Những điều cần biết về vaccine Sinovac và Sinopharm của Trung Quốc

Các quốc gia trên thế giới hiện đang triển khai tiêm 17 loại vaccine Covid-19, trong đó có 7 loại được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê duyệt sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, lần lượt là: Pfizer, AstraZeneca, vaccine của Viện Huyết thanh Ấn Độ, Johnson&Johnson, Moderna, Sinopharm và Sinovac.

Trong đó 2 vaccine Sinopharm, Sinovac do Trung Quốc sản xuất, sử dụng công nghệ virus bất hoạt truyền thống (vaccine sống giảm độc lực) để kích thích hệ miễn dịch giống như các vaccine sởi, quai bị, rubella, cúm…

Đến cuối tháng 6, Trung Quốc đã phê duyệt 7 loại vaccine ngừa Covid-19 nội địa, trong đó 2 vaccine Sinopharm, Sinovac phổ biến nhất. Tính đến 30/7, Trung Quốc đã tiêm được 1,64 tỉ liều vaccine Covid-19 trên tổng số hơn 4 tỉ liều được tiêm trên toàn thế giới. Tuy nhiên số liệu không cung cấp chi tiết tỉ lệ từng loại vaccine được tiêm.

Vaccine Sinovac

Với vaccine Sinovac, sau quá trình xem xét, đánh giá, ngày 1/6 WHO chính thức cấp phép, đưa Sinovac vào danh sách vaccine Covid-19 sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.

WHO tuyên bố kết quả thử nghiệm giai đoạn 3 ở Brazil cho thấy với 2 liều (tiêm cách nhau 14 ngày), Sinovac có hiệu quả ngăn ngừa bệnh có triệu chứng ở 51% những người được tiêm chủng và ngăn ngừa 100% các trường hợp tiến triển nặng cũng như nhập viện ở bệnh nhân tham gia thử nghiệm sau 14 ngày nhận liều thứ hai.

Trong một nghiên cứu quan sát, WHO cho biết hiệu quả ước tính của Sinovac trên nhóm nhân viên y tế ở Manaus, Brazil (nơi biến thể P1 chiếm tới 75%) cho thấy vaccine có hiệu quả 49,6% đối với các trường hợp có triệu chứng. Tại Brazil, ước tính hiệu quả vaccine cũng đạt 49,6% sau tiêm mũi 1 và nâng lên 50,7% sau 2 tuần tiêm mũi 2.

Sinovac đã bán được 556 triệu liều cho 42 quốc gia, trong đó Indonesia, Brazil và Chile là những khách hàng lớn nhất, đã mua lần lượt 125 triệu, 100 triệu và 60 triệu liều.

Vaccine Sinopharm

Trong khi đó, Sinopharm đóng góp chính cho nguồn vaccine tài trợ của Trung Quốc tới 72 quốc gia với tổng 32 triệu liều.

Sinopharm đã tiến hành thử nghiệm ở các nước bao gồm UAE, Ai Cập và Maroc. Các quốc gia này đã mua lần lượt 18 triệu, 20 triệu và 18 triệu liều vaccine của Sinopharm.

Ngày 7/5, vaccine Sinopharm được WHO phê duyệt sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Vaccine này được sản xuất bởi Viện Sản phẩm Sinh học Bắc Kinh, công ty con của Tập đoàn Biotec quốc gia Trung Quốc (CNBG).

Quyết định phê chuẩn vaccine Sinopharm được WHO đưa ra sau khi nhóm cố vấn của tổ chức này bắt đầu đánh giá thông tin lâm sàng và quy trình sản xuất vaccine của hãng dược Trung Quốc từ ngày 26/4. Các dữ liệu về chất lượng, độ an toàn, hiệu quả cũng được đánh giá đầy đủ bởi các chuyên gia độc lập và các nhóm của WHO.

Ngoài ra WHO cũng yêu cầu công ty dược Trung Quốc tiếp tục bổ sung các dữ liệu từ các thử nghiệm để đảm bảo vaccine đáp ứng các tiêu chuẩn cần thiết về chất lượng, an toàn, hiệu quả cũng như kế hoạch quản lý rủi ro.

