CHỦ TỊCH
Truyện ngắn của Bùi Hoằng
Lâu lắm rồi tôi mới có dịp trở lại và ngồi trò chuyện với Bình một cán bộ cốt cán của xã Minh Sơn. Bình hiện là Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã. Lâu ngày gặp nhau anh em tay bắt, mặt mừng. Bình pha ấm trà rồi rót nước mời, nhấp ngụm nước tôi vui vẻ nói:
-Nghe nói xã nhà đã đón nhận danh hiệu xã Nông thôn mới năm vừa rồi. Bên trong thế nào không biết, nhưng bề ngoài khá khá khang trang.
Không để tôi nói hết câu, Bình thủng thẳng:
-Trông vậy thôi chứ cũng còn khá nan giải đấy anh ạ !
-Nan giải là sao ?
-Mình đi khắp thấy đường làng ngõ xóm đều bê tông hóa, nhà cửa khang trang, công sở, trường học, sân vận động đâu vào đấy cả !
-Thì bề ngoài đúng là thế có ai bảo không tốt đâu
-Bình nói thế nghĩa là sao ?
Bình đứng lên đi gần ra phía cửa sổ rồi nói:
-Anh có dịp tìm hiểu rồi sẽ biết. Nói chung bộ mặt bên ngoài thì không ai chê được tý nào, nhưng đi thực tế thì đấy chỉ là bề nổi thôi. Nhấp ngụm nước rồi Bình thủng thẳng kể:
Xã Minh Sơn thời kỳ những năm 90 của thế kỷ trước. Trong xã cán bộ hầu hết là những anh lính trở về nên công tác Đảng được chú trọng, từ lãnh đạo đến nhân viên đều một lòng vì công việc chung. Được sống làm việc ngay trong giai đoạn đó nên Thuận phấn đấu và trưởng thành nhanh chóng. Từ một anh nhân viên văn hóa, rồi đến công tác thanh niên. Thuận luôn tỏ ra là một cán bộ có năng lực, luôn chụi khó nhiệt tình và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được lãnh đạo quí mến. Con đường tiến thân của Thuận rất thuận lợi, được mọi người giúp đỡ. Mặc dù qua các giai đoạn lịch sử của xã Mình Sơn, có các Bí thư, Chủ tịch khác nhau nhưng dù là ai đi chăng nữa, Thuận vẫn làm cho họ hài lòng vì vậy con đường tiến thân của Thuận luôn rộng mở.
Từ một anh nhân viên văn hóa rồi Phó Bí thư Đoàn thanh niên, rồi Bí thư Đoàn. Sau một vài nhiệm kỳ, Thuận được cất nhấc lên vị trí Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân xã. Bằng ấy năm làm việc ở xã, Thuận hàng ngày chỉ lọc cọc cái xe wave màu tro xám. Nhiều khi đi làm về Thuận còn bị vợ nói khéo: “Bao năm anh xách điếu đóm ở Ủy ban mà vẫn không lên đời được cái phương tiện nhỉ!” Những lúc như vậy Thuận chỉ nói khuấy khóa cho xong chuyện. Thấm thoát thời gian trôi đi một nhiệm kỳ đã sắp hết, Thuận bàn với vợ sẽ tranh thủ vào dịp Tết đi các xếp biếu chút quà, để may ra được cất nhắc.
Với tính cách nhanh nhẹn, tháo vát trong cung cách, vợ Thuận bảo chồng:
-Anh khỏi lo cứ yên tâm mọi việc em sẽ thu xếp chu tất!
-Em đừng có chủ quan, ở xã này nhiều người còn giỏi hơn em đấy.
-Anh không nhớ là em có người nhà làm ở trên huyện à?
-Điều quan trọng là từ nay cho đến hết nhiệm kỳ, anh phải làm tốt không để xảy ra sai sót gì ảnh hướng đến công tác.
Nhiệm kỳ bầu cử Hội đồng Nhân dân xã là thời điểm để vợ chồng Thuận tung chiêu lối kéo anh em, họ hàng dồn phiếu bầu cho Thuận. Quả nhiên sau khi công bố kết quả phiếu bầu thì Thuận đạt số phiếu cao, nghiễm nhiên là đại biểu Hội đồng Nhân dân xã. Với tính cách khôn khéo cùng với cái ô trên huyện, Thuận nghiễm nhiên ngồi vào cái ghế Phó Chủ tịch xã, vị trí mà bao người dòm ngó lâu nay. Ở vị trí này Thuận có cơ hội lôi kéo, tạo vây cánh để củng cố lâu dài.
