Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Trung đoàn 9 Anh hùng (23/9/1947 - 23/9/2017) và Năm đoàn kết hữu nghị Việt – Lào 2017 TRỌN VẸN NGHĨA VỤ QUỐC GIA VÀ QUỐC TẾ
Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Trung đoàn 9 Anh hùng (23/9/1947 - 23/9/2017) và Năm đoàn kết hữu nghị Việt – Lào 2017
TRỌN VẸN NGHĨA VỤ QUỐC GIA VÀ QUỐC TẾ
Tháng 5/1970, Trung đoàn 9 từ Mặt trận Trị Thiên được điều về đội hình của Sư đoàn bộ binh 968 Quân tình nguyện Việt Nam, thuộc Bộ Tư lệnh Trường Sơn.
Đây là một trung đoàn có bề dày truyền thống chiến đấu lâu đời, được thành lập tại huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, ngày 23/9/1947.
Trong kháng chiến chống Pháp, Trung đoàn đã tham gia các chiến dịch lớn, như: Trần Hưng Đạo (1950), Hoàng Hoa Thám (1951), Quang Trung (1951), Hòa Bình (1952), Thượng Lào (1953), Điện Biên Phủ (1954)... Đặc biệt trong chiến dịch Hòa Bình, chiến sỹ Cù Chính Lan đã dùng thủ pháo diệt xe tăng địch. Anh trở thành một ngọn cờ thi đua tiêu biểu trong toàn quân và từ đó, trung đoàn mang tên "Trung đoàn 9 - Cù Chính Lan". Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, ngày 7/5/1954 sau khi đơn vị bạn đánh chiếm cứ điểm Đồi A1, địch từ Đồi C2 phản kích dữ dội. Trung đoàn đã đánh dứt điểm cứ điểm C2, mục tiêu cuối cùng ở khu Đông, bắt 400 tên địch, tạo thời cơ để toàn Mặt trận tổng công kích, bắt sống tướng Đờ-cát, giải phóng hoàn toàn Điện Biên.
Sau khi Hiệp định Giơ ne vơ được ký kết, ngày 10/10/1954, Trung đoàn vinh dự có mặt trong đoàn quân chiến thắng về tiếp quản Thủ đô; ngày 1/1/1955, Trung đoàn lại vinh dự được đón TƯ Đảng, Chính phủ và Bác Hồ về sống và làm việc tại Hà Nội.
Trong kháng chiến chống Mỹ, Trung đoàn liên tục có mặt ở chiến trường, tham gia nhiều chiến dịch lớn và giành thắng lợi. Tại chiến trường Trị Thiên, là một trung đoàn độc lập của Quân khu, Trung đoàn đã đánh thắng giòn giã ở La Vang, Mỹ Thủy, Thẩm Khê, Ngô Xá Đông, đồi Xóm Búng, Siêu Quần... Tiếp đó, trong Tổng tấn công Mậu thân 1968, Trung đoàn đã cùng với các lực lượng ở Mặt trận Huế giải phóng và giữ vững thành Huế trong suốt 25 ngày đêm. Kết thúc chiến dịch, Trung đoàn được Bộ Tư lệnh Quân khu Trị Thiên tặng 8 chữ vàng: "Tấn công, nổi dậy anh dũng kiên cường". Chiến dịch Tây Nguyên năm 1975, trong đội hình Sư đoàn 320A, Trung đoàn thực hiện nhiệm vụ truy kích, tiêu diệt lớn quân địch trên đường số 7 tại Phú Bổn, giải phóng thị xã Tuy Hòa... Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, Trung đoàn đánh chiếm căn cứ Đồng Dù, tham gia giải phóng Sài Gòn, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam. Sau ngày 30/4/1975, trung đoàn trở lại Tây Nguyên truy quét Fulro và tàn quân địch, xây dựng chính quyền cách mạng những năm đầu giải phóng...
Chiến công của Trung đoàn còn vắt qua dãy Trường Sơn, 4 lần sang giúp bạn Lào, góp phần vào chiến thắng chung của quân đội và nhân dân hai nước.
