Hồ Hoà Bình không an toàn sẽ là 'thảm họa của đất nước'

Tổng cục trưởng phòng chống lụt bão cho hay do mực nước dâng cao, nếu van cửa xả ở hồ Hoà Bình hư hỏng thì tác hại không lường hết được.

Chiều 13/10, tại buổi thông tin báo chí của Ban chỉ đạo trung ương phòng chống lụt bão, nhiều câu hỏi liên quan công tác dự báo, quy trình vận hành hồ chứa Hoà Bình đã được đặt ra.
 

Thuỷ điện Hoà Bình phải mở 8 cửa xả đáy do lưu lượng nước quá lớn về đột ngột. Ảnh: Giang Huy.

Ông Nguyễn Văn Hải, Trưởng phòng điều hành ứng phó (Cục ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai) cho hay: Khu vực lòng hồ Hoà Bình có mưa đặc biệt lớn và bất thường trong ngày 10-11/10, gây lũ lớn trái mùa với lưu lượng nước đạt đỉnh trên 15.000m3/s.

"Hồ Hoà Bình đã phải xả lũ lịch sử tới 8 cửa xả đáy làm mực nước trên hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình tăng nhanh đột biến”, ông nói và cho hay cùng thời gian này tại khu vực Hoà Bình, lượng mưa phổ biến 350-450mm.

Theo ông Hải, dự báo lưu lượng mưa của Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn Trung ương có chênh lệch lớn so với thực tế. Cụ thể, trong bản tin lúc 15h15 ngày 10/10 dự báo lưu lượng nước về hồ lần lượt là 3.800m3/s và 2.900m3/s, tuy nhiên lưu lượng nước về hồ thực tế lớn hơn rất nhiều, 9.300m3/s và 11.200m3/s.

Tương tự, trong bản tin lúc 13h15 ngày 11/10, trung tâm dự báo lưu lượng nước sẽ về hồ là 17.000m3/s nhưng lưu lượng nước thực tế chỉ còn hơn 7.000m3/s…

Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Trung ương Hoàng Đức Cường giải thích “dự báo mưa là khó, mưa cực đoan càng khó hơn”. Chẳng hạn tại Hoà Bình, chỉ trong vòng 6 tiếng lượng mưa đã lên gần 300mm, cả ngày lên tới 500mm.

Ông Cường cho biết, thế giới ít có dự báo chính xác lượng mưa đến từng mm, chỉ dự báo lượng mưa to hoặc nhỏ.

Chia sẻ thêm vấn đề dự báo, Phó tổng giám đốc Trung tâm Khí tượng thuỷ văn Quốc gia Lê Thanh Hải cho hay: “Dự báo càng gần thời điểm áp thấp đổ bộ thì càng chính xác, càng xa thì độ chính xác sẽ giảm bớt. Giống như bắn súng, anh càng cách mục tiêu xa thì càng kém chuẩn xác”.

Đánh giá tổng thể, lãnh đạo cơ quan dự báo khí tượng cho hay công tác dự báo thời gian qua đã "cơ bản sát với thực tế".
 

Ông Lê Thanh Hải, Phó tổng giám đốc Trung tâm Khí tượng thuỷ văn. Ảnh: Võ Hải.

Về việc vận hành liên hồ chứa Hoà Bình, Tổng cục trưởng Phòng chống lụt bão Trần Quang Hoài lý giải, theo quy trình vận hành, từ ngày 5 đến ngày 7/10 hồ Hoà Bình được tích đến cao trình 117 mét và khi lũ về thì được phép xả sáu tiếng một lần. Khi có tình huống khẩn cấp, hồ được xả cấp tập để đảm bảo an toàn cho công trình.

“Nếu hồ Hoà Bình không an toàn thì là thảm hoạ của đất nước. Tôi có ở hồ lúc đó, nước đã vượt qua cửa van tum. Nếu các cây gỗ to va vào gây hư hại cửa van thì tác hại không lường được. Việc xả lũ vừa rồi hoàn toàn đúng quy trình”, ông Hoài nhấn mạnh.

Theo ông Hoài, để không gây thêm áp lực cho hồ Hoà Bình, việc ngừng phát điện của Thuỷ điện Sơn La là "hành động linh hoạt, chính xác". Nếu không, hồ này phải xả đến 9-10 cửa xả đáy.

Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống lụt bão cho biết thêm, đợt lũ vừa qua rất đặc biệt, chỉ mưa khu vực hồ Hoà Bình, còn ở hồ Sơn La lượng mưa không tăng đột biến, ổn định.

“Theo Quy trình vận hành liên hồ, đến 15/9 hàng năm chúng tôi giao cho các đơn vị làm thuỷ điện chủ động. Nhưng thời tiết năm nay mưa lũ muộn, rất bất thường, chúng tôi sẽ đề nghị thay đổi cho phù hợp với diễn biến phực tạp của thời tiết”, ông Hoài nói.

Ông Lê Thanh Hải cho biết, bão Khanun đang có dấu hiệu mạnh lên. Dự kiến đến đảo Hải Nam, bão sẽ mạnh cực đại cấp 12-13, giật cấp 15-16. Vùng ảnh hưởng rộng từ Quảng Ninh đến Huế.

“Bão sẽ gây mưa lớn cho vùng Bắc bộ và Trung Bộ. Năm nay nhiều cơn bão đổ bộ vào miền Trung, bão số 11 cũng có dấu hiệu sẽ đổ bộ vào miền Trung”, ông Hải cho biết.