Chương trình xây dựng Nông thôn mới như luồng gió thổi về đến các vùng quê. Nhân dịp này ở vị trí Phó Chủ tịch xã Thuận sắn tay vào mọi việc và vẫn bằng sự ranh ma, khéo léo cộng thêm với cái thuật mê hoặc. Thuận lao vào các công trình xây dựng ở các thôn, rồi trường học, trạm xá...Đi đến đâu Thuận cùng:
Cậu còn trẻ có năng lực cái vị trí Bí thư khóa tới còn ai vào đấy... Ở thôn này có ai giỏi dang như cậu, nếu mình là Chủ tịch thì sẽ đề xuất cậu giữ vị trí Trưởng thôn...Những câu buông hờ, những hứa hẹn úp mở như những liều thuốc kích thích nặng đô giúp Thuận quy tụ được những đồng minh hết lòng vì nhau. Thuận đã xây dựng được chung quanh mình một đội ngũ những người nhẹ dạ, cả tin, ngộ nhận. “Đàn em” của Thuận thì ra sức tung hô, tô vẽ cho Thuận. Những mối liên kết ranh ma đã tạo cho Thuận một thế lực tiềm ẩn.
Như diều gặp gió, khi chương trình xây dựng nông thôn mới triển khai, một số công trình dân sinh được khởi công xây dựng. Đương nhiệm Chủ tịch xã bị bệnh hiểm nghèo phải đi điều trị dài ngày, Thuận được thay vào vị trí quyền Chủ tịch. Như vậy tất cả quyền sinh, quyền phát đã đến tay. Đúng là cầu được ước thấy. Mấy chục tỷ đồng đầu tư vào các công trình xây dựng đều vào tay Thuận. Ngoài một số công trình thủy lợi và giao thông nội đồng, kênh mương đều tiến hành tu bổ nâng cấp. Mà theo qui luật kinh tế thị trường thì chủ tài khoản sẽ được ôm trọn mười phần trăm của công trình, đấy là chưa kể nhiều lô đất, cánh rừng phòng hộ được chuyển đổi một cách tinh vi. Người ta thường nói no ăn ấm cật chớ có sai. Kể từ khi có tiền Thuận mua sắm ăn chơi xả láng, ở một xã nghèo mà mới lên Chủ tịch chưa lâu Thuận đã sắm một xe ô tô bốn chỗ sang trọng đắt tiền, trong khi kể cả lãnh đạo huyện cũng chưa ai có ô tô riêng. Dư luận trong làng ngoài xã Thuận đều bỏ ngoài tai, ngay đến anh em trong nhà góp ý Thuận còn phản ứng ra mặt.
Xuân Yến là người xã bên cạnh, Thị làm nghề môi giới buôn bán bất động sản, là một người nhanh nhẹn, nói năng khéo léo. Trong các phi vụ buôn bán bất dộng sản trong khu vực thì Xuân Yến đã có mối liên hệ mật thiết với rất nhiều các vị quan chức trong huyện. Tuy nhiên nhiều vị cũng bị thị làm cho tan gia bại sản vì cái sắc của thị. Cũng chính vì cái mối làm ăn, quan hệ của thị mà vợ chồng thị phải đưa nhau ra tòa, sau nhiều năm sống ly thân. Kể từ khi Xuân Yến ly dị chồng thì mối quan hệ mập mờ lâu nay giữa thị với Thuận đã lộ rõ và công khai hơn, mặc dù Thuận vẫn đang có một gia đình yên ấm. Xuân Yến và Thuận công khai mối làm ăn, rồi góp vốn mua đất xây nhà, thường xuyên cặp kè nhau mặc cho thiên hạ xì xào bàn tán.
