Nhân ngày Gia đình Việt Nam 28/6/2025
KỶ NIỆM 55 NĂM NGÀY CƯỚI
CỦA CẶP VỢ CHỒNG HỘI VIÊN TRƯỜNG SƠN
Trước đây, khi phỏng vấn ông Võ Khắc Mai (sinh năm 1937) để viết bài: “Thăm “làng 559” tại Đà Nẵng”, tôi chủ yếu lấy tư liệu về một thời oanh liệt của cán bộ, chiến sĩ, TNXP Ban Xây dựng 67 anh hùng trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước ở Trường Sơn, chưa có nhiều thời gian để tìm hiểu về gia cảnh của ông.
Năm nay vợ chồng ông tổ chức“Kỷ niệm 55 năm ngày cưới” đúng ngày mồng 5 Tết Đoan ngọ (31/5/2025), ông mời tôi đến dự. Sinh thời thân mẫu của ông dặn: “Thằng Mai sinh vào ngày Tết Đoan ngọ, do vậy hằng năm cứ lấy ngày đó làm ngày sinh nhật cho dễ nhớ”.
Điều cảm nhận đầu tiên là tình cảm ấm áp của anh em, con cháu từ ba miền hội tụ đông đủ để chúc mừng ông bà. Nhân dịp này ông đón nhận “BẰNG VŨ TỘC TINH HOA” của Hội đồng dòng họ Vũ - Võ Việt Nam trao tặng vì “Đã có công đóng góp làm vẻ vang dòng họ”; chúc thọ vợ ông - bà Bùi Thị Lũy (sinh năm 1945, cựu chiến sĩ Thanh niên xung phong Đại đội 737, Đội TNXP 75, từng tham gia trận chiến đấu bi tráng cùng cả nghìn người dân hai xã Hạ Trạch, Bắc Trạch cứu chữa đoạn ngầm bờ Nam sông Gianh cho đoàn tên lửa SAM đi vào Vĩnh Linh, sau đó được đi học trở thành Y tá) 80 tuổi; mừng sinh nhật lần thứ 88 của ông.
Từ đây tôi mới cảm nhận thêm về gia đình ông, một “Gia đình văn hóa tiêu biểu” ở khu dân cư Thanh Tân, phường Thanh Khê Đông, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng.
Là Kỹ sư cầu đường, ông đã đóng góp rất nhiều công sức trong việc bảo đảm giao thông thời kỳ chống Mỹ cứu nước trên các tuyến đường: 10, 12A, 15, 16, 18, 20 quyết thắng ở Trường Sơn thuộc Ban Xây dựng 67. Với cương vị chủ chốt của Phòng Kỹ thuật, ông liên tục được cử đến giải quyết những “điểm nóng” tại hai tuyến vượt Trường Sơn trọng yếu là đường 20, đường 12A và đã không biết bao lần suýt chết vì bom đạn và bệnh sốt rét. Trước thềm xuân Kỷ Dậu-1969, trong khi Mỹ hạn chế ném bom miền Bắc nhưng tập trung đánh phá ác liệt các cửa khẩu đường 20 và đường 12A, dù ông đang bị sốt rét rất nặng, công trình sư Phan Trầm (Trưởng ban Xây dựng 67) đã tin cậy giao ông phải tìm cho được đường tránh đèo Mụ Giạ. Ông đã chống gậy lên đường, có hai Tiểu đội Công binh và Y sĩ mang thuốc đi theo và ông đã tìm được đường tránh Phou-toóc-vu cách đèo Mụ Giạ 1km… Giữa 2 cơn sốt trong những ngày giáp Tết rét mướt trên đỉnh Trường Sơn, chàng kỹ sư 32 tuổi say mê tìm đường mới, quên cả chuyện tìm… nàng dâu cho người mẹ già đang mỏi mắt trông đợi ở quê nhà nhưng hồn thơ vẫn dâng tràn: “Có phải nơi đây gọi Cổng Trời/Sáng đầy sương núi tựa trùng khơi/Giăng Màn một dải in tranh vẽ/Đất nước ta sao đẹp tuyệt vời...”. Một ngày xuân đầu năm 1970, khi Quảng Bình tạm vắng tiếng bom, chàng Kỹ sư đến chữa vết thương ở chân tại Bệnh viện 24 thuộc Ban Xây dựng 67 thì gặp nàng. Thế là nên duyên!...Thắm thoát đã 55 năm.
