Nhân kỷ niệm 41 năm ngày giải phóng miềm Nam

thống nhất đất nước (30-4-1975/ 30-4-2016)

HÀNH TRÌNH 36 NĂM

VÀ CUỘC HỘI NGỘ CẢM ĐỘNG

         Sinh thời, bố vợ tôi luôn nhắc đến một người phụ nữ ở Quảng Nam. Đến bây giờ, chắc hẳn ông vẫn chưa biết là bà đã về ở Đà Nẵng, thành phố là niềm tự hào của cả khúc ruột miền Trung trong thơ Tố Hữu thủa nào…

         Năm 1966, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào thời kỳ khốc liệt nhất, bố vợ tôi rời vùng đất Châu Giang, Duy Tiên của tỉnh đồng chiêm trũng Nam Hà nhập ngũ. Khi ấy, chàng thanh niên vừa tròn 19 tuổi cầm súng theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ Quốc, rời xa cha mẹ và cô em út mới chừng chục tuổi.  Ông chiến đấu ở khu V, chủ yếu ở mặt trận 44 Quảng Đà (tên gọi chung cho Quảng Nam và Đà Nẵng). Nghe ông kể, có những lần máy bay Mỹ rải chất độc trắng xóa rừng, khi ấy ông cùng đồng đội tìm mọi nguồn nước để nhúng khăn tay, có những lần vào mùa khô không tìm được nước, phải đái vào khăn, bịt mũi nhằm làm giảm tác hại của chất độc do máy bay rải xuống.

         Những năm 1966-1968 là thời kỳ khốc liệt của miền Trung. Bố vợ tôi quen bác Ba trong thời kỳ này ở Thành Mỹ - huyện Giàng nơi có dẫy Trường Sơn hùng vĩ. Bác Ba hoạt động cách mạng ở quê nhà tại xã Đại Hồng, huyện Đại Lộc, bị lộ, bị cảnh sát ngụy bắt đánh đập. Sau khi được thả ra, tổ chức cách mạng bố trí cho bác lên huyện miền núi Giàng, giáp với Lào công tác. Khi này, bố vợ tôi hoạt động 3 cùng với dân.  Mỗi khi có địch càn quét, ông được bác Ba cùng gia đình giấu dưới hầm bí mật. Bác Ba hơn bố vợ tôi 1 giáp. Gia đình bác quý chàng bộ đội người Bắc lắm, chính ông là người lao xuống dòng nước chảy xiết cứu người con trai của gia đình bác Ba - cậu bé Tuấn Anh khi ấy đang chìm dần dưới dòng sông hung dữ.

Bằng khen do UBND tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng tặng bà Lê Thị Ba

         Cuộc chiến ác liệt ở mặt trận Quảng Đà giữa một bên là bộ đội, du kích trang bị thô sơ với một bên là quân đội hùng mạnh được trang bị vũ khí hiện đại đến tận răng cuối cùng đã kết thúc vào năm 1975. Biết bao người đã ngã xuống, hy sinh cả tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình cho Tổ Quốc. Bố vợ tôi may mắn trở về quê hương chiêm trũng sau 9 năm chiến đấu ác liệt nhưng để lại cánh tay phải ở chiến trường và mang về những căn bệnh khi trái gió, trở trời. Ông mất khi mới 67 tuổi, sau 5 tháng chiến đấu với căn bệnh ung thư phổi.  Có lẽ những gian khổ thời chiến trường cùng với hậu quả của việc nhiễm chất độc hóa học khi máy bay Mỹ thả xuống  nhằm hủy diệt những cánh  rừng, không cho bộ đội Việt có nơi ẩn nấp, làm ông kiệt sức...

Ông Nghiêm Quang Vương năm 2011

         Những năm cuối đời, lúc nào tôi cũng thấy ông đau đáu nỗi niềm: không biết chị Ba, người chị nuôi của ông hiện thế nào? Chiến tranh, mọi người ly tán. Chiến tranh làm thất lạc bao địa chỉ. Ông chỉ nhớ người chị làm công tác Phụ nữ ở huyện Giàng đã che dấu, nuôi ông và bao đồng đội. Người chị vào năm 1980 khi ra Hà Nội công tác có rẽ về quê Châu Giang thăm ông và từ đó bặt tin. Những năm sau chiến tranh, phương tiện thông tin liên lạc còn ít ỏi. Huyện Giàng lại được chia làm đôi, Đông Giang và Tây Giang. Hồ sơ quản lý cán bộ không như bây giờ, tuyến huyện sang lắm là có máy đánh chữ cổ lỗ sỹ… Người thương binh hạng 3/4 gặp nhiều khó khăn trong đời sống, nhiều lần dự định đi tìm người chị nuôi trong chiến tranh nhưng chưa thực hiện được.

         Sau khi nằm điều trị tại Bệnh viện Quân đội 103 được 2 tháng, ông thấy người khỏe hơn và lại hào hứng khi nhắc đến chuyện đi tìm chị Ba.

