CHUYỆN 13 NỮ TNXP ANH HÙNG
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ Cứu nước, núi Nấp (thuộc xã Đông Hưng, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa (nay là xã Đông Hưng, TP. Thanh Hóa), là một trong những địa điểm đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ. Tại đây lực lượng TNXP đã cùng với bộ đội, dân quân làm nên biết bao chiến công anh hùng trong đó có chiến công và sự hy sinh anh dũng của 13 nữ chiến sĩ TNXP đơn vị 873-N87. Tuổi đời của họ còn rất trẻ - mười tám đôi mươi. Ngày 2/1/1966, đại đội 873 - N87 được thành lập với 200 cán bộ chiến sĩ, trong đó đa số là nữ, chỉ có 30 chiến sĩ nam. Họ là những chàng trai cô gái quê hương Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Đơn vị 873 đóng quân tại xóm Văn Miếu, xã Đông Văn, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Họ làm nhiệm vụ ứng cứu ga Thanh Hóa và đảm bào giao thông con đường tránh vào núi Nấp. Núi Nấp là nơi cất giấu đầu máy, toa xe, ô tô, máy móc và nhiều vật tư, hàng hóa. Trong những tháng năm ấy đơn vị 873 đã cùng với các lực lượng, bộ đội, dân quân bám trụ kiên cường để đảm bào cho mạch máu giao thông không thể tắc. Với khẩu hiệu “Máu có thể đổ, chúng ta có thể hy sinh nhưng đường không thể tắc” hoặc “C873 quyết tử cho đường sắt quyết thông”, “địch phá thì ta lại làm”….Đã khắc sâu vào con tim của cán bộ chiến sĩ C873 TNXP. Với qyết tâm ấy mà chỉ tính riêng trong năm 1966 đầu năm 1967, C873 đã đào đắp hơn 1.000m3 đất đá, khắc phục hậu quả trên 140 trận đánh phá của máy bay Mỹ. Giữ vững an toàn cho tuyến đường đưa 16.000 tấn vũ khí, đạn dược, hàng hóa phục vụ chiến trường.
Phát hiện ra bí mật cung đường này, địch cho máy bay tập trung đánh phá ác liệt suốt ngày đêm, làm hư hỏng 200m đường sắt. Trước tình hình đó cấp trên lệnh bằng bất cứ giá nào cũng phải tập trung khắc phục đoạn đường bảo đảm giao thông, thông suốt. Vượt lên bom đạn lực lượng TNXP và đội xung kích do đại đội phó Vũ Thị Minh Lý chỉ huy, kết hợp với công nhân đường sắt nhanh chóng san lấp, chuyển đá, kê lót tà vẹt để nối ray. Dự kiến hoàn thành kế hoạch thông tuyến trước 21 giờ. Trong ngày, nhiều đợt máy bay Mỹ kéo đến bắn phá nhưng được báo động từ xa nên tất cả đều phòng tránh an toàn. Sau lệnh báo yên ai nấy lại tiếp tục ra trở lại hiện trường. Bỗng tiếng máy bay lại tiếp tục gầm rú. Tất cả vội sơ tán chạy xuống các hố bom cũ để ẩn nấp. Lần này chúng đánh phá bằng bom tọa độ. Trận đánh quá ác liệt đã khiến bom Mỹ dội trúng đội hình TNXP xung kích. 12 nữ đội viên hy sinh tại chỗ, 1 nữ đội viên hy sinh trên đường đi cấp cứu. 22 người khác bị thương. Các chị hy sinh khi trên tay vẫn cầm chắc dụng cụ. Giây phút bi thương đó là 20 giờ 45 phút ngày 11/5/1967. Trong bom rơi, đạn nổ, cán bộ và nhân dân hai xã Đông Nam và Đông Văn đã nén đau thương, nhanh chóng đem vải, quần áo, hòm ván để lau chùi, khâm liệm và đưa các cô về an nghỉ tại nghĩa trang địa phương. Đến năm 1985 thì phần mộ của các cô đã được quy tập vào nghĩa trang liệt sĩ tại xã Đông Nam. Sự hi sinh dũng cảm của 13 cô gái Thanh niên xung phong tại núi Nấp - núi Nhồi đã tô thắm truyền thống anh hùng của Thanh niên xung phong Việt Nam, góp phần vào những chiến công oanh liệt của quân và dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước.
Ngày 22/2/2010, Chủ tịch nước đã ra quyết định số 21/QĐCTN phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho tiểu đội xung kích đại đội 873- N87 TNXP. Hiện nay tại xã Đông Hưng, TP. Thanh Hóa đã được xây dựng nhà bia tưởng niệm 13 chiến sĩ TNXP đã anh dũng hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. /
Bùi Văn Hoằng
( CTV Trang TT & BT Trường Sơn)
Email : hoang1592@gmail.com