Nét tương đồng giữa ca khúc Oantanamela và những Bài ca Trường Sơn – Khơi dậy tình cảm Hội viên Trường Sơn với nhân dân Cuba.
Nét tương đồng giữa ca khúc Oantanamela và những Bài ca Trường Sơn
– Khơi dậy tình cảm Hội viên Trường Sơn với nhân dân Cuba.
(65 năm nghĩa tình Việt Nam Cuba)
Vào Trường Sơn là lính Công binh, có chút năng khiếu tôi tham gia hát trong đội xung kích của Tiểu đoàn và Trung đoàn những năm 1971-1974 vì vậy tôi thuộc nhiều ca khúc về Trường Sơn. Sau 1975 ra quân tiếp tục được học và làm Bí thư Đoàn trường - Thủ lĩnh Thanh niên tôi có nhiều cơ hội chơi nhạc và hát cùng với học sinh sinh viên của các trường Đại học phía Bắc những năm 80 của thế kỷ trước. Ca khúc Oantanamela của đất nước Cuba được hát rất nhiều trong phong trào Văn hóa Văn nghệ của học sinh sinh viên, nhân những sự kiện của đất nước hoặc hội diễn Văn nghệ. Hồi đó tôi được các bạn đồng nghiệp đã từng học tập tại Cuba kể cho nghe lịch sử của bài hát được sáng tác vào 1929 do Joseito Femandez viết nhạc, Jose Femandez viết lời. Ban đầu khi ra đời bài hát chỉ là ca ngợi tình yêu đôi lứa đôi chút, đơn giản. Sau này bài hát đã trường tồn đi cùng năm tháng với dân tộc Cuba do phần nhạc rất hay thể hiện được âm hưởng dân ca Cuba phần lời bài hát được thay đổi rất nhiều và bài hát đã trở thành ngợi ca quê hương đất nước, tình yêu lứa đôi, bài hát đã được dịch ra rất nhiều thứ tiếng, bài hát đã trở thành biểu tượng của đất nước Cuba. Là một trong những bài hát được nhiều người biết và hát nhiều nhất trên thế giới.
Khi hát Oantanamela lời bài hát được dịch ra lời Việt chúng ta thấy những đoạn có ý nghĩa tương tự như những ca khúc về Trường Sơn trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước: Như chủ đề trên Trái đất này đâu cũng có đó là:… “Quê hương là gì hở mẹ, mà ai đi xa cũng nhớ về? ”.
Ca từ của bài hát “Oantanamela” có đoạn: “Lời gọi non sông như câu hát ca/Nhớ thương quê nhà vẫn chưa nhạt nhòa”
Còn ca từ của bài hát “Trên đỉnh Trường Sơn ta hát” của Nhạc sỹ huy Du có đoạn: Trên đỉnh Trường Sơn ta hát bài ca/Gửi tới quê nhà bao la/biển xanh sóng vỗ hiền hòa.
Ca từ của bài hát “Oantanamela” có đoạn: Mùa hè quê hương quanh năm nắng lên/ Nhớ thương đêm ngày tiếng chim ngoài vườn
Và ca từ của bài hát “Tình em gửi trọn con đường” của Nhạc sỹ Đào Hữu Thi có đoạn: Trăng lên trăng soi tỏ / Nhớ cánh đồng 5 tấn quê ta…
Nếu bài hát Oantanamela ngoài ca ngợi tình yêu quê hương đất nước còn góp phần đấu tranh cho tự do, công lý trên miền đất Mỹ LaTinh. Ca khúc Trên đỉnh Trường Sơn ta hát của Huy Du lời cũng có đoạn:…Dù Bom rơi đất xới, bước chân luôn thẳng tới, vì ta yêu lẽ sống yêu tự do, yêu cuộc đời…
Nếu tình yêu lứa đôi, tình yêu đất nước của Oantanamela đã trở thành biểu tượng của đất nước Cuba. Những ca khúc: Trên đỉnh Trường Sơn ta hát (Huy Du), Đường Trương Sơn xe anh qua (Văn Dung), Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây (Hoàng Hiệp – Phạm Tiến Duật), Tình em gửi trọn con đường (Đào Hữu Thi)…đã trở thành những ca khúc đi cùng năm tháng. Đó là những nét tương đồng giữa Oantanamela và những bài ca Trường Sơn.
