạn giữa miền Trường Sơn
Phạm Sinh