"Cuộc đời với những chuyến đi" - Ký ức của CCB – Thiếu tướng Hoàng Kiền (Tiếp theo 29)
Sự kiện Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao của Đảng và Nhà nước sang thăm hữu nghị chính thức CHDCND Lào; Dự Lễ khánh thành và trao tặng công trình Nhà Quốc hội Lào. Đây là hoạt động biểu tượng của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào trên tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa".
Thiếu tướng Hoàng Kiền – Một Cựu chiến binh từng mang cái tên “người lính của một thuở Trường Sơn, một thời Biển đảo” đau đáu theo dõi và hướng về sự kiện của tinh thần "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa" mà lịch sử chỉ có giữa toàn Đảng, toàn quân và toàn dân hai nước Việt – Lào…
Và đây – Dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền về những chuyến đi, về những tháng năm ông gắn bó với mảnh đất, con người của đất nước “triệu Voi”, với con đường Trường Sơn vắt ngang qua hai nước Việt - Lào đã tuôn trào để rồi ông ngồi viết – viết cả loạt bài từ dòng ký ức ấy…
Trường Sơn xin trân trọng lần lượt giới thiệu cùng các đồng chí và bạn đọc loạt bài viết từ dòng ký ức của Cựu chiến binh – Thiếu tướng Hoàng Kiền.
CUỘC ĐỜI VỚI NHỮNG CHUYẾN ĐI
(Tiếp theo 29)
Bài số 36
MỘT CHUYẾN ĐI - CHIẾN SĨ GÙI THỒ TRƯỜNG SƠN
Mùa khô 1971 máy bay AC-130 hoạt động rất mạnh trọng khu vực Bắc - Nam đường 9. Mỗi đêm Binh trạm 32 bị cháy hơn chục xe ô tô. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Sư đoàn 472, Sở chỉ huy Binh trạm 32 chuyển từ khu vực Bắc đường 128 B gần ngã ba Lùm Bùm vào khu vực Nam đường 9 gần Phú Kiều để chỉ huy các đơn vị mở đường 32A và bảo đảm cho xe vượt Đường 9. Bộ Tư lệnh Trường Sơn tăng cường cho BT32 một tiểu đoàn dân công hỏa tuyến Nam Hà và 1 đại đội thuộc Tiểu đoàn nữ chiến sĩ Hà Tây để mở đường kín 32A, sau này gọi là đường 24. Thiếu dụng cụ thi công như: cuốc, xẻng, dao rựa, cuốc chim, chòong, búa....Dùng xe ô tô của Ban Công binh chở sợ máy bay nó đánh thì mất hết. Đại uý Đỗ Xuân Diễn - Binh trạm phó phụ trách công binh xuống giao nhiệm vụ cho Thượng uý Nguyễn Khánh Điệp - Trưởng Ban Công binh là tổ chức gùi bộ khẩn trương để có dụng cụ cho tiểu đoàn dân công và bộ đội mở đường. Tiểu đội khảo sát được giao nhiệm vụ đi ngay. Tiểu đội trưởng Trần Đức Nhân cùng 9 chiến sĩ bắt đầu hành quân từ đường 32A ngược ra. Đi từ sáng sớm đến chiều thì đến kho Công binh cách Lùm Bùm khoảng 15 ki lô mét về phía Đông Nam. Chiều hôm đó nhận khí tài, mỗi người đeo 35 - 40 ki lô gam. Sáng hôm sau lên đường sớm, cứ đi theo đường của thông tin bảo về đường dây trần, leo đến đỉnh núi Trạm dây trần thì dừng lại. Khi đi không biết có Trạm dây trần nên không mang theo gạo và thịt hộp đi, chỉ mang theo lương khô BA70 là quí lắm rồi. Tiểu đội trưởng vào liên hệ với trạm xin gạo nấu cơm ăn, Trạm trưởng thông tin trả lời là ở đây chỉ đủ tiêu chuẩn bảo đảm cho lực lượng của Trạm canh trực đường dây trần thôi. Đành phải ăn lương khô, vào trạm nhờ nấu nước uống và mang đi dọc đường về.