Khi về công tác tại Khu quản lý đường bộ V, ông là Kỹ sư tài năng, với cương vị Kỹ sư trưởng, Phó Tổng giám đốc Khu quản lý đường bộ V phụ trách kỹ thuật, ông đã để lại nhiều dấu ấn khó quên trong công tác chỉ đạo khoa học, kỹ thuật cầu đường. Ông là tác giả của Công trình “Đường cứu nạn” (một công trình khoa học và nhân đạo của Khu Quản lý đường bộ V) trên các đèo thuộc khu vực miền Trung – Tây nguyên. Công trình đã góp phần giúp nhiều xe ô tô thoát nạn và cứu được rất nhiều người thoát khỏi lưỡi hái tử thần. Ông đã được Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cấp Bằng “Lao động sáng tạo”, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Tôi vẫn thầm nghĩ, nếu Nhà nước ta có quy định phong tặng danh hiệu “Kỹ sư Nhân dân” cho đội ngũ cán bộ kỹ thuật ngành GTVT, thì kỹ sư Võ Khắc Mai là một trong những người rất xứng đáng để nhận danh hiệu cao quý đó.
Cũng như bao gia đình chiến sĩ Trường Sơn, chiến sĩ TNXP ai nấy đều có chung một hoàn cảnh vừa phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn, vượt qua bao khó khăn thời bao cấp để chăm lo cho con cái học hành đến nơi, đến chốn. Ông bà sống hạnh phúc bên 3 người con trai (2 Thạc sĩ, 1 Kỹ sư) cùng các cháu nội đều học giỏi, chăm ngoan. Ông ghi tạc trong lòng những lời dặn dò của người cha: “Con phải sống sao cho trên mến, dưới yêu, không luồn cúi bợ đỡ cấp trên và chèn ép, quát nạt cấp dưới. Nhà nước giao cho công việc gì dù lớn, dù nhỏ, cũng là để làm việc cho dân cho nước, đừng lấy đó làm cửa quyền” và đã thực hiện trọn vẹn những lời căn dặn đó.
Từ khi nghỉ hưu, ông nhiệt tình tham gia công tác xã hội. Nhiều năm liền là cấp ủy viên chi bộ; Trưởng ban Công tác Mặt trận; Chi hội trưởng Khuyến học ở khu dân cư. Là chi hội xuất sắc của phường, có số dư quỹ khuyến học cao nhất (trên 100 triệu đồng). Ông đã được tặng thưởng: Bằng khen của Thành ủy Đà Nẵng (là đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 10 năm liền); nhiều Giấy khen của Quận ủy Thanh Khê và Đảng ủy phường Thanh Khê Đông; nhiều Bằng khen của Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng; “Kỷ niệm chương vì sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc”; Bằng khen và Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp khuyến học Việt Nam” của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam. Năm 2015, ông là một trong những đại biểu của thành phố Đà Nẵng đi dự Hội nghị toàn quốc biểu dương “Gia đình Văn hóa tiêu biểu” 5 năm liền. Vợ chồng ông Mai, bà Lũy là một trong những hội viên tích cực xây dựng Hội Trường Sơn, Hội Cựu TNXP từ phường, quận đến thành phố. Đối với bà con ở khu dân cư, ông bà luôn có tình cảm chân tình, sẵn sàng sẻ chia, giúp đỡ những gia đình, những cháu nhỏ gặp khó khăn, được bà con quý mến. Đối với quê hương, tộc họ ông bà là người có nhiều công lao đóng góp trong các hoạt động của tộc họ, đáng chú ý nhất là việc xây dựng Quỹ khuyến học của tộc Võ tại xã An Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
Tấm gương “Gia đình văn hóa tiêu biểu” của vợ chồng hội viên cựu TNXP, cựu chiến sĩ Trường Sơn Võ Khắc Mai-Bùi Thị Lũy đã và đang tô thắm thêm truyền thống 75 năm của Lực lượng TNXP Việt Nam anh hùng; xứng đáng với 18 chữ vàng mà Trung ương Đảng tặng Người cao tuổi Việt Nam “Tuổi cao chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Nhân “Ngày gia đình Việt Nam 28/6”, tôi mạn phép xin được gọi ông bằng cái tên kính trọng “Cây Mai tứ quý”, bởi những đóng góp của gia đình ông luôn đẹp mãi bốn mùa. Kính chúc ông bà An khang, Trường thọ./.
.jpg)
Vợ chồng ông Võ Khắc Mai.
.jpg)
Đón nhận Bằng “VŨ TỘC TINH HOA” (trái) Bằng chúc thọ (phải)
.jpg)
Gia đình con cháu quây quần bên ông bà.
Đà Nẵng, tháng 6/2025
Lê Đỗ Hồng Quân (Lê Huấn)
CTV trang TT&BT Trường Sơn
(Bài viết có sử dụng một số tư liệu của đồng nghiệp)