Nhân ngày 20 tháng 11, nhớ về những giáo viên kiêm chức dạy học trong Thanh niên xung phong.
 

     Tháng 7/1965, người viết bài này gia nhập lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP) chống Mỹ cứu nước nhiệm kỳ 1, thuộc Đại đội 306, Đội TNXP Tô Vĩnh Diện, Công trường 119 Thanh Hóa. Sau một tháng ổn định tổ chức, người viết cùng với các anh Lê Đình Vinh, Trịnh Minh Tu, Nguyễn Công Phê và Lê Văn Sáu được đơn vị chọn cử là giáo viên kiêm chức để phối hợp với các giáo viên chuyên trách dạy học trong TNXP. Đây là một chủ trương rất sáng tạo của Trung ương đoàn và Ban TNXP Trung ương, nhằm kịp thời bổ túc văn hóa cho những đồng đội chưa học hết cấp II. Thời đó, trong phong trào bổ túc văn hóa thường có tên gọi thân mật là“cơm chấm cơm”.
    Hằng ngày, chúng tôi cùng anh chị em đội viên ra tuyến nổ mìn, phá đá, mở đường, lấp hố bom vv... tối đến và ngày Chủ nhật tranh thủ lên lớp giảng dạy ⁽¹⁾. Chúng tôi được giáo viên chuyên trách phân công dạy một số tiết học. Ban đầu còn nhiều khó khăn, bỡ ngỡ, do chưa có kiên thức cơ bản về phương pháp dạy học. Nhưng với lòng nhiệt tình, được các giáo viên chuyên trách gồm các anh Bùi Đình Nết, Trịnh Đình Tiến, Ngô Văn Truật⁽²⁾ bổ trợ thêm phương pháp soạn bài, kỹ năng đứng lớp và đặc biệt là học viên hưởng ứng tích cực do đó công việc dần dần đi vào nền nếp. Ai nấy đều thấy vui và vinh hạnh. Trong số anh em chúng tôi, có anh Lê Đình Vinh đã học hết lớp 8 phổ thông, lại là một học sinh giỏi toàn diện từ cấp I, cấp II nên anh có phương pháp giảng dạy rất truyền cảm, được học viên mến mộ. Các ngày thứ Tư và thứ Sáu hàng tuần, giáo viên kiêm chức được dành một buổi để soạn giáo án. Bàn ghế trong lớp học là những cây bương to đập bẹp (như cây lát sàn nhà của người thiểu số) rồi ghép lại. Một không khí giảng dạy, học tập rất vui. Những buổi nghỉ giải lao ở hiện trường, anh em học viên cùng  chúng tôi ôn lại bài, củng cố kiến thức - nhất là môn toán. Chúng tôi lấy ví dụ thực tế từ việc tính toán khối lượng đất đào, đất đắp để giảng cho học viên về môn hình học. Nhờ phương pháp này nhiều người tiếp thu rất nhanh, khi làm bài tập đạt kết quả cao. Đơn vị xây dựng tờ báo tường, anh chị em học viên tích cực tham gia viết bài cho báo. Mỗi tháng, đội ngũ giáo viên kiêm chức cùng dự giờ của nhau để rút kinh nghiệm, bổ sung kiến thức cho nhau. Mỗi quý, giáo viên chuyên trách gặp chúng tôi để góp ý về những mặt còn hạn chế và chân tình hướng dẫn về kỷ năng soạn giáo án, kỷ năng lên lớp. Sáu tháng một lần, chúng tôi được lãnh đạo Đội TNXP tổ chức gặp mặt, động viên. Nhờ đó chúng tôi có dịp được giao lưu, học hỏi kinh nhiệm của giáo viên kiêm chức của các đơn vị bạn.
    Một kỷ niệm đáng nhớ đối với người viết bài này. Ấy là, vào cuối năm 1966, đơn vị chúng tôi đang nỗ lực hoàn thành tiến độ trong chiến dịch “Chọc thủng đèo Eo Mân⁽³⁾” do Công trường 119 phát động. Cả tháng trời chỉ nghỉ có 1 chủ nhật. Tôi là A trưởng của A.6, được bình chọn là A tiên tiến. Một hôm, đơn vị đang chuẩn bị đi làm ca chiều thì trời lác đác có mưa. Chiến sĩ trong A cùng reo lên: Được nghỉ rồi. Tuy vậy, sau hơn ba mươi phút, trời tạnh. Đơn vị tiếp tục ra hiện trường.
    Tối về, ngồi chong đèn để soạn bài và tranh thủ viết báo tường. Sáng hôm sau, báo tường của đơn vị có bài vè của tôi, trong đó mở đầu bằng mấy câu:

“Trời vừa lác đác
Mấy hạt mưa rơi
Chiến sĩ A tôi
Hoan hô được nghỉ
Trước nay chăm chỉ
Mà nay lại liều
Tôi có mấy điều
Nhắn cùng chiến sĩ
….”