"Cuộc đời với những chuyến đi" - Ký ức của CCB – Thiếu tướng Hoàng Kiền (Tiếp theo 49)
Sự kiện Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao của Đảng và Nhà nước sang thăm hữu nghị chính thức CHDCND Lào; Dự Lễ khánh thành và trao tặng công trình Nhà Quốc hội Lào. Đây là hoạt động biểu tượng của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào trên tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa".
Thiếu tướng Hoàng Kiền – Một Cựu chiến binh từng mang cái tên “người lính của một thuở Trường Sơn, một thời Biển đảo” đau đáu theo dõi và hướng về sự kiện của tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa" mà lịch sử chỉ có giữa toàn Đảng, toàn quân và toàn dân hai nước Việt – Lào…
Và đây – Dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền về những chuyến đi, về những tháng năm ông gắn bó với mảnh đất, con người của đất nước “triệu Voi”, với con đường Trường Sơn vắt ngang qua hai nước Việt - Lào đã tuôn trào để rồi ông ngồi viết – viết cả loạt bài từ dòng ký ức ấy…
Trường Sơn xin trân trọng lần lượt giới thiệu cùng các đồng chí và bạn đọc loạt bài viết từ dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền.
CUỘC ĐỜI VỚI NHỮNG CHUYẾN ĐI
(Tiếp theo 49)
Bài số 54
NHỮNG CHUYẾN Ô TÔ BÊN LÀO
CHUYẾN Ô TÔ THĂM CÁC ĐƠN VỊ CÔNG BINH QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN LÀO
Tháng 5 năm 2006, Đoàn cán bộ Bộ Tư lệnh Công binh sang thăm nước Lào và dự lễ khánh thành bàn giao Xưởng sửa chữa Vũ khí Trang bị Kỹ thuật Công binh cho Cục Công binh Lào gồm có các đồng chí : Thiếu tướng Hoàng Kiền - Tư lệnh Công binh, Thiếu tướng Mai Ngọc Linh - Chính ủy Công binh, Đại tá Trần Văn Hoà - Chủ nhiệm Chính trị Binh chủng , Đại tá Trần Đăng Sơn - Cục trưởng Cục Kỹ thuật Công binh, Đại tá Phạm Quang Xuân - Hiệu trưởng Trường Sỹ quan Công binh, Đại tá Nguyễn Hồng Hà - Giám đốc Nhà máy X49, cùng một số cán bộ cơ quan Bộ tư lệnh và nhà máy X49.
Buổi lễ bàn giao diễn ra theo kế hoạch và thành công tốt đẹp. Sau đó Đại tá O Xả - Cục trưởng Cục Công binh Quân đội nhân dân Lào đưa đoàn đến thăm chào Thiếu tướng Kèn Khăm Sẻng - la- thon - Tổng tham mưu trưởng quân đội nhân dân Lào, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, được Ông tiếp nói chuyện, trao đổi những nội dung rất thiết thực và thân tình.
Tôi báo cáo kết quả hợp tác giúp đỡ của Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam đối với Cục Công binh Quân đội nhân dân Lào về các mặt trong thời qua và đề nghị được đi thăm các đơn vị Công binh Quân đội nhân dân Lào để tìm hiểu và trao đổi, hợp tác giúp đỡ nhau.
Thiếu tướng Kèn Khăm nói: Thiếu tướng Hoàng Kiền đã có 6 năm chiến đấu trên chiến trường Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hoà bình đồng chí đã sang thăm nước Lào lần thứ ba, lần đầu tôi chưa làm Tổng tham mưu trưởng, lần thứ hai đồng chí sang giúp khảo sát lập dự án ATK, tôi đã làm việc với đồng chí, nay là lần thứ ba, Bộ Quốc phòng Lào hoan nghênh và cám ơn sự giúp đỡ của Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam nói chung và cá nhân Thiếu tướng Hoàng Kiền nói riêng đối với Cục Công binh Lào. Tôi mong các đồng chí tiếp tục quan tâm giúp đỡ Công binh Lào trong thời gian tới.
Sau đó Tổng tham mưu trưởng giới thiệu về tổ chức quân đội nhân dân Lào. Quân đội Lào cũng có đủ các quân binh chủng, nhưng lực lượng chính là lục quân có 5 Sư đoàn Bộ binh, chúng tôi không có quân đoàn, không tổ chức quân khu, các đồng chí có thể đến thăm các đơn vị Công binh do Cục Công binh quản lý, thăm các Sư đoàn Bộ binh có các tiểu đoàn Công binh. Thăm một tỉnh đội có đại đội Công binh, nên đến tỉnh Hủa Phăn, nơi có căn cứ Sầm Nưa mà Công binh Việt Nam đã giúp xây dựng công trình trong kháng chiến chống Mỹ. Tỉnh này giáp với ba tỉnh của Việt Nam, toàn bộ biên giới Sơn La, một phần Điện Biên, một phần Thanh Hoá, tôi đến thăm anh em nói chuyện một tỉnh kết nghĩa với ba tỉnh chung đường biên giới, mỗi năm sang thăm ba tỉnh, đón ba tỉnh sang thăm nên cơ quan ngoại vụ vất vả lắm. Bên Lào chúng tôi không tổ chức Bộ đội Biên phòng, nhiệm vụ Biên Phòng giao cho tỉnh đội luôn, một đồn biên phòng của Lào đảm nhiệm và quan hệ với ba đồn Biên phòng của Việt Nam cũng nhiều việc hơn bên các đồng chí.....
