LÁ ĐỎ - BẢN HÙNG CA BẰNG ÂM NHẠC VỀ TNXP TRƯỜNG SƠN

      Tối qua, 5/4/2017, chúng tôi lại có mặt tại Nhà hát Lớn Hà Nội để xem vở nhạc kịch Lá Đỏ. Nhạc kịch – Opera – khá kén người xem. Opera là loại âm nhạc bác học.

     Cũng tại đây, mấy chục năm trước, tôi đã được xem vở nhạc kịch cách mạng đầu tiên của Việt Nam – vở Cô Sao của Đỗ Nhuận. Hôm nay, chúng tôi lại được xem một vở nhạc kịch khác do con trai nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác – vở Lá Đỏ. Một sự kiện có nhiều đáng nói liên quan tới 2 tác giả. Thật thú vị!

     Lá Đỏ - cốt truyện được sáng tạo từ một câu chuyện có thật trên Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mỹ cứu nước – chuyện hy sinh oanh liệt của các cô gái TNXP và bộ đội Trường Sơn tại Hang Tám Cô trên đường 20 Quyết thắng. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Hội nhạc sĩ Việt Nam đã viết lên một vở nhạc kịch (opera) mang tên Lá Đỏ. Lời hát: Nguyễn Thị Hồng Ngát và Đỗ Hồng Quân.

     Từ câu chuyện có thật ấy về sự hy sinh của các chiến sĩ TNXP và bộ đội Trường Sơn tại hang Tám Cô, tác giả đã hư cấu chuyển thành câu chuyện về 8 cô gái để có điều kiện thể hiện sinh động trên sân khấu hình tượng đẹp và xúc động về sự hy sinh của họ. 8 cô đã biến thành 8 vị thần ở phần vĩ thanh (phần kết của nhạc kịch) mang màu sắc huyền thoại.

    Chuyện kể rằng: Các cô gái TNXP trẻ trung, hồn nhiên, yêu đời vào Trường Sơn làm nhiệm vụ mở đường. Họ chỉ mười tám đôi mươi, xinh đẹp và tràn đầy sức trẻ. Cô Hương – Đội trưởng xinh đẹp, có giọng hát thật hay. Trên cung đường ra trận ấy họ quen Sơn – một chiến sĩ công binh. Anh là chàng sinh viên Sư phạm rời ghế nhà trường ra trận. Anh có tâm hồn lãng mạn và có năng khiếu làm thơ. Trong khói bom ác liệt của chiến Trường Sơn, Sơn và Hương đã đem lòng cảm mến nhau và được đồng đội hùn vào. Họ yêu nhau lúc nào không biết...

     Trong một đợt cứu hàng, chuyển hàng vào hang, bất ngờ bom dội. Những tảng đá lớn đổ sập lấp kín miệng hang. Hương và 7 cô gái đồng đội bị kẹt lại trong đó. Sơn cùng đồng đội tìm mọi cách cứu các cô ra khỏi hang. Trong hang, 8 cô gái chống chọi với đói khát đến ngày thứ 8 thì họ mãi mãi ra đi...

     Lúc này, nhờ những chiếc Lá Đỏ, thứ lá đặc trưng của Trường Sơn - trở thành bửu bối của Thần Núi (nhân vật huyền thoại, biểu tượng của Trường Sơn, biểu tượng cho cái Thiện đã „mở cửa hang“. 8 cô gái TNXP bay lên như các thiên thần trinh trắng... Họ đã hiện thân vào sông núi, vào hoa cỏ của đất nước thanh bình hôm nay...

     Sơn gặp lại Hương và các bạn của cô trong sự xúc động bùi ngùi như thực như mơ. Họ cùng Thần Núi hát vang giai điệu hào hùng ngợi ca tuổi trẻ Trường Sơn – một thời và mãi mãi...

      Hồi kết thúc là một cao trào thể hiện đặc biệt ấn tượng về hình tượng Trường Sơn bất diệt qua âm thanh, ánh sáng và vũ đạo, gây cho người xem những cảm xúc dâng trào. Chị Phạm Hồng Thúy, nguyên giảng viên tiếng Anh Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, thành viên của "Nhóm Thu Hà Nội" ngồi cạnh chúng tôi đã mấy lần lau nước mắt. Chị bảo với chị Nguyễn Kim Phương bạn xem ngồi cạnh: Những hình ảnh các chiến sĩ TNXP Trường Sơn xúc động quá. Họ là biểu tượng của tuổi trẻ Việt Nam một thời hào hùng của đất nước...   

      Vở nhạc kịch được thể hiện bởi các ca sĩ và nhạc công của Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam.

     Chỉ có một điều đáng tiếc là trong dàn dựng sân khấu, do tính ước lệ quá cao nên người xem dễ có sự lẫn lộn với không gian hình ảnh trong hang và ngoài hang. Giá như, đạo diễn sân khấu cho thể hiện một bức màn mỏng vẽ hình ảnh cửa hang bị lấp đá thì sẽ ấn tượng mạnh hơn nhiều. Người xem vẫn thấy được hình ảnh các cô gái trong hang...

     Vở nhạc kịch Lá Đỏ của Đỗ Hồng Quân là một hình tượng âm nhạc thể hiện cách nhìn mới về Trường Sơn. Có thể nói Lá Đỏ là một bản Anh hùng ca bằng âm nhạc về một „góc nhìn“ của Trường Sơn huyền thoại.

    Xin cám ơn nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân. Cám ơn các nghệ sĩ của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam đã thể hiện sự sáng tạo hình tượng mới về Trường Sơn trên nền một huyền thoại trên đường 20 Quyết Thắng!

      Thành Long