"Cuộc đời với những chuyến đi" - Ký ức của CCB – Thiếu tướng Hoàng Kiền
Sự kiện Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao của Đảng và Nhà nước sang thăm hữu nghị chính thức CHDCND Lào; Dự Lễ khánh thành và trao tặng công trình Nhà Quốc hội Lào. Đây là hoạt động biểu tượng của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào trên tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa".
Thiếu tướng Hoàng Kiền – Một Cựu chiến binh từng mang cái tên “người lính của một thuở Trường Sơn, một thời Biển đảo” đau đáu theo dõi và hướng về sự kiện của tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa" mà lịch sử chỉ có giữa toàn Đảng, toàn quân và toàn dân hai nước Việt – Lào…
Và đây – Dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền về những chuyến đi, về những tháng năm ông gắn bó với mảnh đất, con người của đất nước “triệu Voi”, với con đường Trường Sơn vắt ngang qua hai nước Việt - Lào đã tuôn trào để rồi ông ngồi viết – viết cả loạt bài từ dòng ký ức ấy…
Trường Sơn xin trân trọng lần lượt giới thiệu cùng các đồng chí và bạn đọc loạt bài viết từ dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền.
.jpg)
CUỘC ĐỜI VỚI NHỮNG CHUYẾN ĐI
NHỮNG CHUYẾN ĐI SANG NƯỚC LÀO
CHUYẾN MÁY BAY ĐI NƯỚC NGOÀI ĐẦU TIÊN
Từ Hà Nội sang Viên Chăn thăm nước Lào, làm việc với Cục Công binh Quân đội nhân dân Lào.
Tháng 8 năm 1970 là thầy giáo cấp hai tôi lên đường đi đánh Mỹ, lưng đeo ba lô nặng, tay chống gậy, chân đi bộ vượt Trường Sơn. Gần 6 năm trên đường Trường Sơn tôi đi khắp các tỉnh nam Lào, nhưng hầu hết ở vùng rừng núi. Tháng 4 năm 1976, Sư đoàn Công binh 565 chúng tôi rút quân từ bên Lào về nước, Trung đoàn 34 là đơn vị cuối cùng của Sư đoàn 565, của Bộ đội Trường Sơn về nước. Đoàn xe chở hơn 600 cán bộ chiến sĩ mang theo gần 450 bộ hài cốt đồng đội về cùng sau 14 năm chiến đấu trên Chiến trường Trường Sơn rực lửa trên đất bạn Lào.
Nay sau 22 năm, tôi trở lại nước Lào bằng Máy Bay, đến thủ đô Viên Chăn lần đầu tiên, bao kỷ niệm bừng lên trong lòng.
Tháng 10 năm 1998, đoàn cán bộ Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam sang tham quan đất nước Cham Pa, làm việc với Cục Công binh quân đội nhân dân Lào. Đại tá Đặng Văn Phúc - Tư lệnh Công binh - Trưởng đoàn, Đại tá Hoàng Khánh Hưng - Phó tư lệnh Chính trị - Phó đoàn, các thành viên có: Thượng tá Hoàng Kiền - Phó Tham mưu trưởng, Thượng tá Nguyễn Thành Định - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật, Thượng tá - Tiến sĩ Phạm Ngọc Nam - Phó viện trưởng Viện kỹ thuật Công binh. Bên Việt Nam đang là chế độ mùa đông, ngày 17 tháng 10 năm 1998 Máy Bay hạ cánh xuống sân bay Thủ đô Viên chăn của Lào, trời mùa khô nắng chang chang rất nóng. Anh Nam phụ trách phim ảnh mang máy ảnh đi theo chụp ảnh tại sân bay luôn, tôi mặc áo véc một túi áo bị lệch nhớ mãi. Cục Công binh Lào ra đón vào nghỉ tại nhà khách Lát Xa Vông của Bộ Quốc phòng Lào. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước tôi hoạt động trên đường Trường Sơn, gần 6 năm bên nước Lào, tiếng Lào cũng nói được, sau 22 năm không dùng nay cũng quên nhiều, nhưng nghe bạn nói chuyện cũng nhớ dần ra. Sáng hôm sau gặp nhau trao tặng quà cho tập thể tranh ảnh, cá nhân quí nhất là mực khô, mỗi đồng chí cán bộ cục Công binh bạn một gói, tập thể một gói chung, do Thượng tá Nguyễn Thành Định - " Chủ nhiệm Hậu cần " của Đoàn phụ trách.