Tôi báo cáo xin đi thăm các đơn vị Công binh do Cục Công binh quản lý và các sư đoàn bộ binh, còn Hủa Phăn xa quá, dịp sau chúng tôi đi từ Việt Nam sang cho gần.
Tổng tham mưu trưởng nhất trí và giao cho Đại tá O Xả đưa đoàn đi, giao cho Văn phòng Bộ Quốc phòng thông báo cho các Sư đoàn đón tiếp.
Tôi hỏi: Đồng chí Tổng tham mưu trưởng dân tộc Lào gì ạ?
Tôi là người Lào Thưng, cũng như dân tộc thiểu số bên Việt Nam, bên Việt Nam người kinh là đông nhất, bên Lào người Lào Lum là đông nhất.
Đồng chí nói tiếng Việt được không ạ?
Tôi sang Việt Nam nhiều lần nhưng đều ngắn thôi nên không thạo tiếng Việt.
Tôi mời có dịp sang thăm Việt Nam, kính mời Tổng tham mưu trưởng - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đến thăm Bộ Tư lệnh Công binh.
Đồng chí vui vẻ nhận lời.
Tổng tham mưu trưởng Kèn Khăm nâng ly chúc sức khỏe đoàn, chúc tình hữu nghị giữa Quân đội hai nước, Công binh hai Quân đội ngày càng gắn bó giúp nhau xây dựng ngày càng vững mạnh.
CHUYẾN ĐI THĂM CÁC ĐƠN VỊ
Đoàn đi thăm các đơn vị Công binh trước, một Trung đoàn, 4 tiểu đoàn, một Trường sơ cấp, một đại đội kho. Có đến Học viện Cay sỏn Phom vi hản thăm khoa Công binh nhưng do bạn hiệp đồng lệch giờ nên các giáo viên lên lớp hết không gặp được. Thăm các đơn vị Công binh, trang bị kỹ thuật đang được Đội sửa chữa cơ động của Xí nghiệp 143 thuộc Nhà máy X49 - Bộ Tư lệnh Công binh do Thượng tá Nguyễn Ngọc Minh - Giám đốc xí nghiệp và Trung tá Trần Đăng Hiếu cán bộ Cục Kỹ thuật Công binh tổ chức giúp sửa chữa. Tình hình về đời sống vẫn còn khó khăn, doanh trại còn đơn sơ, nhà ở đều nhà tạm cả. Tối hôm ấy đến thăm Trường sơ cấp Công binh mới thành lập, đường xa khó đi mãi 21 giờ mới đến nơi, toàn Trường tập trung chờ, không có điện, dưới ánh đèn dầu tù mù trên sân, học viên lớp tiểu đội trưởng và lớp sơ cấp kỹ thuật Công binh chuẩn bị khai giảng khoá đầu tiên. Sau khi nghe Hiệu trưởng báo cáo, thấy rất nhiều khó khăn. Tôi phát biểu, thăm hỏi trao đổi và thông báo sẽ tặng nhà trường:
Một bộ tài liệu đào tạo tiểu đội trưởng Công binh.
Một bộ tài liệu đào tạo nhân viên sơ cấp kỹ thuật Công binh các ngành nghề.
Hai bộ học cụ huấn luyện cho hai đối tượng.
Cán bộ, giáo viên, học viên nhà trường rất phấn khởi.
Đồng chí Hiệu trưởng phát biểu: lần đầu tiên Trường được đón một sĩ quan cấp tướng đến thăm, đồng chí Cục trưởng Cục Công binh do bận công việc hôm nay đưa đoàn đến thăm cũng là lần đầu đến đây. Thật thông cảm với những khó khăn của bạn.
Đến thăm các Sư đoàn bộ binh, Đoàn được đón tiếp rất trọng thể và thân tình, thăm các Tiểu đoàn Công binh, điều kiện sinh hoạt vẫn còn nhiều khó khăn nhưng có khá hơn, công tác kỹ thuật được Tổng cục kỹ thuật quan tâm hơn, Đội sửa chữa xe máy công binh Việt Nam đã đến giúp khôi phục, sửa chữa, đồng bộ trang bị kỹ thuật đã cơ bản hoàn thành.