Lần thứ nhất, tháng 3/1953: Trong chiến dịch Thượng Lào, Trung đoàn 9 (trong đội hình Đại đoàn 304) đã tiến công giải phóng Bản Ban, tham gia phá vỡ tuyến phòng ngự chủ yếu của địch trên đường 7, tạo điều kiện để quân ta giải phóng Xiêng Khoảng. Tiếp đó, Trung đoàn giải phóng Mường Xủi, Pắc Xẻng, uy hiếp Luông Pha Băng từ ba phía, tập kích bằng hỏa lực vào Cánh Đồng Chum... Chiến dịch kết thúc, Trung đoàn đã hoàn thành nhiệm vụ và để lại cho bạn Lào những kinh nghiệm quý về đánh giặc và công tác xây dựng cơ sở.
Lần thứ hai, tháng 1/1965: Trên chiến trường Trung Lào, Trung đoàn hoạt động trên một địa hình phức tạp và địa bàn khá rộng, từ Sê Kim Kom, Đường 13 và bắc Đường 9 - Đồng Hến đến Pha Lan. Trung đoàn đã tổ chức chiến đấu, hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ các mục tiêu được giao, thực hiện thắng lợi phương châm: "Địch sợ, bạn tin, dân mến, ta trưởng thành".
Lần thứ 3, tháng 5/1970: Trung đoàn chiến đấu trong đội hình Sư đoàn 968 Quân Tình nguyện Việt Nam, tại Nam Lào. Trong 3 chiến dịch mùa khô (có chiến dịch kéo dài 128 ngày đêm), Trung đoàn đã cùng các đơn vị trong Sư đoàn lập nên những chiến công vang dội, ba lần giải phóng cao nguyên chiến lược Bôlôven, ba lần giải phóng thị xã Sảlạvăn, nhiều lần giải phóng và giữ vững Tha Teng, Lào Ngam, Pắc soòng..., góp phần đánh bại âm mưu của Mỹ đối với Lào, dẫn đến sự kiện ký kết Hiệp định Viêng chăn về lập lại hoà bình, thực hiện hòa hợp dân tộc ở Lào (21/2/1973).
Lần thứ 4, tháng 12/1977: Cuộc kháng chiến chống Mỹ ở cả hai nước đã kết thúc thắng lợi, nhưng bọn phản động với sự tiếp sức của các thế lực bên ngoài âm mưu lật đổ nhà nước CHDCND Lào non trẻ. Trung đoàn 9 cùng Sư đoàn 968 một lần nữa trở lại giúp cách mạng Lào, đứng chân tại tỉnh Savẳnnạkhệt và huyện Soỏngkhôn, tỉnh Sảlạvăn. Trong 10 năm đó, Trung đoàn đã đánh nhiều trận, cùng Đảng bộ, chính quyền và lực lượng vũ trang trên địa bàn đập tan âm mưu phá hoại của kẻ thù; xây dựng, củng cố chính quyền các bản làng; huấn luyện bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân du kích; xây dựng phong trào cách mạng ở các địa phương... được bạn tin, dân mến. Năm 1988 Trung đoàn trở về Tổ quốc, làm nhiệm vụ huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu.
70 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, Trung đoàn 9 là một trung đoàn thiện chiến của QĐND Việt Nam, dù là đơn vị độc lập hay trong đội hình của các Sư đoàn chủ lực, dù với đối tượng tác chiến nào (Pháp, Mỹ, Đại Hàn, Úc, Thái, ngụy Sài Gòn hay ngụy Lào) Trung đoàn đã đánh là thắng. Trung đoàn có mặt trong hầu hết các chiến dịch có tầm vóc lịch sử (Thượng Lào, Điện Biên Phủ, Mậu Thân 1968, Mùa Xuân 1975...). Đội ngũ cán bộ của Trung đoàn được đào luyện và trưởng thành nhanh chóng, với hàng trăm sĩ quan cấp tướng và cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước và Quân đội, tiêu biểu là Thượng tướng Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư của Đảng; Trung tướng Nguyễn Phúc Thanh, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội...
Các thế hệ cán bộ, chiến sỹ của Trung đoàn đã đổ mồ hôi, xương máu để lập nên nhiều chiến công oanh liệt, vừa làm tròn nhiệm vụ đối với Tổ quốc, vừa hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả. Với sự cống hiến vẻ vang đó, Trung đoàn và 3 đơn vị, 2 cá nhân (Cù Chính Lan và Nguyễn Phúc Thanh) của Trung đoàn đã được Đảng và Nhà nước tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang.
Bùi Toản