Chuyện về vị tướng sâu sát chiến trận

Nhân kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2019), phóng viên Báo Biên phòng đã có dịp gặp gỡ, trò chuyện với Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Khuất Duy Tiến, nguyên Trưởng phòng Tác chiến Mặt trận Tây Nguyên. Trong ký ức của mình, Trung tướng Khuất Duy Tiến vẫn còn nhớ như in những kỷ niệm không thể nào quên về Thượng tướng Vũ Lăng, người chỉ huy, người đồng chí, đồng đội một thời gắn bó với mình tại Mặt trận Tây Nguyên đầy khó khăn, gian khổ.

Tại căn nhà nhỏ số 10, phố Trần Phú, Hà Nội, với mái tóc bạc phơ vì thời gian, Trung tướng Khuất Duy Tiến bồi hồi nhớ lại những trận đánh ác liệt trong chiến dịch giải phóng Tây Nguyên. Ông nhắc tới Thượng tướng Vũ Lăng, người đồng chí, đồng đội đã gắn bó với mình trong những năm tháng khó khăn nhất.

Ông xúc động kể: Trận tiêu diệt cụm cứ điểm địch ở căn cứ Đức Lập ngày 10-3-1975 có thể là trận thắng lớn đầu tiên của Quân đội ta trong chiến dịch Tây Nguyên. Chỉ trong hơn một ngày chiến đấu, Sư đoàn 10 (thiếu Trung đoàn 24) đã tiêu diệt và làm chủ hoàn toàn căn cứ Đức Lập, căn cứ Núi Lửa. Bộ đội ta đã diệt và bắt hàng ngàn tên địch, thu nhiều đạn pháo và súng các loại. Trận thắng này đã phá vỡ tuyến phòng thủ phía Tây thị xã Buôn Ma Thuột của địch. Từ đó, mở thông đường hành lang chiến lược của ta từ Bắc vào miền Đông Nam bộ, tạo điều kiện thuận lợi để Sư đoàn 316 đánh chiếm thị xã Buôn Ma Thuột. Để có được chiến thắng vẻ vang ngay trận đầu ra quân này, có công rất lớn của Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên, lúc đó là Thiếu tướng Vũ Lăng.

Tháng 11-1974, Bộ Tổng Tư lệnh giao cho Mặt trận Tây Nguyên nhiệm vụ mới, bỏ nhiệm vụ đánh thị xã Gia Nghĩa, quay sang nhiệm vụ đánh căn cứ quận lỵ Đức Lập và căn cứ Núi Lửa. Đây là một căn cứ lớn của địch có gần 3.000 lính bảo vệ. Tại đây, chúng phòng thủ khá vững chắc, có hầm ngầm, giao thông hào bao quanh căn cứ, cùng nhiều lớp hàng rào thép gai, toàn bộ các xe tăng đều được chúng bố trí ngầm dưới đất. Ngoài ra, chúng còn có 3 đại đội pháo binh. Xác định nhiệm vụ đánh căn cứ quận lỵ Đức Lập là một nhiệm vụ rất quan trọng, liên quan mật thiết với nhiệm vụ đánh vào mục tiêu chính của chiến dịch là thị xã Buôn Ma Thuột. Khi đó, đích thân Tư lệnh Vũ Lăng đã dẫn đầu đoàn cán bộ của Mặt trận và của Sư đoàn 10 đi trinh sát căn cứ Đức Lập.

Trung tướng Khuất Duy Tiến kể lại cho chúng tôi nghe về lần ông đã “dọa” Thượng tướng Vũ Lăng, ngăn không cho ông vào trinh sát cứ điểm của địch vì lo cho sự an nguy của vị Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên, lo cho cả một chiến dịch quan trọng sắp tới. Trung tướng Khuất Duy Tiến nhớ lại: “Đêm hôm đó, khi vào gần căn cứ Đức Lập, mọi người khuyên Tư lệnh Vũ Lăng dừng lại ở phía ngoài để mọi người tiếp tục bò vào trong trinh sát, vì càng vào gần căn cứ địch thì mìn chúng gài càng nhiều, súng của địch ở trong căn cứ lại thỉnh thoảng bắn ra, sự nguy hiểm sẽ càng cao, rất khó bảo toàn tính mạng cho ông, mà lúc này ông đang là người chỉ huy cao nhất của Mặt trận. Nếu không may xảy ra sự cố gì với ông thì ảnh hưởng rất lớn tới toàn bộ chiến dịch. Khi nghe trinh sát báo về, lúc đó, tôi là Trưởng phòng Tác chiến của Mặt trận, khuyên anh Lăng không được, tôi bèn lấy danh nghĩa Bí thư chi bộ ra yêu cầu anh Lăng không được vào, nhưng anh vẫn không nghe mà còn hài hước nói: “Tớ đẻ ra cái trò này rồi, cậu đừng dọa tớ”. 

Khi đó, hơn ai hết, Thượng tướng Vũ Lăng biết rằng, càng vào trong sẽ càng nguy hiểm tới tính mạng. Nhưng hiểu tầm quan trọng của trận đánh Đức Lập, để đảm bảo đánh chắc thắng, chỉ có cách bò vào tận nơi quan sát mới có cách đánh thích hợp để chiến thắng. Nghĩ vậy, Thượng tướng Vũ Lăng quyết định cởi bỏ súng ngắn giao lại cho cần vụ rồi cùng mọi người bò vào tận hàng rào địch quan sát. Chính nhờ sự táo bạo, quả cảm đó mà ông đã đề ra được một phương án đánh Đức Lập thích hợp cho Sư đoàn 10 của ta. Và Sư đoàn 10 đã thực hiện tốt nhiệm vụ đánh Đức Lập, đúng như phương án ông đã báo cáo với Đại tướng Văn Tiến Dũng là: Dùng Sư đoàn 10 đánh Đức Lập rồi nhanh chóng cơ động Sư đoàn 10 về Buôn Ma Thuột, sẵn sàng thực hiện 2 nhiệm vụ: Nhiệm vụ thứ nhất, đánh thị xã Buôn Ma Thuột, nếu Sư đoàn 316 đánh Buôn Ma Thuột gặp khó khăn; nhiệm vụ thứ 2: Sẵn sàng đánh quân địch đến ứng cứu Buôn Ma Thuột.

45 năm đã trôi qua, nhưng hình ảnh một vị tướng, vị chỉ huy cao nhất của Mặt trận Tây Nguyên bò vào tận hàng rào địch cùng lính luôn là hình ảnh mẫu mực về tác phong sâu sát của một người chỉ huy. Hình ảnh đó đã lay động trong tâm trí của Trung tướng Khuất Duy Tiến cũng như trong ký ức của biết bao người lính Tây Nguyên. Chính nhờ tác phong sâu sát chiến trận đó của Thượng tướng Vũ Lăng đã tạo nên một chiến dịch Tây Nguyên lừng danh, tạo thời cơ chiến lược mới để ta giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước ngay trong năm 1975. 

Kim Nhượng
PS st Theo Báo Biên phòng