Sau khi đi thăm một vòng các đơn vị Công binh chúng tôi có buổi trao đổi giữa đoàn Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam và Cục Công binh Lào, Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam tiếp tục cử đội Sửa chữa cơ động hàng năm sang cùng phụ tùng vật tư, tự bảo đảm kinh phí các mặt giúp Cục Công binh Lào cho đến khi hoàn thành toàn bộ việc sửa chữa khôi phục đồng bộ vũ khí trang bị kỹ thuật cho công binh Lào.
Đón 25 cán bộ nhân viên sang học tập, đào tạo tại Nhà máy X49 của Bộ Tư lệnh Công binh thời gian 3 tháng.
Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam tặng Cục Công binh Lào hai bộ máy đóng gạch, về tổ chức đóng gạch tự xây dựng doanh trại.
Tối cuối cùng trước khi chia tay, Cục Công binh Lào tổ chức buổi liên hoan giao lưu tại Đại đội kho Công binh 52, cán bộ Cục và các đơn vị Công binh cùng vợ có mặt đông đủ. Hai bên phát biểu trao đổi thật thân tình, nâng ly chúc sức khỏe nhau rồi cùng múa lăm vông đến nửa đêm, rất vui chia tay nhau thật là lưu luyến.
Trên đường về Cục Công binh đưa đoàn đến thăm Sư đoàn 4 đóng quân gần thị xã Pạc San - Tỉnh Khăm Muộn. Ban chỉ huy Sư đoàn đón tiếp, đưa đi thăm khu kỹ thuật của Sư đoàn và trọng tâm là khu trang bị kỹ thuật Công binh, Đội sửa chữa cơ động của Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam đang sửa chữa tại đây, được các đồng chí chỉ huy Sư đoàn rất khen. Hai bên trao đổi thân tình, tặng quà cho nhau rồi liên hoan, phòn lăm vông thật vui. Chiều đoàn đi tham quan thị xã Pạc San bên bờ sông Mê Công thanh bình tươi đẹp. Buổi tối, Đoàn đại biểu Bộ Tư lệnh Công binh Việt Nam tổ chức liên hoan chia tay Cục Công binh Quân đội nhân dân Lào, mời lãnh đạo tỉnh Khăm Muộn, Tỉnh đội, Bộ chỉ huy Sư đoàn 4 cùng dự trong không khí thắm tình hữu nghị anh em Việt Nam - Lào. Mọi người say sưa múa Lăm Vông cho đến khuya mới chia tay.
Sáng hôm sau chúng tôi lên đường về nước theo quốc lộ 8 qua cửa khẩu cầu treo Hà Tĩnh, Cục Công binh chia tay đến tận cửa khẩu biên giới. Hai bên thống nhất sẽ trao tặng hai bộ máy đóng gạch cùng các tài liệu, học cụ huấn luyện tại đây. Bắt tay chào nhau đầy lưu luyến.
THIẾU TƯỚNG KÈN KHĂM SẺNG LA THON - TTMT, THỨ TRƯỞNG BỘ QUỐC PHÒNG LÀO THĂM BỘ TƯ LỆNH CÔNG BINH
Tháng 4 năm 2007 Thiếu tướng Kèn Khăm Sẻng - la- thon - Tổng tham mưu trưởng quân đội nhân dân Lào - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng nước Lào sang thăm Việt Nam, Ông đến thăm Bộ Tư lệnh Công binh, có Đại tá O Xả- Cục trưởng Cục Công binh đi cùng. Tổng tham mưu trưởng quân đội nhân dân Lào được ủy quyền của Chủ tịch nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào trao tặng Huân chương hữu nghị của nhà nước Lào cho Thiếu tướng Hoàng Kiền - Tư lệnh Công binh Quân đội nhân dân Việt Nam. Niềm vinh dự tự hào của Binh chủng Công binh nói chung và cá nhân tôi nói riêng. Thiếu tướng Kèn Khăm mời Bộ Tư lệnh Công binh và Tư lệnh Công binh Hoàng Kiền sang thăm trao đổi với Cục Công binh Lào vào năm 2008, chúng tôi vui mừng nhận lời như văn bản ghi nhớ năm 1998 đã thống nhất.
Tháng 8 năm 2007 tôi có quyết định điều sang làm Giám đốc Ban quản lý dự án Đường Tuần tra biên giới, không có điều kiện sang Lào thực hiện các nội dung của Công binh nữa. Các Tư lệnh tiếp sau cũng bận nhiều việc nên không có điều kiện sang thăm để hai bên kết nối giao lưu như trước.
Mấy năm sau nghe tin Thiếu tướng Kèn Khăm Sẻng - la - thon qua đời, thật là thương tiếc Ông.
Mặt trời vẫn mọc đàng đông
Nghĩa tình Lào- Việt mãi không phai mờ.
Ngày 7 tháng 9 năm 2021
Thiếu tướng Hoàng Kiền
Nguyên Tư lệnh Công binh
Phó chủ tịch Hội truyền thống Trường Sơn- Đường Hồ Chí Minh Việt Nam
(Còn nữa)