         Một vài năm trước, tôi nói với ông khi có dịp vào Quảng Nam công tác sẽ đi tìm bác Ba, nhưng thông tin về bác rất mơ hồ. Không địa chỉ, không một bức hình, chỉ duy nhất là một bức thư bác Ba viết năm 1980 bằng mực xanh trên giấy đen đã ố vàng (cũng không có địa chỉ nốt). Vì vậy cứ lần lữa…

Thư chị Ba gửi cho em Vương vào năm 1980

         Khi vợ chồng chăm ông trong bệnh viện, tôi chợt nghĩ: Hay là mình nhờ Hội Phụ nữ, nơi thời trẻ bác Ba công tác. Thế là tôi tìm hiểu trên Internet về huyện Giàng xưa, Tây Giang và Đông Giang nay, kể cả điện thoại tìm kiếm nhưng không có một chút thông tin nào của bác Ba…

         Tôi tìm đến thông tin Tỉnh hội Phụ nữ Quảng Nam, trên trang điện tử ghi chị Ngọc là chủ tịch Tỉnh hội. Tôi gửi Email và alo theo địa chỉ, chị Ngọc nói đã chuyển công tác khác. Chị giới thiệu chủ tịch mới là chị Lộc. Và thế là tôi gửi Email cho chị Lộc, toàn văn như sau:

Nam Định, ngày 9/2/2015

Kính gửi chị Lộc, Chủ tịch Hội

Tôi là Lê Lợi, Bác sỹ ở Tỉnh Nam Định trước hết xin kính chúc chị và cơ quan một năm mới khỏe mạnh và hạnh phúc. Có một việc làm phiền các chị, rất mong được chị quan tâm. Đó là tìm giúp địa chỉ 1 cán bộ Hội phụ nữ ở Tỉnh Quảng Nam .

Bố vợ tôi là Nghiêm Quang Vương, từ năm 1966 chiến đấu ở mặt trận 44 (Quảng Đà) có quen chị Lê Thị Ba (chồng tên là Học, làm Thương nghiệp) được anh chị Ba nhận làm em nuôi. Chị Ba sau này làm cán bộ Hội phụ nữ huyện Giằng, năm 1980 đã đi Hà Nội họp và qua nhà ông Vương ở Duy Tiên (Hà Nam), từ đó đến nay không có tin tức.

Chị Ba năm nay chừng 80 tuổi, có con gái đầu tên là Tâm làm nghề giáo viên (chắc cũng đến tuổi nghỉ hưu).

Nay ông Vương 68 tuổi, bị ung thư Phổi, di căn toàn bộ. (Ông là thương binh 65%, cụt tay, bệnh binh 61%), chắc chỉ còn được ít ngày, nguyện vọng muốn biết tin tức của anh chị Ba trước khi nhắm măt.

Rất mong chị Lộc và các chị ở Hội LHPN Quảng Nam tìm hiểu và thông tin sớm, giúp đỡ gia đình tôi.

Một lần nữa, chúc các chị khỏe, bước sang năm mới đầy thắng lợi.

Xin trân trọng cám ơn.

Lê Lợi

         Thư và điện thoại cho các chị ở Hội LHPN tỉnh Quảng Nam vào ngày 9/2 thì chỉ sau 4 ngày, lúc lúc 12h52’ ngày 12/2/2015, Chị Lộc-Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Quảng Nam gọi điện thoại báo tin đã tìm được địa chỉ và liên lạc được với bác Ba hiện ở Đà Nẵng. Một cuộc tìm kiếm hết sức khẩn trương, tưởng chừng vô vọng vì không một chút manh mối nào, vì bác Ba về hưu cách đó trên 30 năm, hồ sơ cán bộ các huyện không còn. Mãi sau một cán bộ về hưu nhớ láng máng bác Ba quê Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Cán bộ Hội Phụ nữ tỉnh tìm về Đại Lộc thì bác không ở quê mà chuyển về thành phố Đà Nẵng ở với con trai út.

         Tôi có thông báo với chị Lộc là bố tôi đã mất trước đó vài tiếng, vào lúc 9h5’ ngày 12/2/2015 (tức ngày 24 Tháng Chạp năm Giáp Ngọ). Qua điện thoại, giọng chị Lộc thảng thốt và nghẹn ngào chia buồn cùng gia đình, đồng thời nói rằng đã ráng hết sức nhưng không thể tìm được địa chỉ bác Ba sớm hơn.

         Chị Lộc ơi, hôm nay tôi viết những dòng này để cám ơn Hội LHPN tỉnh Quảng Nam, cám ơn cá nhân chị và những người đã làm hết sức mình có thể để cho gia đình chúng tôi liên lạc được với bác Ba. Mới đây, vợ người thương binh Nghiêm Quang Vương, mẹ vợ tôi và cũng là người lính bộ đội Cụ Hồ năm xưa cùng con gái, con rể và cháu ngoại được hội ngộ gia đình bác Ba tại Đà Nẵng những ngày cuối tháng Tư năm 2016 trong dịp kỷ niệm chiến thắng 30/4, xiết bao cảm động.

Bác Ba (người ngồi), cùng gia đình tác giả tại nhà bác Ba ở Đà Nẵng.

Ảnh chụp ngày 23/4/2016

         Chắc rằng dưới suối vàng, bố tôi sẽ rất vui khi biết tin về người chị nuôi, chị Ba cùng các con, cháu khỏe mạnh, rằng, lúc nào người chị nuôi cũng nhớ đến cậu em nuôi là bộ đội người Bắc. Rằng, bác vẫn còn lưu giữ một tấm hình của chàng thanh niên khi đi bộ đội 50 năm trước tại vùng chiến trường Quảng Đà năm xưa…

Đà Nẵng, 24/4/2016

Nam Định, 29/4/2016 

Bs.CKI Lê Lợi

Phó Chi cục trưởng

Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Nam Định

Email: Drle2505@gmail.com

Điện thoại: 0917 418 398