Vaccine COVID-19 của Việt Nam đang trong giai đoạn thử nghiệm tiền lâm sàng

Trên thế giới hiện có 150 vaccine COVID-19 đang trong giai đoạn nghiên cứu và thử nghiệm. Trong 4 đơn vị nghiên cứu vaccine của Việt Nam có 2 đơn vị dự kiến vào cuối năm 2020 sẽ bắt đầu thử nghiệm vòng 1 trên người, nếu ở điều kiện thuận lợi, năm 2021 Việt Nam có thể sản xuất được vaccine.

VnExpress dẫn lời đại diện cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, bộ Y tế cho biết, ứng cử viên tiềm năng nhất trong 4 đơn vị là vaccine của công ty Nanogen. Theo dự kiến, vào cuối tháng 11 hoặc đầu tháng 12, công ty sẽ hoàn thành hồ sơ nghiên cứu trên động vật để chuyển sang thử nghiệm trên người. Dự định địa điểm triển khai thử nghiệm tiêm vaccine ngừa COVID-19 trên người là Học viện Quân y.

Bên cạnh công ty Nanogen, ba nhà sản xuất khác cũng tham gia vào công tác nghiên cứu vaccine COVID-19 là Viện Vaccine và Sinh phẩm y tế Nha Trang (IVAC), Công ty Vaccine và Sinh phẩm số 1 (Vabiotech), Trung tâm Nghiên cứu sản xuất vaccine và Sinh phẩm y tế (Polyvac).

IVAC đang phối hợp với Mỹ để test thử thách, nghĩa là cho động vật đã tiêm vaccine tiếp xúc với mầm bệnh để kiểm tra hiệu quả bảo vệ. Trong khi Polyvac phát triển chủng giống virus cho vaccine.

Chủ tịch Vabiotech, Tiến sĩ Đỗ Tuấn Đạt cho biết đang thử nghiệm vaccine trên khỉ, dự kiến tuần tới sẽ lấy mẫu đánh giá tính sinh miễn dịch. Theo Tiến sĩ, nghiên cứu tiền lâm sàng rất quan trọng vì các số liệu thu được trên động vật có thể giúp ích trong quá trình nghiên cứu vaccine trên người.

Quá trình phát triển vaccine gồm tối thiểu 5 bước: một là các nhà nghiên cứu lựa chọn dự tuyển vaccine nhằm tạo ra kháng nguyên có tính sinh miễn dịch và an toàn khi sử dụng trên người trong tươi lai. Hai là, đánh giá tính hiệu quả của vaccine khi thử nghiệm trên động vật.

Nếu nhận thấy động vật an toàn, các nhà khoa học tiếp tục đánh giá vaccine trên người. Công đoạn này sẽ được diễn ra trong 3 giai đoạn.

Giai đoạn một thử nghiệm từ 30 - 150 người, giai đoạn hai cần kiểm tra trên ít nhất 200 người. Vaccine ở giai đoạn ba được thử nghiệm cho ít nhất 800 người, đồng thời theo dõi tối thiểu trong một năm kể từ ngày được tiêm mũi vaccine cuối cùng. Hiện tại, các ứng viên vaccine của Việt Nam đều đang trong giai đoạn nghiên cứu tiền lâm sàng.

Theo Gia đình & Xã hội, Phó Cục trưởng Khoa học công nghệ và Đào tạo là ông Nguyễn Ngô Quang thông tin thêm, ba giai đoạn thử nghiệm lâm sàng nhằm đánh giá tính an toàn, hiệu lực bảo vệ và xác định số lần tiêm trong một liệu trình của vaccine. Nhà sản xuất sẽ là đơn vị đề xuất kế hoạch thử nghệm lâm sàng.

Vì công tác phòng bệnh của Việt Nam được thực hiện tốt nên tỷ lệ bệnh nhân dương tính lây nhiễm ngoài cộng đồng rất thất. Điều này gây ra một số khó khăn trong thử nghiệm vaccine ở giai đoạn 3. Do đó, các chuyên gia đề xuất so sánh đối chứng về tỷ lệ an toàn và tính sinh miễn dịch giữa vaccine được cấp phép ở nước ngoài với sản phẩm của Việt Nam.

Ngoài ra, Việt Nam có thể mời các nước có bệnh nhân và vùng dịch tễ cùng tham gia nghiên cứu ở giai đoạn 3. Hiện tại Việt Nam cũng đang làm việc với các nhà sản xuất nước ngoài để sớm tiếp cận vaccine.

( C. H sưu tầm)