"Cuộc đời với những chuyến đi" - Ký ức của CCB – Thiếu tướng Hoàng Kiền (Tiếp theo 25)
Sự kiện Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao của Đảng và Nhà nước sang thăm hữu nghị chính thức CHDCND Lào; Dự Lễ khánh thành và trao tặng công trình Nhà Quốc hội Lào. Đây là hoạt động biểu tượng của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào trên tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa".
Thiếu tướng Hoàng Kiền – Một Cựu chiến binh từng mang cái tên “người lính của một thuở Trường Sơn, một thời Biển đảo” đau đáu theo dõi và hướng về sự kiện của tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa" mà lịch sử chỉ có giữa toàn Đảng, toàn quân và toàn dân hai nước Việt – Lào…
Và đây – Dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền về những chuyến đi, về những tháng năm ông gắn bó với mảnh đất, con người của đất nước “triệu Voi”, với con đường Trường Sơn vắt ngang qua hai nước Việt - Lào đã tuôn trào để rồi ông ngồi viết – viết cả loạt bài từ dòng ký ức ấy…
Trường Sơn xin trân trọng lần lượt giới thiệu cùng các đồng chí và bạn đọc loạt bài viết từ dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền.
CUỘC ĐỜI VỚI NHỮNG CHUYẾN ĐI
(Tiếp theo 25)
Bài số 32
NHỮNG CHUYẾN ĐI BỘ BÊN LÀO
Chuyến Đi Bộ - Khảo sát đường tránh 32 suýt chết vì bom.
Quân ngụy Sài Gòn dưới sự yểm trợ của quân Mỹ mở cuộc hành quân Lam Sơn 719 đánh ra đường Trường Sơn nhằm cắt đứt hành lang vận chuyển chiến lược chi viện cho chiến trường.
Ta mở chiến dịch phản công Đường 9 - Nam Lào nhằm đánh bại cuộc hành quân của địch.
Đường 35 bên Tây Trường Sơn bị uy hiếp, cần phải mở đường tránh. Tổ khảo sát thuộc Ban Công binh - Binh trạm 32 chúng tôi nhận nhiệm vụ đi khảo sát đường tránh. Từ cơ quan Binh trạm bộ, đi theo đường 128 B vào đến bắc bờ sông Sê Băng Hiêng dừng chân để tiến hành khảo sát. Tiểu đội khảo sát của Ban Tham mưu Công binh Binh trạm 32 do thiếu uý Vũ Văn Chuyển - Trung cấp cầu đường, Trợ lý phụ trách lên đường đi khảo sát ngay, phối hợp với Đại đội khảo sát của Cục Tham mưu Công binh - Bộ tư lệnh Trường Sơn khảo sát tuyến tránh - đường tránh đường 35, gọi là đường 32A ( sau này là đường 24). Công việc tiến hành thật khẩn trương để các đơn vị Công binh vào thi công kịp thời.
Đang khảo sát tìm bến ngầm vượt sông Sê băng hiêng, tôi gặp đồng chí Võ Sở - Cục phó Cục Chính trị của Bộ tư lệnh Trường Sơn kiêm Chính uỷ Binh trạm 32 trong đoàn cán bộ đi thị sát tuyến đường này, đang thị sát khu vực vượt sông. Đoàn do đồng chí Hoàng Đình Luyến - Cục phó Cục Tham mưu Công Binh - Bộ Tư lệnh Trường Sơn chủ trì, đồng chí Đặng Văn Ngữ - Binh trạm trưởng Binh trạm 32, cùng một số kỹ sư của Cục Tham mưu Công binh - Bộ Tư lệnh Trường Sơn, Ban Tham mưu Công binh - Binh trạm 32 tham gia có các Kỹ sư Nguyễn Văn Nửa, Phan Trí Hoà. Thủ trưởng Võ Sở gặp hỏi tình hình và động viên chúng tôi tích cực, khẩn trương để hoàn thành nhiệm vụ, tôi biết đồng chí Võ Sở từ nơi đây trên bờ Bắc sông Sê Băng Hiêng phía nam đường 9 - Nam Lào.
