Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu - Ảnh: Quochoi.vn
Ngày 11-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo sơ kết 5 năm triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 (2014-2019), trong đó có những việc làm được và chưa làm được.
Thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội nội dung bản báo cáo nêu trên.
Chính phủ nhấn mạnh: công tác tuyên truyền, giới thiệu về Hiến pháp và rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với Hiến pháp được tập trung cao độ để bảo đảm kịp thời đưa Hiến pháp đi vào cuộc sống.
"Sau 5 năm triển khai thi hành Hiến pháp, trong số 90 luật, pháp lệnh được liệt kê tại danh mục (cần sửa đổi, bổ sung - PV), Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành 69 luật, pháp lệnh, trong đó có các đạo luật mang tính nền tảng, rường cột của hệ thống pháp luật; còn 21 dự án luật, pháp lệnh nằm trong danh mục nhưng chưa được ban hành" - Bộ trưởng Long nói.
Cho rằng Hiến pháp 2013 đã đi vào cuộc sống và tạo ra nhiều thay đổi tích cực, nhưng Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhận định không phải việc gì cũng đã được làm tốt.
"Cần tổng rà soát, đánh giá hệ thống văn bản dưới luật về tính tuân thủ Hiến pháp. Trong quá trình triển khai, hẳn là cũng có những cái không thành công, vậy những cái không thành công là gì cần được chỉ rõ" - ông Hiển nói.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, công tác sơ kết việc thi hành Hiến pháp rất có ý nghĩa, vì nó sẽ giúp rút ra các bài học thực tế để thực hiện tốt hơn. Thẳng thắn chỉ ra những việc chưa làm được, bà Nga nêu một việc thuộc lĩnh vực mình phụ trách là quy định buộc ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung.
"Mặc dù đã được quy định, nhưng cho đến nay chúng tôi nhiều lần hỏi Bộ Công an, nhưng câu trả lời chúng tôi nhận được là chưa bố trí được kinh phí. Đây là vấn đề lớn liên quan đến quyền con người, quyền công dân, tới tiêu chuẩn văn minh của hoạt động tư pháp, nếu lý do là thiếu tiền nên chưa thực hiện được thì chúng tôi rất băn khoăn" - bà Nga nói.
Trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng từng đặt vấn đề: "Với công nghệ phát triển, hiện nay con em chúng ta đi học thì chúng ta đều có thể theo dõi được thông qua ghi âm, ghi hình. Tại sao các trường học họ lắp đặt được hệ thống này mà các phòng hỏi cung lại không làm được?".
Trong khi đó, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nêu quy định cử tri có quyền bãi nhiệm trực tiếp tư cách đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND khi những người này không còn đủ uy tín, nhưng cho đến nay vẫn chưa có hướng dẫn quy trình, thủ tục để cử tri thực hiện quyền của mình. Tất cả các trường hợp đại biểu dân cử liên quan đến kỷ luật phải thôi nhiệm vụ, đến nay đều do Quốc hội và HĐND quyết định.
Cũng phân tích những nội dung còn hạn chế, chưa thực hiện triệt để quy định của Hiến pháp, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu ví dụ: nhiều khóa Quốc hội trước đây đã đặt ra ý định xây dựng một đạo luật về dân tộc để cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp, nhưng 2-3 khóa không ban hành được vì chỗ xác định nội hàm, phạm vi, đối tượng điều chỉnh của luật này.
Trong báo cáo của Chính phủ chỉ rõ bây giờ chúng ta đang có 3 luật đã nằm trong kế hoạch rồi nhưng vẫn chưa được ban hành, đó là Luật về hội, Luật biểu tình, Luật hiến máu. Đề nghị các đồng chí phân tích rõ nguyên nhân và cũng xác định lộ trình để ban hành chứ không thể để kéo dài, bởi vì đây là những quyền con người, quyền công dân được quy định trong Hiến pháp
Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu