Thông qua các bộ phim truyền hình cũng như nhiều tác phẩm nghệ thuật và giai thoại về Bao Thanh Thiên, không khó để nhận thấy ông luôn được Tống Nhân Tông hết lòng bênh vực. Thậm chí Hoàng đế còn không quan tâm tới bất kỳ tấu chương nào tố tội Bao Chửng.
![]()
Vậy nhờ đâu mà vị quan ấy có được ân huệ này? Có 3 nguyên nhân lý giải cho câu hỏi ấy.
Thứ nhất, Bao Chửng nhận được sự tôn kính và tín nhiệm sâu sắc của nhân dân. Hơn nữa cuộc sống của bách tính nhà Tống khi ấy cũng không phải quá sung túc, khởi nghĩa nông dân thường xuyên nổ ra.
Để đảm bảo quyền lực của giai cấp thống trị, người của triều đình khi đó đương nhiên không thể đụng tới "tượng đài sống" trong lòng muôn dân trăm họ là Bao Chửng.
Nếu tìm cách trừ khử hay xử tử Bao Công, triều đình chẳng khác nào tự rước lấy phiền toái, khiến trăm họ càng thêm bất bình.
Thứ hai, sau khi phá được vụ án "ly miêu hoán Thái tử", Bao Thanh Thiên nhận được sự tin tưởng và tín nhiệm hết mực từ Thái hậu. Có Thái hậu làm chỗ dựa vững chắc, ngay tới Hoàng thượng cũng không nỡ làm khó ông.
Hơn nữa, bản thân Tống Nhân Tông là một vị Hoàng đế nhân nghĩa, được ví như một trong những đấng minh quân hiếm có của Tống triều. Vị vua như vậy tất sẽ không vì Bao Chửng can gián thẳng thừng mà trách tội ông.
Thứ ba, Bao Công bình an vô sự trong suốt mấy chục năm làm quan còn nhờ vào "luật ngầm" của Tống triều.
Tương truyền rằng, kể từ khi Hoàng đế khai quốc Triệu Khuông Dận thành lập nhà Tống, ông đã bí mật để lại cho các vị vua nối nghiệp sau này một điều luật: Đó là không được phép sát hại văn thần, trừ khi kẻ đó có mưu đồ tạo phản.
Vì thế, dù cho văn thần nói một vài lời làm Hoàng đế giận dữ, thì các vua nhà Tống cũng sẽ không tùy tiện trách phạt họ.
Bởi vậy, chỉ cần Bao Chửng không có mưu đồ phản nghịch, ông hoàn toàn có thể cống hiến hết sức mình để bảo vệ quyền lợi và lẽ phải cho trăm họ.
Có thể nói, Bao Thanh Thiên mà chúng ta biết tới ngày nay vốn là hình tượng được trăm họ "phóng đại" lên rất nhiều.
Nhưng từ tượng đài này có thể hiểu rằng, bách tính thời xưa luôn mong muốn có được một vị quan viên hết lòng vì quyền lợi của muôn dân, mà Bao Thanh Thiên chính là một đại diện tiêu biểu cho sự thanh liêm, công bằng và tài giỏi.
Sự thật về Bao Công, vị quan từng bị xếp vào loại “ngưu quỷ xà thần”
Ngoại hình thật của Bao Công
Nếu trên phim, hình tượng Bao Công do Kim Siêu Quần thủ vai là một người đàn ông khá to cao, da đen và có đặc điểm nổi bật nhất là vết sẹo hình trăng lưỡi liềm trên trán, thì ngoại hình của Bao Công thật hoàn toàn khác.
Dựa vào hài cốt đã khai quật được ở mộ phần của Bao Công, các nhà khoa học cho biết Bao Thanh Thiên cao khoảng 1m65, sở hữu làn da trắng và trông có vẻ thư sinh.
Theo nghệ thuật tạo hình trong Kinh Kịch Trung Quốc, mặt trắng đại diện cho tiểu nhân; mặt đỏ là đại diện cho nghĩa khí, trung nghĩa; mặt đen đại diện cho quân tử, công chính liêm minh.
Có lẽ bởi vậy mà chúng ta thấy trên màn ảnh một Bao Thanh Thiên da đen do dụng ý của đạo diễn nhằm khắc họa rõ nét tính cách cương trực, quân tử của vị quan liêm chính nổi tiếng nhất lịch sử Trung Hoa này.
Ngoài đời thực, Bao Chửng không có vết sẹo hình trăng lưỡi liềm trên trán. Việc tạo hình nhân vật Bao Thanh Thiên trong phim sở hữu "vầng trăng khuyết" vì theo truyền thuyết, vầng trăng này sẽ soi đường chỉ lối cho ông ngay khi ông ở trong hoàn cảnh tăm tối nhất.
Cuộc sống gia đình
Bao Công sống với cha mẹ cho tới khi họ qua đời, không phải bị bỏ rơi và ở với Tẩu nương như trong phim. Cha của ông là Bao Nghi, một đại phu trong triều đình. Sau khi qua đời, ông được phong Hình bộ thị lang. Thủa còn thơ, Bao Chửng được biết đến là đứa trẻ ngoan ngoãn, biết vâng lời và có lòng hiếu thảo với cha mẹ.
Ngoài ra, Bao Thanh Thiên ngoài đời thật không hề sống độc thân. Ông có một vợ và một thiếp cùng hai đứa con trai. Khi khai quật mộ của ông, người ta phát hiện ông được chôn cùng với người vợ thứ hai.