Ngầm vượt sông đã bị lộ, chúng tôi tiến hành khảo sát đường và ngầm tránh về phía tây ngầm trên đường 32 A. Máy bay trinh sát OV10 đến lượn mấy vòng, bắn một quả cối khói, khói đen bốc lên cao, biết ngay là "lũ quạ sắt" đang lao tới. Chúng tôi đang lội dưới sông, tồng ngồng chạy mau lên bờ tìm gốc cây ẩn nấp. Một lát sau tốp 3 máy bay phản lực đến dội bom liên tiếp xuống ngầm. Bom nổ ầm ầm, mảnh bom bay phạt qua cành cây ào ào, rơi lộp bộp xung quanh, may mà cả tổ 6 anh em : Vũ Chuyển, Nhân, Kiền, Long, Thìn, Tạc cứ nấp sau gốc cây to quan sát di chuyển quanh gốc cây để tránh mảnh bom, không ai việc gì.
Ảnh minh họa
Máy bay đi, cá chết trắng trên mặt sông Sê Băng Hiêng, tha hồ bơi ra vớt. Tối hôm ấy chúng tôi về nghỉ tại kho thuốc nổ của Trung đoàn Công binh 10 đang mở đường 32 B, anh thủ kho bị thương mất một cánh tay chuyển sang coi kho, cùng quê Hoàng Hoá - Thanh Hoá của anh Nhân Tiểu đội trưởng Tiểu đội khảo sát của chúng tôi. Xung quanh kho rất nhiều cây ớt, anh em hái lá ớt nấu canh cá, bữa ăn thật tuyệt vời, lần đầu tiên tôi được ăn canh lá ớt non. Thế rồi hôm sau tôi bị bệnh kiết lỵ kéo dài cả tuần liền, mới nhớ ra là khi hái lá ớt anh em tuốt cả quả ớt non, ăn nhiều nóng quá lại ăn nhiều cá nữa gây bệnh kiết lỵ suốt mười ngày liền, chuyến đi nhớ mãi.
Sông sâu sóng vỗ ì ầm
Bom Mỹ trút xuống nước ngầm bắn tung
Nắng soi dọi trắng một vùng
Ùa ra bơi lặn vớt thùng cá to
Cùng vào thăm bạn coi kho
Ớt xanh lá quả hái cho nấu liền
Liên hoan canh cá mấy phiên
Lần đầu thưởng thức nghiện liền ngon ghê
Một ngày ba bữa chẳng chê
Bỗng dưng kiết lỵ bám rê cả tuần
Nghĩ mà thương hại tấm thân
Đến già sẽ cạch một lần ớt xanh
...
Hôm sau lại ra khảo sát tìm ngầm tránh về hạ lưu ngầm đã bị lộ, gặp Cục trưởng Cục Công binh Trường Sơn Phạm Văn Diêu, ông động viên chỉ đạo cần tìm một chỗ lòng sông hẹp bắc cầu cáp ngầm. Các kỹ sư ra nghiên cứu, đưa ra phương án khoan neo cọc thép hai đầu căng dây cáp, lát ván ngầm dưới mặt nước thành cầu ngầm cho xe đi. Do nước sông chảy rất xiết không thể nào lát ván được đành bỏ phương án này. Đồng thời Tiểu đoàn cầu phà 73 của Cục Công binh Trường Sơn được điều vào, chúng tôi tham gia khảo sát đường lên xuống cầu, Công binh của Binh trạm 32 làm bến, Tiểu đoàn Công binh Cầu phà 73 chuẩn bị, đêm kéo các đoạn phà bằng khí tài LPP do Liên Xô viện trợ ra nối lại thành cầu, xe lần lượt đi qua cầu an toàn. Đêm thứ hai xe đầu tiên qua cầu an toàn, xe thứ hai ra đến giữa cầu thì máy bay AC- 130 nó đến bắn cháy xe chìm cầu luôn, tình huống gay lắm. Cục trưởng Phạm Văn Diêu thật căng thẳng, chắp tay sau lưng cứ đi đi lại lại lẩm nhẩm:
Bảy Ba ơi hỡi Bảy Ba
Hôm qua là cầu nổi hôm nay ra cầu chìm
Ông quyết định thu các khoang thuyền còn lại tối hôm sau ghép phà chở xe qua sông. Trời tối đen như mực, không có một đốm sáng lọt lên trời, xe đi dùng đèn rùa, Công binh đi trước dẫn đường. Chuyến đầu tiên trót lọt, chuyến thứ hai phà ra đến giữa sông thì AC - 130 nó đến bắn cháy xe chìm phà luôn. Các phương án vượt sông đều bế tắc. Thằng Mỹ nó ghê như thế đấy, phải tìm cách khác.
Hoàng Kiền
Phó chủ tịch Hội truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh Việt Nam
(Còn nữa)