Thực hư chuyện dùng đèn năng lượng để tiết kiệm điện

Hiện nay, nhiều người sử dụng thường "mách nhau" về công dụng của những chiếc đèn năng lượng, trong đó tiêu chí tiết kiệm điện là vấn đề được mọi người quan tâm nhiều nhất. Nhiều người nông dân tại các tỉnh địa phương cũng đã thi nhau sử dụng những chiếc đèn năng lượng có công suất lớn để thắp sáng trang trại suốt nhiều đêm trong vụ mùa. Thậm chí tại nhiều nơi khác, người dân đã bắt đầu sử dụng đèn năng lượng mặt trời thay cho bóng đèn điện. Một số nơi còn trang bị loại đèn này cho đường làng, xóm. Ưu điểm của chúng là tiện, không cần bật/tắt, độ sáng cao. Đặc biệt, chi phí ban đầu thấp hơn hóa đơn tiền điện phải trả trong cùng thời gian sử dụng. 

Nhiều hộ gia đình đã lựa chọn đèn năng lượng thay vì các thiết bị khác

Nắm bắt được nhu cầu của người tiêu dùng, nhiều cửa hàng bán đồ điện hay thậm chí trên các trang mạng điện tử, đã bán đèn năng lượng mặt trời với các tấm pin đủ kích thước, công suất, loại đèn và mức giá, thậm chí nhiều mẫu đèn năng lượng mặt trời có giá bán khá rẻ so với các model tương tự do các công ty phân phối uy tín cung cấp. Chẳng hạn, một mẫu đèn 30W giá 120.000 - 150.000 đồng, đèn 100W giá khoảng 400.000 - 600.000 đồng hay các mẫu đèn 200W giá chưa tới 1 triệu đồng. 

Được biết, đèn năng lượng mặt trời cũng có nhiều loại: đèn đường, đèn pha, đèn trụ sân vườn hoặc trụ cổng và đèn dùng trong nhà. Một số nơi còn bán đèn LED trang trí. Sản phẩm có thể đi kèm điều khiển từ xa. Các mẫu ngoài trời có thêm tính năng chống nước chuẩn IPX6, cũng như cảm biến tự động bật/tắt khi có người, hoặc trời tối/sáng.

Việc lắp đặt cũng khá đơn giản. Người mua chỉ cần lắp ráp tấm pin và đèn vào khung, sau đó gắn lên nơi cần chiếu sáng.

Các mẫu đèn năng lượng mặt trời hiện nay gồm ba bộ phận chính: tấm pin mặt trời để hấp thụ ánh sáng và chuyển hóa quang năng thành điện năng, đèn LED và pin Li-ion hoặc bình năng lượng để lưu trữ điện.

Tuy nhiên, thực hư về chuyện có hay không những tấm đèn năng lượng có khả năng tiết kiệm điện là điều chưa thể khẳng định chắc chắn. Theo Thạc sĩ Nguyễn Thế Phương, khoa Điện - Điện tử, Cao đẳng Công nghiệp Huế, đánh giá nguồn lưu trữ điện cũng có vai trò quan trọng không kém. "Tấm pin năng lượng mặt trời có tác dụng thu năng lượng mặt trời để chuyển hóa thành nguồn điện, còn bộ lưu điện là nơi lưu trữ năng lượng và cung cấp cho bóng đèn khi không có ánh sáng mặt trời", ông Phương giải thích. "Đối với đèn năng lượng hiện nay, bộ phận này thường là pin Li-ion, dung lượng khoảng 2.000 - 10.000 mAh".

Ông Phương cho rằng bộ lưu trữ nguồn điện đóng vai trò quyết định về độ sáng, thời gian sáng cũng như độ ổn định của bóng đèn. "Dù bóng đèn có công suất lớn, tấm pin năng lượng mặt trời thu điện tốt, mà nguồn lưu trữ chất lượng kém, đèn cũng hoạt động không đúng công suất, thậm chí chập chờn, khiến bóng đèn và các bộ phận khác nhanh hỏng", ông Phương nhận định. Dù vậy, ông Phương cho rằng rất khó để người dùng tự phát hiện các vấn đề về chất lượng tấm pin cũng như bộ lưu điện, nếu chỉ nhìn vào vẻ bề ngoài sản phẩm.

Hơn thế nữa, người tiêu dùng khi mua các loại đèn năng lượng tránh vì tham rẻ mà mua những sản phẩm kém chất lượng, trong đó pin kém chất lượng cũng có nhiều rủi ro. Việc các tấm pin được lắp ráp từ các tế bào quang điện thải loại sẽ nhanh lão hóa và nhanh giảm hiệu suất tạo ra dòng điện. Do các tế bào quang điện được ghép nối tiếp, hỏng một tế bào sẽ hỏng cả tấm pin. Các tấm pin hỏng sẽ gây ô nhiễm khi thải ra môi trường. 

Vì vậy, trong mọi trường hợp mua đồ điện tử nói chung và đèn năng lượng mặt trời nói riêng, người dùng nên chọn những sản phẩm có thương hiệu trên thị trường quốc tế hoặc những hãng có đại diện, đại lý tại Việt Nam. Đặc biệt, các tấm pin mặt trời phải qua các bước kiểm định chất lượng trước khi bán ra thị trường.

( C. H sưu tầm)