Gặp lại tác giả bài thơ “Giàn mướp”
Trên suốt chặng đường đánh Mỹ, chiến sĩ Trường Sơn ai cũng thuộc nhiều bài thơ về người lính lái xe. Trong một buổi gặp mặt gần đây của các cựu lái xe Trường Sơn tại thành phố Vinh, có một cựu chiến binh tuổi gần bát tuần(80) đứng lên đọc bài thơ “Giàn mướp”. Giọng của anh hào sảng, thiết tha như một nghệ sĩ. Sau đó chúng tôi được biết, anh là Nguyễn Khắc Liên, chính là tác giả của bài thơ.
Chúng tôi gặp lại anh tại gia đình riêng nằm trong ngõ hẻm của phường Hưng Dũng, thành phố Vinh, Nghệ An. Ngôi nhà cấp bốn đơn sơ, nhưng tất cả các phòng đều chất đầy sách vở, trên tường treo đủ huân, huy chương, kỷ niệm chương thời kỳ kháng chiến chống Mỹ và thời kỳ đổi mới. Anh kể cho chúng tôi nghe xuất xứ của bài thơ: Anh là lính thợ sửa chữa của xưởng tiểu tu Binh trạm 37, Sư đoàn 471, Đoàn 559, đóng tại Kon Tum. Trong chiến dịch mùa khô năm 1971 cả Binh trạm xuất kích vận chuyển hàng ra tiền tuyến, cánh thợ được lệnh đi cùng các đoàn xe để khắc phục sự cố do bom đạn Mỹ đánh dọc đường. Ngồi trong buồng lái của đoàn xe ra trận, có giàn mướp đầu xe phủ xanh lá ngụy trang, dù trèo lên dốc, vượt qua trọng điểm, đi trong đêm tối, hay chạy giữa ban ngày, kẻ thù không thể nào phát hiện ra được. Anh khâm phục người đã sáng tạo ra cái giàn mướp ngụy trang xe, ngay đêm đó anh đã sáng tác bài thơ “Giàn mướp”.
.jpg)
Ông Nguyễn Khắc Liên ,tác giả bài thơ Giàn Mướp,hiện là Ủy viên Ban chấp hành Hội Truyền thống Trường Sơn, tỉnh Nghệ An
Những khổ thơ đầu, anh chỉ nói về cái giàn mướp giản dị để ngụy trang, nhưng trong đó lại là sự sáng tạo kỳ diệu của người chiến sĩ lái xe Trường Sơn:
...Chắn đạn, đỡ bom điên cuồng của địch
Hứng bụi, che mưa đi chiến dịch nối mùa.
Nhờ những dàn mướp ngụy trang, xe của ta cứ thế nối duôi nhau vượt đan bom nườm nươp ra trận.
Cảm ơn người đã sinh ra giàn mướp
Suốt dãy Trường Sơn xe đi về nườm nượp...
Bài thơ ra đời vào những năm tháng quyết liệt nhất của thời kỳ đánh Mỹ. Trên các nẻo đường Trường Sơn, ở đâu các chiến sĩ cũng thuộc lòng ngâm nga sau vòng tay lái. Bài thơ có sức mạnh truyền cảm nên một thời gian sau, nhạc sĩ Huy Loan thuộc Đoàn văn công Sư đoàn 470 đã phổ nhạc thành: “Bài ca giàn mướp”. Vào những buổi phát thanh quân đội thời kỳ đó, Đài Tiếng nói Việt Nam cũng đã đọc và giới thiệu nhiều lần bài thơ “Giàn mướp”. Bài thơ, bài hát đã lan tỏa khắp chiến trường và sống mãi suốt cả chặng đường dài đánh Mỹ.
Gặp lại nhau, anh hồ hởi kể về những kỷ niệm của chiến tranh, những tháng ngày gian khổ của người lính thời đánh Mỹ. Anh còn mang cho chúng tôi xem một cuốn sổ tay ghi chép hàng trăm bài thơ của anh, với tiêu đề: “Đường Trường Sơn một thời để nhớ”. Sau khi chiến tranh kết thúc, tháng 5 năm 1978. anh Nguyễn Khắc Liên chuyển về làm Chủ tịch Công đoàn Nhà máy bia Nghệ An.
Làm việc trong thời kỳ đổi mới, anh đã cùng tập thể lãnh đạo, đoàn kết sáng tạo, động viên cán bộ công nhân nhà máy hăng say sản xuất nên nhà máy luôn đạt lá cờ đầu của tỉnh. Năm 2001 anh về nghỉ hưu, chưa được một tháng bà con đã tín nhiệm bầu anh làm khối trưởng kiêm bí thư khối dân phó. Vẫn năng nổ nhiệt tình, giữ được bản chất của người lính Trường Sơn năm xưa, anh đã đưa khối phố của anh thành khối văn hóa tiêu biểu của thành phố Vinh. Bên cạnh những tấm huân huy chương thời kỳ đánh Mỹ, nhà anh lại tiếp tục chất đầy bằng khen, giấy khen của nhà máy, của thành phố, của UBND tỉnh Nghệ An.
Từ ngày trở về anh tham gia ngay hoạt động trong hội chiến sỹ Trường Sơn. Qua hai kỳ Đại hội Hội Trường Sơn tỉnh Nghệ An, anh đều được bầu vào Ban chấp hành . Nhiệm kỳ đầu anh làm Chánh thanh tra và đã được Trung ương hộiTruyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh Việt Nam cùng UBND tỉnh Nghệ An tặng bằng khen. Nhiệm kỳ thứ hai này anh đảm nhiệm Trưởng ban Tài chính của Hội. Ở vị trí nào, lĩnh vực nào anh vẫn năng nổ, nhiệt tình, xông xáo để xây dựng Hội lớn mạnh. Anh là tấm gương sáng về anh bộ đội Cụ Hồ, luôn được mọi người trong cộng đồng dân cư và các đồng đội hết lòng quý mến ./.
Xuân Bách
(Số 3, đường Tôn Thị Quế, Tp Vinh, Nghệ An
ĐT: 0912591362 )