Thử nghiệm giai đoạn 3 quy mô lớn ở nhiều quốc gia cho thấy, tiêm đủ 2 liều vaccine Sinopharm cách nhau 3-4 tuần có hiệu quả chống lại nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng là 79%, giảm xuống còn 73,5% với các trường hợp không có triệu chứng. Tác dụng phát huy 14 ngày sau khi tiêm liều thứ 2. Hiệu quả của vaccine trong việc ngăn ngừa nhập viện là 79%.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã chính thức phê duyệt khẩn cấp vaccine Sinopharm vào ngày 3/6.

Theo Bộ Y tế, vaccine Sinopharm bắt đầu được nghiên cứu từ tháng 2/2020. Sau khi nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và thử nghiệm thành công trên động vật, cuối tháng 4/2020 vaccine này đã được Cục Quản lý Dược Trung Quốc phê chuẩn tiến hành thử nghiệm trên người.

Ngày 23/6/2020, vaccine bắt đầu được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 tại UAE, Bahrain, Ai Cập, Peru, Maroc và Argentina. Ngày 9/12/2020, Bộ Y tế UAE chấp thuận cấp phép đăng ký chính thức vaccine Covid-19 của Sinopharm, công bố hiệu quả bảo vệ đạt 86%. Ngày 30/12/2020, Cục Quản lý Dược Trung Quốc đã cấp phép sử dụng có điều kiện đối với vaccine này, công bố hiệu quả bảo vệ đạt 79,34%; tỷ lệ sinh ra kháng thể trung hòa là 99,52%. Ngày 1/4/2021, Bộ Y tế Hungary giấy chứng nhận GMP EU, Sinopharm là doanh nghiệp vaccine đầu tiên của Trung Quốc được cấp chứng nhận này.

Trung Quốc cho biết, có thể sản xuất 3 tỉ liều vaccine Sinopharm mỗi năm. So với nhiều vaccine ngừa Covid-19 hiện hành, Sinopharm có thời hạn sử dụng lên tới 2 năm, bảo quản ở nhiệt độ 2-8 độ C, trên lọ có nhãn nhỏ thay đổi màu sắc khi vaccine tiếp xúc với nhiệt độ.

Hiệu quả của 2 loại vaccine này như thế nào với biến chủng Delta?

Wei Sheng, Giáo sư tại Trường Y tế công cộng thuộc Đại học Khoa học và Kỹ thuật Hoa Trung (Trung Quốc), chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước Trung Quốc (CCTV) hôm 21/6 rằng, kết quả của các thử nghiệm mới nhất cho thấy, vaccine Sinovac cũng như nhiều vaccine khác của Trung Quốc vẫn có hiệu quả với biến chủng Delta.

Vị giáo sư dẫn kết quả thực tế tại Quảng Châu của tỉnh Quảng Đông cho thấy, nguy cơ mắc bệnh nặng ở những người tiêm vaccine đã giảm đáng kể so với những người chưa được tiêm chủng.

Thực tế, không có vaccine nào đảm bảo an toàn và hiệu quả 100%. Theo tiêu chuẩn của WHO, vaccine có hiệu quả trên 50% đã có thể sử dụng.

Trong đại dịch Covid-19, một trong những hiệu quả đáng quan tâm của vaccine là ngăn ngừa bệnh trở nặng và làm giảm mức độ lây lan sau tiêm. Dù vậy liên quan đến vaccine Covid-19 Trung Quốc vẫn còn nhiều khoảng dữ liệu chưa được cung cấp đầy đủ.

Trung Quốc hiện đã cung cấp vaccine cho 4 khu vực trên thế giới, bao gồm 103 quốc gia với tổng 903 triệu liều vaccine Sinopharm, Sinovac đã được bán ra. Quốc gia 1,4 tỉ dân này cũng đã tài trợ 32 triệu liều vaccine cho các nước.

Châu Á Thái Bình Dương nhận được số lượng vaccine Trung Quốc nhiều nhất, với 38 quốc gia mua hoặc nhận tài trợ từ Trung Quốc. Mỹ Latinh nhận được số lượng vaccine Trung Quốc nhiều thứ hai (19 quốc gia). Châu Phi có tới 33 quốc gia mua hoặc nhận tài trợ vaccine từ Trung Quốc nhưng tổng số lượng chỉ đứng thứ 3.

( C. H sưu tầm)