Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước - Một sáng tạo của chiến tranh Ngân dân
THANH NIÊN XUNG PHONG CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC,
MỘT SÁNG TẠO CỦA CHIẾN TRANH NHÂN DÂN
Cuộc kháng chiến cứu nước của nhân dân ta không thể nói với kẻ thù nào là nguy hiểm hơn, thời kỳ nào khó khăn hơn! Con đường lên Điện Biên năm xưa để chiến đấu chống thực dân Pháp là chặng đầu của con đường Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh trong cuộc chống Mỹ cứu nước. Đồng thời lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP), Dân công hỏa tuyến, giao thông chuyên nghiệp… thời chống Mỹ chính là truyền thống nối dài của đoàn Dân công tiếp vận thời kỳ chống Pháp. Kinh nghiệm cho thấy: “Thắng lợi của một trận đánh đôi khi được quyết định bởi một con đường”!
Cuộc chiến tranh nhân dân huy động mọi tầng lớp tham gia để tập trung cho Quân đội dồn sức vào mặt trận có đủ lương thực, vũ khí đạn dược… đánh thắng quân thù. Nó nối dài từ hậu phương tới tiền tuyến, nơi diễn ra những trận đánh ác liệt và tỏa đi mọi hướng theo bề dài và rộng của chiến trường. Kẻ thù cũng thấy được vai trò của giao thông vận tải nên chúng đã tìm mọi thủ đoạn, bằng nhiều loại vũ khí, đánh phá suốt ngày đêm, nơi những con đường, mạch máu của chúng ta không thể ngừng chảy!
Thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến… không phải chỉ chịu đựng những khó khăn gian khổ, đói ăn thiếu mặc nơi rừng núi hiểm trở mà còn chịu hy sinh vì bom đạn của kẻ thù. Nhiều đội viên đã ngã xuống vì “sự sống con đường”, hay hy sinh cả thời “thanh xuân, tuổi trẻ” và trở về hậu phương với những di chứng của chiến tranh… Với Thanh Hóa, một tỉnh luôn là hậu phương lớn của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Chỉ riêng trong chống Mỹ đã có trên 4 vạn đội viên TNXP tham gia trên các tuyến phía Nam, đã có những đóng góp đáng kể đồng thời chịu những tổn thất không nhỏ. Lịch sử còn ghi dấu những khúc tráng ca, bi thảm… Nếu như ở Đồi 37 trên đường 12A (đồi Cha Quang), trận bom tọa độ của giặc Mỹ đêm ngày 3/7/1966 đã vùi lấp Tiểu đội TNXP Đại đội 75. 9 người huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình đang san lấp đường, mà vì điều kiện địa hình, vì đoàn xe đang hành quân, địch có thể quay lại đánh bom bất cứ lúc nào, buộc phải san lấp để xe đi lên trên, sau đó mới đào tìm xác đồng đội; hay Ngã ba Đồng Lộc nơi 10 cô gái Tiểu đội Võ Thị Tần, thuộc lực lượng TNXP Nghệ Tĩnh bị bom giặc vùi lấp ngày 24/7/1968 và tại Hang Tám Cô đường Hai mươi Quyết thắng, tám TNXP gồm 4 nam 4 nữ người huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa đã hi sinh khi bom Mỹ đánh sập hang ngày 14/11/1972 mấy tháng trước ngày Mỹ phải ký Hiệp định Pa ri, chúng ta vẫn không biết được những giây phút cuối cùng của họ!
Kỷ niệm ngày truyền thống lực lượng TNXP: 15/7 tôi xin trân trọng giới thiệu hai trong số những bài thơ viết về đề tài GTVT, về đôị ngũ TNXP, phản ánh một phần cuộc sống của họ trong những ngày cùng sát cánh trên các tuyến đường Trường Sơn!
Trịnh Ngọc Dự
NHỮNG CHÀNG TRAI,
NHỮNG CÔ GÁI
Những chàng trai lái xe vượt khẩu
Tối tối đi trong ánh đèn gầm
Những cô gái “sẵn sàng” ở lại (*)
Đêm san đường trong sáng sao hôm
Giặc chặn xe vượt khẩu
Trọng điểm bốn bề lửa cháy
Bom chúng quăng nát lòng đường
Suối chảy mặt loang thành máu
Các cô gái vá đường trở về
Đêm không ngủ được
Nghe đất dội ình ình từng đợt
Ngoài kia đạn rạch trời đêm
Sáng trở về những chàng trai nhìn lên
Thấy ngôi sao mai nhấp nháy
Như mắt ai nhìn bên tay lái
Biết các cô gái còn đây và những cung đường
Đoàn xe về nằm nghỉ bên rừng
Dưới giàn ngụy trang che sẵn
Các cô gái đưa từng đường kim đều đặn
Bên những chàng trai giấc ngủ say nồng.
----------------------------------------------------
(*) Thanh niên xung phong trong phong trào “Ba Sẵn sàng” do TƯ đoàn TN Lao động V.N
phát động thường gọi tắt là Thanh niên “Ba sẵn sàng”
(12).jpg)
BÊN ĐƯỜNG HAI MƯƠI
(Bài thơ đã in trên báo Nhân Dân năm 1971)
Em ở lại rồi!
Bên đường Hai Mươi
Giữa mùa sim chín
Tím trên đỉnh đồi
Sao anh vẫn thấy
Như tiếng em cười
Vang trong lèn đá
Ngược triền suối reo
Sao anh vẫn thấy
Như tiếng hát em
Thức đàn chim dậy
Gọi mặt trời lên…
Con đường còn đây
Bốn mùa tấp nập
Kẻ san người đắp
Nghìn nghịt xe vào
Anh đi lại gặp
Bao nhiêu con đường
Nâng bánh xe chạy
Đôi bàn tay em
Bận mùa chiến dịch
Chưa đưa em về
Gió rừng ở lại
Hát cùng em nghe!
Trịnh Ngọc Dự