(1).jpg)
Ảnh minh họa
Hôm nay mới biết có một đường dây trần trên đường Trường Sơn. Trên chiến trường Trường Sơn địa hình rừng núi hiểm trở, địa bàn rất rộng, cơ động vô cùng khó khăn, thông tin liên lạc lại càng quan trọng hơn. Bộ đội thông tin Trường Sơn được hình thành ngay khi thành lập Đoàn 559 và cùng phát triển với quá trình hoạt động và phát triển lực lượng của Bộ đội Trường Sơn. Chỉ đạo qua điện đài, mật mã là phương thức liên lạc quan trong của thời kỳ đầu. Khi nhiệm vụ phát triển, một đòi hỏi cấp bách xuất hiện: Phải kết hợp phương thức liên lạc chỉ đạo với phương thức liên lạc chỉ huy, tiến lên lấy phương thức liên liên lạc chỉ huy là chủ yếu. Một quyết định đúng đắn khi tuyến dây trần được mở ra. Đầu năm 1967, triển khai xây dựng tuyến dây trần tải ba nối hậu phương từ Khe Ve - Minh Hoá - Quảng Bình vượt Trường Sơn sang phía Tây, từng bước phát triển sâu vào phía trong. Cuối tháng 2/ 1967, đã nối thông thông tin tải ba từ Sở chỉ huy (SCH) Bộ Tư lệnh 559 đến các Binh trạm 1 và 2. Sau hơn bảy năm, từ tháng 5/1959 đến tháng 2/1967, mạng thông tin liên lạc bảo đảm cho chỉ huy trên tuyến duy nhất chỉ có vô tuyến điện báo mã dịch, ngoài ra có một số đài 2W và thông tin vận động, quân bưu bổ trợ, nay đã có đường dây tải ba tới các đơn vị từ Bắc đường 9 trở ra là một bước tiến hết sức quan trọng. Mùa khô năm 1967 – 1968, mạng dây tải ba đã nối đến các đơn vị từ sông Bạc trở ra. Đến năm 1970, đã triển khai tuyến dây trần có chiều dài 950 km, đường dây cáp 200 km. Toàn mạng dây trần bố trí 11 tổ cơ vụ, 120 tổ canh dây. Đúng 15 giờ ngày 16/3/1970, Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên từ SCH của BTL đã nói chuyện với Phó Tư lệnh Nguyễn An tại Binh trạm 37 khu vực ngã ba Đông Dương. Mạng tải ba đã thông suốt. Đường dây thông tin tải ba được xây dựng hoàn thành bao gồm hai trục. Bắt đầu từ Khe Ve vượt Trường Sơn sang Lào kéo dài đến ngã ba Đông Dương vượt Trường Sơn về Việt Nam, xuyên qua Tây Nguyên chọc thẳng đến Lộc Ninh ( Đông Nam Bộ ). Sau đó phối hợp với Bộ Tư lệnh Thông tin nối từ Khe Ve vào theo đường Đông Trường Sơn đến Bù Đăng, chuẩn bị cho Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975. Lúc đỉnh điểm, đường thông tin dây trần có chiều dài trên 3.000 ki-lô-mét liên hoàn, khép kín khu vực Lộc Ninh (Đông Nam Bộ) bên cạnh Trung ương cục. Bảo đảm liên lạc từ Tổng hành dinh trực tiếp tới các hướng chiến trường và Bộ Tư lệnh Miền.
Chia tay Trạm trực dây trần, Đoàn gùi thồ tiếp tục hành quân xuống núi, cứ hun hút thăm thẳm, mồ hôi đầm đìa lưng áo, một quãng lại nghỉ giải lao, có người trách bọn dây trần keo kiệt quá, cũng thông cảm với anh em trực trên đỉnh núi cao độc lập, tiêu chuẩn được cấp cho mình ăn thì lấy đâu bù vào. Thế là động viên nhau cố gắng khoảng 8 giờ đêm về đến Sở chỉ huy Binh trạm trên đường 32 A với quãng đường khoảng 40 ki lô mét. Tất cả đều mệt lừ, cùng nhau ăn cơm tối thật mừng vui đã hoàn thành nhiệm vụ.
Sáng hôm sau, Thiếu uý Nguyễn Trung Hiếu - Trợ lý khí tài vật tư dẫn đầu đưa đoàn gùi thồ mang khí tài đến cấp cho Tiểu đoàn dân công hỏa tuyến Nam Hà và đại đội chiến sĩ mới Hà Tây, công trường mở đường kín 32 A tiếp tục với khí thế mới, dưới tán rừng già Trường Sơn con đường ô tô như mũi tên cứ uốn lượn lao ra tiền tuyến miền Nam.
Hai ngày sau, trong màn đêm tĩnh mịch của núi rừng Trường Sơn, bỗng nghe tiếng nổ rầm rầm ba đợt, sau đó nó cứ nổ thưa dần và nổ suốt cả tuần liền. Máy bay B52 thả bom bi nổ chậm trúng đội hình của một đại đội dân công hỏa tuyến Nam Hà quê tôi mà chúng tôi mới cấp khí tài hôm qua để thi công mở đường vào kho hàng mới trên đường kín của Binh trạm 32, gần hai chục người hi sinh, một tuần mới vào lấy xác được, do bom bi nổ chậm cứ nổ lai rai suốt. Rừng kín như thế mà chúng vẫn đánh trúng, đi kiểm tra phát hiện ra máy bay Mỹ thả cây nhiệt đới để trinh sát phát hiện ra địa điểm đóng quân. Công binh của Binh trạm đi lùng sục thu hết cây nhiệt đới buộc túm 5 râu an ten lại là vô hiệu hoá hoạt động của nó. Những người dân công hỏa tuyến Nam Hà mới vào có mấy ngày đã hy sinh, thật là thương xót. Ban Công binh tham gia cấp cứu thương binh, lấy tử sĩ, đường chưa hoàn thành mà đã bị đánh gây thương vong lớn, thật đau xót.
Suối reo vượn hót trên ngàn
Quân dân nhộn nhịp nữ nam chan hoà
Địch tung thiết bị từ xa
Thả cây nhiệt đới đo la soi tìm
Màn đêm văng vẳng tiếng chim
"Bắt cô trói cột" bổng chìm ngân nga
Công trường đang giấc mơ hoa
Bàng hoàng như sấm lửa loà bùng lên
Bom bi nổ chậm vang rền
B52 rải vãi trên rừng già
Ầm ầm không ngớt lan xa
Hy sinh một lúc hơn hai chục người
Bùi ngùi tang tóc than ôi
Lòng căm thù giặc ngút trời khôn nguôi
Bao đêm suy ngẫm không ngơi
Đạn bom tàn khốc đất trời chuyển rung.
Ngày 29 tháng 8 năm 2021
Hoàng Kiền
Phó chủ tịch Hội truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Minh Việt Nam
(Còn nữa)