LỰC LƯỢNG TNXP VỚI ĐƯỜNG HỒ CHÍ MINH HUYỀN THOẠI
Năm 1964 đế quốc Mỹ tiến hành “chiến tranh cục bộ”, đưa hàng chục vạn quân Mỹ vào miền Nam, thực hiện gom dân kìm kẹp, mở các cuộc hành quân “Tìm và diệt” lực lượng cách mạng của ta. Ở miền Bắc, sau khi tạo ra sự kiện “Vịnh Bắc bộ”, ngày 5/8/1964, đế quốc Mỹ tiến hành cuộc leo thang chiến tranh phá hoại, dùng máy bay ném bon bắn phá một số nơi rồi lan rộng ra toàn miền Bắc nước ta … Hòng ngăn chặn sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam. Trước khí thế cách mạng sục sôi của tuổi trẻ với tinh thần quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam ra lời kêu gọi và phát động phong trào “Ba sẵn sàng”, được tuổi trẻ cả nước hưởng ứng nhanh chóng. Ngày 21/6/1965, Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 71/TTg-CN giao cho Trung ương Đoàn TNLĐ Việt Nam tổ chức các “Đội thanh niên xung phong (TNXP) chống Mỹ cứu nước tập trung” phục vụ công tác giao thông vận tải. Từ đây, các Đội TNXP chống Mỹ cứu nước ở miền Bắc được thành lập theo yêu cầu của cuộc kháng chiến và đã có trên 14 vạn cán bộ, đội viên TNXP tình nguyện tham gia vào 170 Đội TNXP và 50 đại đội TNXP trực thuộc với quyết tâm “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”.
Ở miền Bắc, trong 10 năm (1965-1975), Lực lượng TNXP chống Mỹ cứu nước tập trung với 220.000 người, đã mở 102 con đường chiến lược với tổng chiều dài 4.130km; vận chuyển trên 10 vạn tấn vũ khí, đạn, lương thực; trực chiến chốt giữ gần 3.000 trọng điểm giao thông địch thường xuyên đánh phá ác liệt, san lấp hàng vạn hố bom, phá gỡ trên 10.000 bom các loại. Trong đó tiêu biểu là: Các đơn vị TNXP N21, N23, N33, N241… làm nhiệm vụ ở miền Tây Quảng Bình, Quảng Trị, bằng vai trần, chân đất, xe đạp thồ đã ngày đêm vượt qua mưa bom bão đạn của kẻ thù, vượt đèo núi, thác ghềnh hiểm trở của dãy Trường Sơn, cùng bộ đội lập nên những binh trạm luân chuyển hàng ra phía trước và khiêng cáng thương binh về phía sau. Đơn vị N89 Thái Bình đã dũng cảm cứu đoàn tàu quân sự của ta bị máy bay Mỹ oanh tạc tại Ga Gôi, khiến 23 TNXP hy sinh, 256 người bị thương và nhiễm chất độc hóa học; 60 cán bộ, chiến sĩ TNXP Đại đội 915 Bắc Thái đã anh dũng hy sinh trong khi làm nhiệm vụ tại ga Lưu Xá, Thái Nguyên; 13 nữ TNXP Đại đội 973 hy sinh khi đang làm nhiệm vụ tại núi Nấp, Thanh Hóa. Các đơn vị N25, N23, N43, N41, N45, N39, N37, N35… làm nhiệm vụ ở Đường 12, 15A, 15B, Đường 20 – Quyết thắng, Đường 10 Đông Trường Sơn, … đã đội mưa bom của địch, lao động sáng tạo, hy sinh quên mình, cùng lực lượng của Ngành giao thông và Bộ đội Công binh làm nên những con đường chiến lược.
Với ý chí “Tim có thể ngừng đập, nhưng mạch máu giao thông không thể tắc”, “Sống bám cầu bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, đã bất chấp hy sinh gian khổ, đứng vững trước sự đánh phá ác liệt, liên tục ngày đêm của địch trên các tuyến đường, đặc biệt là tại các “tọa độ lửa” như Ngã ba Đồng Lộc, Truông Bồn, Đèo Phu Lai Nhích, Cua chữ A, Cổng Trời, Đồi 37, Hàm Rồng, Phà Xuân Sơn, Phà Long Đại…, bảo đảm giao thông thông suốt ra chiến trường. Tiêu biểu như Đội TNXP 25 trên đường 20 Quyết Thắng, 10 nữ chiến sĩ TNXP Ngã ba Đồng Lộc, 13 chiến sĩ TNXP Truông Bồn, Nguyễn Thị Kim Huế, Đinh Thị Thu Hiệp, Nguyễn Thị Vân Liệu, Nguyễn Tri Ân, Hoàng Lộc… là những những tấm gương tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng của TNXP, được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động và Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Những chiến công của Lực lượng TNXP chống Mỹ cứu đã góp phần làm nên thành tích vẻ vang của Lực lượng TNXP Việt Nam trong 69 năm xây dựng và phát triển, được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; 41 cá nhân và 43 tập thể đơn vị TNXP đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, Anh hùng Lao động.
Trong thành tích và chiến công của cán bộ, chiến sĩ bộ đội, TNXP, dân công hỏa tuyến trên đường Trường Sơn, có những thành tích, chiến công đặc biệt xuất sắc của cán bộ, chiến sĩ, TNXP Ban Xây dựng 67 anh hùng. Đó là chiến công mở Đường 20 Quyết thắng, với 77 ngày đêm “Chọc thủng Trường Sơn mở đường thắng lợi”, trên 50 nghìn cán bộ, chiến sĩ và TNXP đã bất chấp hiểm nguy, đội mưa bom bão đạn của quân thù, lao động sáng tạo và quả cảm, đã mở được con đường dài 125 km từ Phong Nha qua A Ki- Ta Lê – Đèo Phu La Nhích nối Đồng Trường Sơn với Tây Trường Sơn. Bởi thế con đường nổi tiếng này đã xứng đáng với lời biểu dương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Đường 20 - Quyết thắng là một kỳ công, kỳ tích, kỳ quan do ý chí vì độc lập tự do của chiến sĩ và thanh niên xung phong làm nên”. Nhắc đến đường Trường Sơn là nhắc đến một thời kỳ oanh liệt của Bộ đội, TNXP, Dân công hỏa tuyến và cán bộ công nhân viên Quốc phòng, đã kề vai sát cánh đoàn kết một lòng, chia bùi sẻ ngọt vượt qua mưa bom bão đạn để chiến thắng quân thù. Để kết thúc bài viết này xin được mượn những câu thơ của cố nhà thơ Tố hữu viết trong bài thơ : Nước non ngàn dặm
Trường Sơn xẻ dọc, rọc ngang
Xẻng tay mà viết nên trang sử hống
Trường Sơn vượt núi băng sông
Xe đi trăm ngả chiến công bốn mùa
Trường Sơn Đông nắng, Tây mưa
Ai chưa đến đó như chưa rõ mình !
Bùi Văn Hoằng
Hội viên HVHNTTS