***
Hai anh em - tôi và đồng chí Nguyễn Thị Bình, Ủy viên BCH Hội TSVN, Phó Ban chỉ đạo, Trưởng Ban công tác nữ Hội Trường Sơn TP. HCM cũng có những nét tương đồng: Cùng lính Công binh của Sư đoàn 473 – Bộ đội Trường Sơn, khi xuất ngũ chuyển ngành đều tiếp tục sự nghiệp Đèn, Sách, cùng quê Ninh Bình (Hà Nam Ninh) và cùng thích hát, dù hát không hay nhưng hay hát và chúng tôi thường xuyên hát về những ca khúc Trường Sơn trong các buổi sinh hoạt hội.
Trước ngày họp Ban chỉ đạo sáp nhập hợp nhất Hội Trường Sơn TP. HCM đồng chí Nguyễn Thị Bình đã đăng lại một số hình ảnh tư liệu về Phidel thăm đường Trường Sơn 1973 và lễ khánh thành Bia “Đoạn đường hữu nghị Việt Nam Cuba” do gia đình đồng chí Nguyễn Thị Bình tài trợ xây dựng. Tôi ngoài tình cảm, còn phải thể hiện trách nhiệm của người chủ trì điều hành hội nghị với nội dung quyên góp ủng hộ nhân dân Cuba anh em. Tôi đã điều hành rất nghiêm túc, nhắc đến những điều kiện hết sức khó khăn hiện tại của nhân dân Cuba, sự tương đồng của Văn hóa hai dân tộc và sự giúp đỡ của Nhân dân Cuba đối với Nhân dân Việt Nam trong quá khứ. Nhắc lại lời nói nổi tiếng của Phidel khi thăm đường Trường Sơn: “Vì Việt Nam Cuba sẵn sàng hy sinh cả máu”. Tóm tắt lời kêu gọi ủng hộ của MTTQ VN, Hội truyền thống Trường Sơn và cuối cùng tôi nhấn mạnh ủng hộ Cuba lúc này là tiếng gọi từ trái tim của mọi người dân Việt Nam.
Sau phát động đồng chí Nguyễn Thị Bình và tôi trong nhóm dẫn đầu lên thùng quyên góp, không thống nhất trước nhưng hai anh em đều ủng hộ 5 triệu đồng cho nhân dân Cuba, thấy tôi đi sau Bình quay lại nói: lẽ anh phải đi trước, em đi sau mới đúng. Không khí ủng hộ nhân dân Cuba diễn ra sôi nổi, tấp nập trong không gian của một hội trường nhỏ. Như đã đưa tin trong khoảng 15 phút Hội nghị đã thu được gần 60 triệu đồng để ủng hộ nhân dân Cuba. Số tiền tuy chưa nhiều, nhưng trong phạm vi Hội nghị BCH cấp tỉnh tôi nghĩ không có nhiều đơn vị đã và đang phát động thu được số tiền như vậy.
Trong quá trình hoạt động phong trào tại cơ sở dù ở đoàn thể nào cũng vậy, tôi luôn suy gẫm và tâm đắc những câu thủ lĩnh Đoàn chúng tôi năm xưa thường xuyên nhắc đến đó là: Làm phong trào phải biết khai thác, quy tụ, phát hiện, biểu dương, nhân điển hình tiên tiến, quan tâm ủng hộ đối với cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và đừng quên câu mộc mạc nhưng dễ hiểu: “Cán bộ đi trước, làng nước đi theo”.
Chùm hình ảnh tư liệu liên quan đến Phidel thăm đường Trường Sơn 1973
Gia Đình Đồng Chí Nguyễn Thị Bình Ủng Hộ Kinh Phí Xây Dựng Bia Di tích
đoạn Đường Hữu Nghị Cuba Việt Nam (nằm trên đường Trường Sơn)
Trần Minh Xiêm
(Trưởng Ban chỉ đạo sáp nhập hợp nhất hội trường sơn TP. HCM)