Dễ nhiễm trùng, hoại tử, cắt cụt chi vì tự điều trị
Theo các bác sĩ, nhiều người mắc bệnh ĐTĐ do thiếu hiểu biết thường có thói quen ngâm chân bằng nước ấm, nóng hoặc tự ý đắp các loại thuốc lá không rõ nguồn gốc để giảm cảm giác tê bì, đả thông kinh mạch, làm sạch và phòng ngừa biến chứng bàn chân. Tuy nhiên, cũng vì thói quen này người ĐTĐ đang đối mặt với nguy cơ cao bị nhiễm trùng, hoại tử, phải cắt cụt chi.
Bệnh nhân Trần Ngọc H. (42 tuổi, Hàng Bè, Hà Nội) vào viện cấp cứu trong tình trạng sốt cao, sưng nề tấy đỏ lan tỏa toàn cổ chân, đường huyết tăng cao nhiễm Ceton niệu. Theo khai thác, bệnh nhân Hiền được chẩn đoán ĐTĐ tuýt 2 cách đây 1 năm. Tuy nhiên do chủ quan nên bệnh nhân dùng thuốc không thường xuyên, 2 tuần trước khi vào viện bệnh nhân xuất hiện sưng nề mắt cá trong bàn chân trái, sau đó bệnh nhân không tới viện thăm khám mà tự ý ngâm chân bằng nước đun nóng cùng hỗn hợp lá lốt, gừng, muối không rõ nhiệt độ ngày 2 lần.
Sau khoảng 2 ngày, bệnh nhân bắt đầu xuất hiện tình trạng bong da, loét bỏng rộp và chảy mủ nhiều tại vị trí bị tổn thương, sốt cao sưng tấy đỏ bàn chân, chảy dịch hôi vàng trong và có dấu hiệu lan rộng nhanh. Khi được gia đình đưa vào viện, bệnh nhân có dấu hiệu mệt mỏi, sốt cao kèm sưng nề tấy đỏ cẳng cổ bàn chân lan lên 1/2 bàn chân, đường huyết cao 27,7 mmol/l kèm theo nhiễm ceton niệu (nhiễm ceton trong đường nước tiểu).
Các biến chứng ở chân ở bệnh nhân ĐTĐ.
Tương tự, bệnh nhân Nguyễn Văn D. (61 tuổi, Mỹ Đức, Hà Nội) được chẩn đoán ĐTĐ trên 13 năm, điều trị Isullin 3 năm. Một tháng trước biến chứng thần kinh gây tê bì bàn chân, để giảm triệu chứng tê bì bệnh nhân đã tự ý ngâm chân bằng nước nóng với nhiệt độ cao gây bỏng loét, tuy nhiên cũng giống bệnh nhân Hiền, bệnh nhân không tới viện điều trị mà tự ý dùng thuốc nam không rõ nguồn gốc đắp lên bàn chân khiến vết thương tiếp tục bỏng sâu, chảy dịch hôi thối. Đến khi vết thương lan rộng và ngày càng sâu bệnh nhân mới chịu để người nhà đưa vào viện, sau khi được các bác sĩ thăm khám tình trạng bàn chân đã trở lên nghiêm trọng, nhiễm trùng, hoại tử sâu rộng.
Trường hợp khác là bệnh nhân Vàng A L. (59 tuổi –Sơn La) cũng vừa được chỉ định cắt bỏ toàn bộ bàn chân tới giữa cẳng bàn chân do nhập viện trong tình trạng biến chứng bỏng quá nặng, hoại tử sâu và không còn dấu hiệu phục hồi.
Khuyến cáo từ bác sĩ
Theo ThS.BS Nguyễn Ngọc Thiện - Phó trưởng khoa Chăm sóc bàn chân, BV Nội tiết Trung ương thì ba trường hợp trên không phải là hiếm gặp. Tình trạng bệnh nhân dù đang điều trị ĐTĐ nhưng vẫn tự ý dùng các bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc để tự chữa trị vẫn diễn ra khá thường xuyên mà không lường trước được những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.
Các biến chứng ở chân ở bệnh nhân ĐTĐ.
"Trung bình mỗi tháng tại khoa Chăm sóc bàn chân – BV Nội tiết Trung ương thường phải tiếp nhận và xử lý 2-3 ca mắc ĐTĐ bị bỏng với những mức độ nặng nhẹ khác nhau. Đặc biệt, nhiều trường hợp do tự ý ngâm chân bằng nước nóng hoặc các loại cỏ cây không rõ nguồn gốc dẫn đến bỏng nặng nhưng không chịu tới bệnh viện mà cố ý tự điều trị tại nhà đã dẫn đến tình trạng hoại tử lan rộng khó chữa trị, thậm chí phải cắt cụt chi đe dọa đến tính mạng rất đáng tiếc"- BS Thiện nói.
Cũng theo BS. Thiện, bệnh nhân ĐTĐ thường chỉ đi khám khi đã có biến chứng nặng do đó quá trình điều trị khó khăn hơn nhiều so với các vết bỏng thông thường, không chỉ phải tích cực cắt lọc, chăm sóc vết thương hoại tử mà các bác sĩ còn phải kiểm soát đường huyết cũng như dùng thuốc hỗ trợ nuôi dưỡng vùng tổn thương kích thích da tự mọc, hạn chế tối đa xuất hiện thêm vết thương.
Đối với bệnh nhân ĐTĐ thường chỉ đi khám khi đã có biến chứng nặng, do vậy, BS. Thiện khuyến cáo nên khám định kỳ để giảm biến cố nhiễm trùng loét do bỏng. Bên cạnh đó người mắc ĐTĐ thường kiểm soát đường máu không tốt, không cảm nhận được nhiệt độ cao thấp nên dễ bị bỏng do vậy bệnh nhân tuyệt đối không nên tự ý ngâm chân bằng nước nóng hay đắp các loại thuốc không rõ nguồn gốc để giảm cảm giác đau, rát, tê bì.
Dương Hải
PS st Theo SK&ĐS