Minh Sơn là một xã nghèo thuộc vùng chiêm trũng. Từ ngàn xưa các cụ đã có câu “Chưa mưa đã úng, chưa nắng đã hạn”. Cuộc sống nhân dân chật vật, lam lũ quanh năm, vậy mà cái đói, cái nghèo cũng cứ níu kéo. Cũng nhờ có chính sách đổi mới của Đảng, Nhà nước nên nhân dân Minh Sơn dần dần thay da đổi thịt, cuộc sống khá lên, nhà nhà có của ăn, của để. Mấy năm gần đây chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới như luồng gió mới về các vùng quê, xã Minh Sơn cũng không ngoại lệ. Đây cũng chính là cơ hội để Thuận và bè cánh làm ăn, các công trình đường giao thông nông thôn, đường giao thông nội đồng, các mương máng được bê tông hóa, các công trình nhà văn hóa, công sở, trung tâm văn hóa thể thao…Tính ra cũng ngót nghét ba bốn chục tỷ đồng. Đấy là chưa kể mấy chục ha đất canh tác được chuyển đổi, san lấp rồi chia lô bán đấu thầu…Các công trình được thi công, xây dựng gấp rút, cả xã như một công trường lớn, chủ thầu lớn, chủ thầu nhỏ lượn lờ thi nhau ra các chiêu lấy lòng xếp. Nhà Chủ tịch tấp nập khách, hết tốp này đến tốp khác. Bà Chủ tịch thì từ sáng sớm tới khuya bận rộn tiếp khách, nhận phong bao, phong bì và bao giờ cũng thế khi tiễn khách ra về cũng lặp lại câu cửa miệng: “Chú yên tâm chị sẽ không để thiệt đâu, gì chứ công trình này không chú thì ai vào đấy…”
Lễ đón bằng công nhận xã Nông thôn mới được tổ chức long trọng. Khách đến nườm nượp, xe to, xẻ nhỏ đứng chật đường. Xã đã mời hẳn một đoàn văn công từ Hà Nội về biểu diễn chào mừng. Một dàn tiếp viên là những giáo viên trường tiểu học và mầm non lộng lẫy trong tà áo dài. Trong buổi lễ đại biểu khách mời và nhân dân trong xã được nghe Chủ tịch Thuận đọc một bản báo cáo dài năm trang giấy A4. Thành tích trong 5 năm phấn đấu xây dựng với một khối lượng công việc đồ sộ, kinh phí hơn bốn mươi tỷ đồng… Được biết tổng kinh phí xây dựng thì huy động nhân dân toàn xã, các nhà hảo tâm, con cháu xa quê được hai mươi tỷ, số còn lại là phải đi vay. Mặc dù vậy nhưng sau lễ đón nhận Nông thôn mới thì Thuận lại tư vấn cho HĐND thông qua một số công trình thủy lợi trị giá vài tỷ đồng. Các công trình xây trước bắt đầu lộ rõ sự xuống cấp thì công trình mới lại thi nhau mọc lên. Trong dân đã xì xào bàn tán và rồi đơn thư khiếu kiện đã đến các cơ quan cấp trên. Giữa lúc chuẩn bị chọn lựa nhân sự chuẩn bị cho đại hội Đảng thì thanh tra vào cuộc.
Mọi cố gắng về tiền tài vật lực mà vợ Thuận lâu nay chạy vị trí cho nhiệm kỳ tới đành đổ bể. Thuận bị đình chỉ công tác trong khi thanh tra làm rõ những sai phạm làm thất thoát tài sản ảnh hưởng tới chất lượng công trình. Đồng thời liên quan tới sai phạm trong quản lý đất đai. Đúng là họa vô đơn chí, cùng lúc thì ả nhân tình cũng tuyến bố căn nhà ba tầng mà Thuận bỏ tiền ra xây cùng cô ta đứng tên sổ đỏ là con trai của Xuân Yến. Người đời thường nói bắc thang lên hỏi ông trời… quả không sai …
Quả đúng vậy, thói đời, khi ăn nên làm ra, người ta rất dễ quên anh em họ hàng. Thuở hàn vi thì củ sắn bẻ đôi, nhưng khi có chút quyền chức thì mất bạn mất bè. Thấy bạn bè, ngỡ người ta đến nhờ vả cầu cạnh.
Hẳn lúc này ngồi rỗi, Thuận mới có dịp ngẫm nghĩ, mọi cái giá - dù muốn hay không - đều được cân đối sòng phẳng. Tạo hóa đã ban quy chế như vậy, không ai có thể hy vọng ngoại lệ cho mình./
B.V.H
Hội viên HVHNT TS