Ngày 16, Hai bên hội đàm, trao đổi với nhau hết mọi vấn đề, với tình cảm chân thành Anh em - Đồng chí. Đoàn đi thăm các đơn vị Công binh của bạn, một Trung đoàn đang xây dựng sân bay Siêng Khoảng xa quá không đến được. Thăm các Tiểu đoàn Công binh, đại đội kho, hai bên tặng quà nhau, trao đổi thân tình, tình hình chung là bạn rất nhiều khó khăn. Nhà cửa cấp 4 trở xuống, trang bị kỹ thuật hư hỏng xuống cấp nhiều không có phụ tùng sửa chữa, đến nhà ăn xem mâm cơm thật là cảm thông, chỉ có một xoong xôi nếp với một đĩa muối ớt chấm ăn thôi. Đất đai rộng nhưng để hoang hoá rất lãng phí, Đại tá Đặng Văn Phúc góp ý với chỉ huy các đơn vị rất nhiều nội dung, đặc biệt mô hình VAC.
Chiều ngày 19, Cục Công binh Lào mời đoàn đến thăm đại đội kho 52, cán bộ các đơn vị Công binh của bạn cùng vợ đến đông đủ, liên hoan và múa Lăm vông thật là vui. Tôi và anh Phúc là Công binh Trường Sơn, công tác bên Lào khá lâu, nhưng lần đầu tiên nay mới được múa lăm vông - một nét văn hoá truyền thống rất đẹp của nước Lào. Cục Công binh bạn tặng quà cho các thành viên và cho Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam.
Bạn đưa đoàn đi thăm Thủ đô, đất đai khá rộng, dân số ít nên Thủ đô thoáng đãng thanh bình. Đến thăm nhà máy thủy điện Nậm Ngừng trên bờ sông Mê Công sản xuất điện bán cho Thái Lan, thăm Khải hoàn môn, thăm chùa Thạt Luông dát vàng rất đẹp. Lào là đất nước của đạo Phật nên chùa chiền, sư sãi nhiều lắm. Sau khi thăm các đơn vị, tham quan xong hai bên họp lại, Thượng tá Hoàng Kiền là thư ký đoàn được giao soạn thảo văn bản ghi nhớ, Thượng tá Nguyễn Thành Định tham gia. Trong văn bản ghi nhớ có một điểm là hai bên tổ chức các Đoàn cán bộ cấp cao thăm nhau luôn phiên năm bên Lào, năm bên Việt Nam để trao đổi học tập kinh nghiệm giúp đỡ lẫn nhau. Đây là một nội dung rất quan trọng để hai bên báo cáo Bộ Quốc phòng mở ra quan hệ lâu dài.
Trước mắt năm 1998, Công binh Việt Nam giúp Công binh Lào 2 cơ số khí tài và quân cụ cầm tay. Trưởng đoàn thông qua cả đoàn bổ sung hoàn chỉnh, hai bên thống nhất cao cùng ký để thực hiện.
Ngày 20 tháng 10, Thiếu tướng Bun Thoong - Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội nhân dân Lào làm việc với đoàn, chứng kiến những nội dung Công binh hai bên đã có văn bản ghi nhớ.
Đoàn đến thăm gia đình ăn cơm tại nhà Đại tá O Xả - Cục trưởng, thăm gia đình hai cục phó Trung tá Viêng Xay và Trung tá Bun Phết ( quân đội Lào không có thượng tá ), gia đình đã chuẩn bị cỗ nhưng khuya quá, đường xa nên không kịp ăn, chúng tôi ra về mà hai gia đình thật lưu luyến, mãi nửa đêm mới về đến nhà nghỉ.
Đoàn đến chào Đại sứ quán Việt Nam tại Viên Chăn khi đến và trước khi về, được Đại sứ quán trao đổi thêm về tình hình nước bạn, hoan nghênh hoạt động và sự giúp đỡ của Công binh Việt Nam đối với Công binh Lào. Cán bộ Đại sứ quán đã dẫn đoàn đi may bộ quần áo ký giả, từ năm 1998 đến nay sau gần phần tư thế kỷ tôi vẫn đang dùng.
Chuyến Máy Bay ấy mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ giữa lực lượng Công binh hai nước Việt Nam và Lào.
Ngày 10 tháng 8 năm 2021
Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền.
(Còn nữa)